Narodowy Zakład Zdrowia Publicznego oraz Federacja Prezdsiębiorców Polskich opublikowały raport „Luka finansowa systemu ochrony zdrowia – wyzwania długoterminowe”, który w kompleksowy sposób pokazuje skalę wyzwań stojących przed polskim systemem ochrony zdrowia w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat.
Autorzy raportu wskazują, że w nadchodzących latach dojdzie do głębokiej transformacji modelu finansowania ochrony zdrowia. System oparty dziś w przeważającej mierze na składce zdrowotnej będzie stopniowo przekształcany w model mieszany – składkowo-budżetowy. W skrajnym wariancie ponad jedna trzecia wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia może być finansowana bezpośrednio z budżetu państwa.
Oznacza to istotną zmianę roli ochrony zdrowia w finansach publicznych. Dziedzina ta, która jeszcze niedawno w relatywnie niewielkim stopniu obciążała budżet państwa, stanie się jednym z trzech największych czynników wpływających na deficyt sektora finansów publicznych, obok systemu ubezpieczeń społecznych oraz obronności.
Demografia kluczowym wyzwaniem
Raport podkreśla, że Polska – podobnie jak inne kraje rozwinięte – mierzy się z gwałtownym starzeniem się społeczeństwa. Proces ten ma podwójny negatywny wpływ na system ochrony zdrowia:
Subskrypcja, która zmienia życie
Twoja pomoc ma moc. Zostań Darczyńcą cyklicznym Onkofundacji Alivia i dodawaj odwagi co miesiąc: automatycznie i z sercem!
- wraz z wiekiem rośnie zapotrzebowanie obywateli na świadczenia zdrowotne, często coraz droższe i bardziej złożone,
- jednocześnie maleją możliwości finansowania systemu opartego na składce zdrowotnej, która jest powiązana z opodatkowaniem pracy.
Zgodnie z analizą, najsilniejszy wzrost kosztów świadczeń spodziewany jest w ciągu najbliższych 15 lat. Natomiast od około 2040 roku dodatkowym problemem stanie się spadek przychodów ze składki zdrowotnej.
Brak stabilności utrudnia planowanie polityki zdrowotnej
Narastająca nierównowaga pomiędzy kosztami a przychodami systemu powoduje, że doraźne transfery z budżetu państwa stają się koniecznością, ale jednocześnie uniemożliwiają długofalowe planowanie polityki zdrowotnej przez Ministra Zdrowia i NFZ. Raport jednoznacznie wskazuje na potrzebę trwałej zmiany modelu finansowania, która zapewni stabilność i przewidywalność systemu.
Brak takiej zmiany może prowadzić do dalszego narastania niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych, które w coraz większym stopniu będą przenoszone na wydatki prywatne pacjentów. Najbardziej dotknie to gospodarstwa domowe o najniższych dochodach, pogłębiając nierówności w dostępie do leczenia.
Skala luki finansowej
Raport przedstawia długoterminowe prognozy luki finansowej systemu ochrony zdrowia do 2060 roku. Wynika ona zarówno z ograniczenia przychodów, jak i rosnącego popytu na coraz droższe świadczenia zdrowotne.
- Scenariusz bazowy:
- 2040 r. – luka finansowa: 171 mld zł
- 2060 r. – luka finansowa: 434 mld zł
- Scenariusz alternatywny:
- 2040 r. – luka finansowa: 112 mld zł
- 2060 r. – luka finansowa: 315 mld zł
Co to oznacza dla pacjentów?
Dla Fundacji Onkologicznej Alivia raport ten jest ważnym sygnałem ostrzegawczym. Stabilne i przewidywalne finansowanie systemu ochrony zdrowia jest warunkiem utrzymania dostępu do nowoczesnych, skutecznych terapii – w szczególności w obszarze onkologii, gdzie postęp medycyny idzie w parze z rosnącymi kosztami leczenia.
Bez odpowiedzialnych decyzji systemowych ryzyko ograniczenia dostępności leczenia poniosą pacjenci, a wysiłek ostatnich lat na rzecz poprawy dostępu do terapii może zostać zaprzepaszczony.
Fundacja Alivia będzie nadal monitorować zmiany w finansowaniu ochrony zdrowia i zabiegać o rozwiązania, które zapewnią pacjentom onkologicznym realny, równy i długoterminowy dostęp do leczenia.
