Apel do Senatorów RP: 30 organizacji wzywa do odrzucenia projektu obniżającego składkę zdrowotną dla przedsiębiorców

30 organizacji reprezentujących pacjentów, związki zawodowe, samorządy branżowe oraz pracodawców apeluje do Senatu RP o odrzucenie w całości ustawy, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Proponowane zmiany, wprowadzane bez konsultacji społecznych, nie tylko osłabią niedofinansowany system ochrony zdrowia, ale finalnie uderzą w pacjentów, którzy już teraz czekają w długich kolejkach. 

14 kwietna z inicjatywy Onkofundacji Alivia w Centrum Partnerstwa Społecznego “Dialog” odbyło się spotkanie poświęcone omówieniu skutków, które przyniesie nowelizacja ustawy obniżającej składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. W spotkaniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele organizacji pacjenckich, Porozumienia Rezydentów OZZL, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych oraz Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Uczestnicy spotkania zgodnie podkreślali, że publiczny system ochrony zdrowia potrzebuje dziś stabilnego finansowania i głębokich, odpowiedzialnych reform. Efektem rozmów jest apel, w którym 30 organizacji wyzywa Senatorów RP do odrzucenia nowelizacji ustawy.

Nakłady publiczne na ochronę zdrowia w Polsce należą od wielu lat do najniższych wśród państw Unii Europejskiej. Polski pacjent ma mniejszą szansę na otrzymanie właściwego leczenia niż przeciętny Europejczyk, a miliony naszych obywateli mają utrudniony dostęp do świadczeń medycznych. Wejście w życie nowych przepisów sprawi, że problemy te będą tylko narastać. 

Z szacunków ekspertów wynika, że obniżenie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców będzie skutkowało zmniejszeniem przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia o około 4,6 mld zł rocznie. To tyle, ile wynosi roczny koszt leczenia w województwach takich jak lubuskie, świętokrzyskie czy podlaskie. Minister Finansów i Ministra Zdrowia zapewniają, że ubytek w budżecie NFZ zostanie sfinansowany ze środków pochodzących z budżetu państwa, jednak nowa regulacja nie zawiera żadnych prawnych gwarancji takiego rozwiązania. 

• W sytuacji kiedy NFZ nie dysponuje odpowiednimi środkami, aby terminowo regulować zobowiązania wobec podmiotów leczniczych, podejmowane są decyzje o obniżeniu składki zdrowotnej dla jednej grupy – przedsiębiorców. System wymaga gruntownej reformy, a nie decyzji, które zmieniają sytuację ze złej w dramatyczną – mówi Joanna Frątczak-Kazana, Wicedyrektorka Onkofundacji Alivia.
  

Nie tylko niesprawiedliwa. Zdaniem ekspertów ustawa narusza Konstytucję RP

Sygnatariusze apelu zwracają również uwagę na niezgodność ustawy z Konstytucją RP. Osoby o wyższych dochodach będą płacić na rzecz wspólnego systemu relatywnie mniej niż osoby o niższych dochodach. Stoi w sprzeczności z zasadą sprawiedliwości społecznej. Projekt ustawy nie został również poddany konsultacjom społecznym, choć dotyka fundamentalnej wartości, jaką jest zdrowie. Eksperci wskazują, że nie był on konsultowany ze środowiskiem pacjenckim ani medycznym. 

