Jak pokazują statystyki, rak prostaty stanowi ponad 20% wszystkich diagnozowanych nowotworów w Polsce. Co roku w naszym kraju odnotowuje się kilkanaście tysięcy zachorowań, w szczególności wśród starszych mężczyzn, po 50. roku życia. W diagnostyce tej choroby wykorzystuje się m.in. badanie TRUS (TransRectal UltraSonography), czyli USG gruczołu krokowego, które wykonuje się drogą przezodbytniczą. Na czym polega i jak się do niego przygotować?
Co to jest badanie TRUS?
TRUS to inaczej ultrasonograficzne badanie transrektalne (przez odbyt), które przeprowadza się m.in. przy podejrzeniu raka prostaty. Zaleca się je również w innych przypadkach, np. w celu diagnostyki niektórych chorób zapalnych gruczołu krokowego, przy podwyższonym poziomie antygenu PSA (Prostate Specific Antigen) i gdy badanie per rectum dało niejasny wynik. Ponadto transrektalne USG znajduje zastosowanie podczas biopsji prostaty.
Tego typu badanie zleca specjalista, np. chirurg, urolog, proktolog lub gastrolog. Bardzo często jest ono konieczne, gdy pacjent zgłasza uciążliwe objawy jak:
- zaparcia,
- biegunka,
- parcie na mocz i stolec,
- nietrzymanie stolca lub gazów,
- ból odbytu i okolic,
- krew w stolcu.
TRUS to badanie wykonywane profilaktycznie u osób, które są genetycznie obciążone nowotworem gruczołu krokowego. Przeprowadza się je również w diagnostyce niepłodności oraz po operacjach dolnego odcinka układu pokarmowego, aby ocenić jego stan.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
USG TRUS – przygotowanie do badania
Pod względem przygotowania badanie TRUS nie jest bardzo kłopotliwe. Dzień przed jego wykonaniem należy zadbać o lekkostrawną dietę. Dzięki temu gazy i resztki pokarmu nie będą utrudniały przeprowadzenia USG. Nie jest za to konieczne zgłaszanie się z pełnym pęcherzem, tak jak w przypadku badania wykonywanego przez powłoki brzuszne (mogłoby to wywoływać dyskomfort). Aby czuć się swobodnie, wskazane jest oddanie moczu i wypróżnienie się tuż przed wizytą. Zwykle pacjenci nie muszą też pamiętać o lewatywie, choć czasami jest ona zalecana, m.in. przy podejrzeniu raka odbytu.
W sytuacji, gdy badanie TRUS ma być przeprowadzone razem z biopsją, przygotowanie wygląda nieco inaczej i należy zastosować się do wszystkich wskazówek lekarza. W takim przypadku trzeba pamiętać o odstawieniu leków przeciwzakrzepowych na tydzień przed wizytą, a także przyjmować przepisany antybiotyk.
Jak przebiega badanie TRUS?
Pacjent zgłaszający się na transrektalne badanie USG zostaje poproszony o rozebranie się od pasa w dół i przyjęcie pozycji bocznej z podciągniętymi do brzucha kolanami lub kolankowo-łokciowej (co wymaga uklęknięcia, pochylenia się i podparcia łokciami). Za pomocą specjalnej osłonki lekarz zabezpiecza sondę służącą do wykonania badania, pokrywa ją żelem, a następnie wprowadza do odbytu na głębokość kilku centymetrów. Za sprawą emitowanych ultradźwięków na monitorze pojawia się obraz przedstawiający różne przekroje odbytu oraz narządów miednicy mniejszej. Wykorzystywana do USG głowica nie jest duża, co ułatwia obracanie nią. Jest to konieczne, aby uzyskać pełny obraz gruczołu krokowego. Badanie trwa jedynie kilka minut. Na koniec przeprowadzający je lekarz opisuje wyniki do celów diagnostycznych.
TRUS – co warto wiedzieć o tym badaniu?
Przezodbytnicze USG prostaty nie jest inwazyjne ani bolesne. Bardzo często mężczyźni przyznają, że w trakcie badania nie odczuwali tak dużego dyskomfortu, jak początkowo się obawiali. Jeżeli podczas USG ma być wykonana również biopsja prostaty, pacjent otrzymuje dodatkowo znieczulenie miejscowe, aby zminimalizować odczuwanie bólu towarzyszącego wkłuciu igły.
Istnieją pewne przeciwwskazania do wykonania badania TRUS. To przede wszystkim:
- hemoroidy,
- krwawienia z odbytu,
- znaczne zwężenie odbytu lub jego brak (np. po przebytej operacji resekcji).
Dodatkowe przeciwwskazania dotyczą osób, u których transrektalne USG prostaty ma być połączone z biopsją. Nie jest ona zalecana w przypadku zakażenia w okolicy gruczołu krokowego, skazy krwotocznej i przyjmowania leków zmniejszających krzepliwość krwi (choć jest to przeciwwskazanie względne). TRUS to jedno z podstawowych badań w diagnostyce raka prostaty. Dzięki niemu możliwe jest zobrazowanie wewnętrznej budowy gruczołu i wykrycie ewentualnych zmian, czyli guzów. Ponadto w trakcie przeprowadzania przezodbytniczego USG lekarz może precyzyjnie określić miejsce, z którego pobierze wycinek podczas biopsji (jeżeli okaże się ona niezbędna).
Badanie TRUS jest miarodajne, nieinwazyjne i krótkie. Choć mężczyźni często podchodzą do niego niechętnie, po jego wykonaniu przyznają, że ich wątpliwości były niesłuszne. Tego typu badania przesiewowe pozwalają na sprawdzenie swojego stanu zdrowia i upewnienie się, czy wszystko jest w porządku.
Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia
Źródła:
https://hifu.pl/baza-wiedzy/usg-prostaty/
https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/100849,rak-gruczolu-krokowego
