Czym są glejaki?
Glejaki to nowotwory złośliwe wywodzące się z komórek glejowych, które stanowią kluczowy element układu nerwowego. Komórki glejowe pełnią funkcje wspierające dla neuronów, pomagając w dostarczaniu substancji odżywczych, usuwaniu odpadów komórkowych oraz w ochronie przed urazami. Glejaki mogą występować w różnych częściach mózgu oraz rdzenia kręgowego i charakteryzują się znaczną różnorodnością w zakresie agresywności i rokowania pacjenta.
Glejaki klasyfikowane są według skali WHO na podstawie stopnia złośliwości, gdzie stopień I oznacza najmniej złośliwe formy, a stopień IV najbardziej agresywne, takie jak glejak wielopostaciowy (glioblastoma multiforme). Glejaki o niższym stopniu złośliwości, takie jak astrocytoma i oligodendroglioma, mogą zawierać mutacje genów IDH1 i IDH2, co wpływa na rozwój choroby i odpowiedź na leczenie.
Nowe terapie celowane na glejaki z mutacjami IDH
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) niedawno zatwierdziła worasidenib (Voranigo), pierwszy doustny inhibitor mutacji IDH1 i IDH2, skierowany do leczenia glejaków o niskim stopniu złośliwości (astrocytoma i oligodendroglioma) z mutacją IDH. Mutacje te występują w około 80% przypadków glejaków stopnia 2, co czyni je ważnym celem terapii. IDH1 i IDH2 są enzymami biorącymi udział w metabolizmie komórkowym, a ich mutacje prowadzą do niekontrolowanego wzrostu komórek nowotworowych.
Mechanizm działania worasidenibu
Worasidenib to inhibitor enzymów IDH1 i IDH2, które odgrywają kluczową rolę w procesie przekształcania izocytrynianu w alfa-ketoglutaran. Mutacje w tych genach prowadzą do produkcji onkometabolitu, który przyczynia się do wzrostu nowotworu. Zahamowanie aktywności zmutowanych enzymów przez worasidenib zapobiega temu procesowi, co spowalnia rozwój guza i zmniejsza ryzyko progresji choroby.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Badania kliniczne INDIGO – kluczowe wyniki
Badanie kliniczne INDIGO było przełomowym badaniem fazy III, które miało na celu ocenę skuteczności worasidenibu w leczeniu glejaków z mutacjami IDH. W badaniu wzięło udział 331 pacjentów, którzy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup: jedna grupa otrzymywała worasidenib w dawce 40 mg raz dziennie, a druga placebo.
Wyniki
Mediana przeżycia bez progresji choroby (PFS) u pacjentów przyjmujących worasidenib wyniosła 27,7 miesiąca, podczas gdy w grupie placebo wynosiła 11,1 miesiąca. Oznacza to ponad dwukrotne wydłużenie czasu do progresji choroby u pacjentów leczonych worasidenibem.
Redukcja ryzyka progresji lub zgonu o 61% w grupie worasidenibu (HR 0,39) w porównaniu z grupą placebo.
Czas do następnej interwencji terapeutycznej (np. chemioterapii lub radioterapii) był również znacznie dłuższy w przypadku worasidenibu. U pacjentów leczonych worasidenibem mediana tego czasu nie została osiągnięta, natomiast w grupie placebo wyniosła 17,8 miesiąca.
Znaczenie kliniczne
Wyniki badania INDIGO zostały uznane za statystycznie i klinicznie istotne. Redukcja ryzyka progresji guza o 61% stanowi znaczący krok naprzód w leczeniu glejaków. Worasidenib może także pozwolić na opóźnienie toksycznych terapii, takich jak chemioterapia i radioterapia, na wiele lat, co daje pacjentom lepszą jakość życia.
Działania niepożądane
Podczas badania najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmowały zmęczenie, ból głowy, ból mięśniowo-szkieletowy, biegunkę i nudności. Zwiększone poziomy enzymów wątrobowych (aminotransferaza alaninowa, asparaginianowa) były najczęstszymi laboratoryjnymi nieprawidłowościami.
Wnioski
Badanie INDIGO dostarczyło kluczowych danych, które doprowadziły do zatwierdzenia worasidenibu przez FDA jako pierwszej terapii celowanej na glejaki z mutacją IDH, co stanowi jeden z największych postępów w leczeniu tego typu nowotworów od wielu lat
Działania niepożądane i dawkowanie
Najczęstsze działania niepożądane związane z worasidenibem obejmują zmęczenie, bóle głowy, ból mięśniowo-szkieletowy, nudności i drgawki. Zwiększone poziomy enzymów wątrobowych były również częstym efektem ubocznym, co wymaga monitorowania funkcji wątroby podczas terapii. Zalecana dawka worasidenibu dla dorosłych wynosi 40 mg raz dziennie, a dla dzieci w wieku powyżej 12 lat dawka jest dostosowywana do masy ciała.
Podsumowanie
Zatwierdzenie worasidenibu przez FDA to znaczący postęp w leczeniu glejaków o niskim stopniu złośliwości z mutacją IDH1 i IDH2. Lek oferuje pacjentom nową, mniej toksyczną alternatywę leczenia, która może znacznie opóźnić progresję choroby i poprawić jakość życia. Wyniki badania INDIGO potwierdzają skuteczność worasidenibu, który zmniejsza ryzyko progresji choroby o 61%, co daje nadzieję na bardziej skuteczne terapie celowane w przyszłości.
Autorka: Magdalena Bójko
Źródła:
- Termedia – FDA zatwierdza pierwszą terapię celowaną na glejaki z mutacjami IDH
- The New England Journal of Medicine – INDIGO Trial (wyniki badania klinicznego)