• Ustawa jest niezwykle szkodliwa. Nie tylko finansowo. Jest niezgodna z konstytucją. Naruszony został art. 2 – ustawa pogłębia regresywność podatku celowego, jakim jest składka zdrowotna. W niewielkim stopniu pomoże ona grupie mikroprzedsiębiorców. Rzeczywistymi wygranymi będą osoby zarabiające dużo więcej. Dodatkowo, osoby, które zaoszczędzą 100 zł na składce zdrowotnej, jutro będą musiały wydać na najprostszy zabieg kilkadziesiąt tysięcy złotych albo zapadną na zdrowiu, czekając w wieloletniej kolejce coraz mniej wydolnego systemu publicznego, z czego nawet nie zdają sobie sprawy. Może też dojść do sytuacji, w której pracownik na umowie o pracę, będzie płacił dwa razy wyższą składkę zdrowotną niż jego szef, ale prowadzący działalność gospodarczą i pracujący na kontrakcie. I to szef, który ma się finansowo lepiej, zaoszczędzi więcej – komentowała podczas spotkania dr Maria Libura z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Potrzebne większe nakłady, aby finansować postęp w medycynie

Rozwój medycyny daje coraz większe szanse na życie i zdrowie, ale wymaga stabilnych i rosnących nakładów. Tymczasem finansowe osłabianie systemu ochrony zdrowia sprawia, że poza zasięgiem wielu pacjentów będą nie tylko przełomowe terapie i zaawansowane technologie medyczne, ale również podstawowe świadczenia. W praktyce oznacza to postępujące wykluczenie osób, których nie stać na leczenie prywatne czy kosztowne ubezpieczenia dodatkowe, a zarazem coraz większe rozwarstwienie w dostępie do leczenia.

• To sytuacja, która całkowicie rozbije system. Mówi się, że „ciągle się dosypuje [przyp. red.: do systemu ochrony zdrowia] i nic z tego nie ma”. Po pierwsze: medycyna jest coraz lepsza i coraz droższa – to naturalne, że rozwój kosztuje. Po drugie: ochrona zdrowia chce zarabiać godnie, konkurencyjnie. Obecnie środki na ochronę zdrowia trafiające do prywatnych spółek przestają być środkami publicznymi – idą nie tylko na leczenie, ale także na zyski tych spółek – mówił mec. Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych.

Osłabianie finansowe NFZ-u może również oznaczać, że więcej pacjentów – pozbawionych dostępu do leczenia – trafi na renty i długotrwałe zwolnienia lekarskie, co dodatkowo obciąży ZUS i budżet państwa. Wydatki na świadczenia chorobowe i rehabilitację będą rosły, a brak skutecznego leczenia spowoduje, że pacjenci szybciej wypadną z rynku pracy, co obciąży całe społeczeństwo.

Demografia kontra rzeczywistość systemu ochrony zdrowia

Obecnie Polska przechodzi transformację demograficzną – rośnie liczba osób starszych, a maleje liczba pracujących. Jeśli nie zostaną podjęte pilne działania systemowe, to w ciągu kilku lat może dojść do załamania ciągłości leczenia, dramatycznych braków kadrowych oraz wykluczenia zdrowotnego całych regionów.

• Musimy więcej mówić o tym, że jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. MEN nie będzie w przyszłości potrzebował tylu środków na edukację – a system ochrony zdrowia będzie musiał obsłużyć ogromną liczbę osób 65+. Od 2010 roku liczba osób powyżej 85. roku życia wzrosła o 45% – podkreślała Krystyna Ptok ze Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych.

Starzejące się społeczeństwo oznacza wzrost zapotrzebowania na świadczenia – zarówno szpitalne, jak i długoterminowe czy rehabilitacyjne. Tymczasem propozycja obniżenia składki zdrowotnej idzie dokładnie w przeciwnym kierunku: ogranicza możliwości systemu w momencie, gdy potrzeby rosną na niespotykaną dotąd skalę.

Bez decyzji dziś, jutro może być za późno

• Apelujemy do Senatorów RP o sprzeciw wobec ustawy, która osłabia jeden z filarów państwa. Potrzebna jest debata dotycząca źródeł oraz wysokości nakładów na zdrowie, a jej brak doprowadzi do bardzo poważnych konsekwencji. Jesteśmy głęboko przekonani, że Senat RP jest odpowiednim forum dla przeprowadzenia tej dyskusji  – podkreśliła Joanna Frątczak-Kazana.