19 września 2020 przedstawiono pierwsze wyniki badania klinicznego III fazy CROWN. Jego celem jest ocena skuteczności lorlatynibu w porównaniu z kryzotynibem w pierwszej linii leczenia pacjentów z ALK-pozytywnym niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDPR). Do ostatecznej oceny miejsca lorlatynibu w leczeniu pierwszej linii konieczna jest kontynuacja tego badania klinicznego. Dotychczas uzyskane dane są jednak optymistyczne. Wykazano, że leczenie lorlatynibem pozwoliło na dwukrotne wydłużenie czasu wolnego od progresji u pacjentów z zaawansowanym NDRP.
Mutacje w genie ALK występują u około 5% pacjentów z NDRP. Wykazano, że ci pacjenci odpowiadają na leki należące do grupy inhibitorów ALK. Obecnie wytyczne Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO) jako pierwszą linię leczenia tego typu nowotworu w stadium zaawansowanym wskazują inhibitory ALK I i II generacji: kryzotynib, alektynib, cerytynib lub brygatynib. W przypadku progresji choroby po zastosowaniu kryzotynibu ESMO rekomenduje rozpoczęcie terapii lorlatynibem – nowym inhibitorem ALK III generacji. Inhibitory ALK kolejnych generacji są skuteczniejsze przy przerzutach w mózgu oraz przełamują oporność na leczenie starszymi inhibitorami. Motywacja do badania inhibitora ALK III generacji wynika z pojawiającej się po pewnym czasie oporności na leczenie kryzotynibem i nawrotu choroby.
Na czym polegało i jakie były wyniki badania CROWN?
W badaniu wzięło udział 296 pacjentów z ALK-pozytywnym NDRP w stadium IIIB lub IV. Połowa z nich jako pierwszą linię leczenia otrzymała lorlatynib a połowa kryzotynib. Mediana czasu wolnego od progresji u pacjentów otrzymujących lorlatynib nie została jeszcze wyznaczona z powodu zbyt krótkiego czasu trwania badania. W przypadku pacjentów otrzymujących kryzotynib wyniosła natomiast 9.3 miesięcy. Odsetek pacjentów utrzymujących co najmniej roczny czas wolny od progresji choroby wynosił 78.1% w przypadku lorlatynibu, w porównaniu z 38.7% dla kryzotynibu.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Całkowitą lub częściową odpowiedź na leczenie lorlatynibem uzyskano u 76% pacjentów, w porównaniu z 58% w przypadku kryzotynibu. Mediana czasu trwania odpowiedzi na leczenie lorlatynibem nie została jeszcze wyznaczona, a w przypadku kryzotynibu wyniosła 11 miesięcy. Zgodnie z oczekiwaniami wykazano również, że lorlatynib wykazuje większą aktywność wobec przerzutów do mózgu niż kryzotynib (66% vs 20%). Uzyskane wyniki sugerują również, że lorlatynib może zmniejszać ryzyko powstawania tych przerzutów.
Leczenie lorlatynibem wiązało się jednak z większym ryzykiem poważnych skutków ubocznych (72% vs 56%). Jednocześnie jednak mniej pacjentów musiało przerwać leczenie z powodu skutków ubocznych lorlatynibu niż kryzotynibu (6.7% vs 9.2%). Najczęściej występowały: podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, obrzęki, przyrost masy ciała, neuropatia obwodowa, niedokrwistość, biegunka, dezorientacja, zmniejszona koncentracja, zmiany nastroju.
Jakie znaczenie ma to badanie?
Dr Christine M. Lovly, komentująca na konferencji ESMO wyniki badania CROWN, przypomniała wyniki badań nad inhibitorami ALK II generacji. Czas wolny od progresji u pacjentów z NDRP przyjmujących alektynib lub brygatynib (inhibitory ALK II generacji) w zależności od obecności lub braku przerzutów do mózgu wynosi od ponad 25 do 38 miesięcy. W celu porównania lorlatynibu z inhibitorami ALK II generacji konieczna więc będzie dalsza obserwacji pacjentów z badania CROWN i ocena długotrwałej skuteczności nowego leku. Dr Lovly oraz współautor badania dr Benjamin Solomon podkreślili wartość lorlatynibu jako kolejnej opcji terapeutycznej dla pacjentów z ALK-pozytywnym NDRP, szczególnie pod względem wysokiej aktywności w mózgu.
Jak działa lek lorlatynib i w jakim celu się go stosuje ?
Lorlatynib jest inhibitorem receptora kinazy tyrozynowej ALK. Receptory kinazy tyrozynowej są częścią szlaków sygnałowych w komórce, które regulują takie procesy jak podziały i dojrzewanie. Mutacje w genie kodującym ALK prowadzą do nieprawidłowej aktywacji i przekazywania sygnałów przez ten enzym. Prowadzi to do niekontrolowanego wzrostu komórek nowotworowych. Zablokowanie aktywności nieprawidłowego enzymu przez lorlatynib prowadzi więc do zahamowania wzrostu i rozprzestrzeniania się komórek nowotworowych.
W ubiegłym roku lorlatynib został zarejestrowany przez Europejską Agencję Leków w drugiej linii leczenia pacjentów z ALK-pozytywnym NDRP. Lek stosuje się, gdy doszło do progresji choroby po zastosowaniu alektynibu, cerytynibu lub kryzotynibu. Obecnie oficjalne wskazania do stosowania tego leku nie obejmują leczenia pierwszej linii.
Czy lorlatynib jest dostępny dla polskich pacjentów?
Lorlatynib został dopuszczony do obrotu na terenie UE w maju 2019 roku. Pacjent może więc zakupić lek komercyjnie. Leczenie lorlatynibem nie jest refundowane przez NFZ.
Aktualizacja 20.12.2021:
16 grudnia Europejska Agencja Leków (EMA) rozszerzyła wskazania do stosowania lorlatynibu (Lorviqua) o leczenie pierwszej linii ALK-pozytywnego NDRP.
Autorka: Natalia Tarłowska
Źródła:
https://www.esmo.org/meetings/esmo-virtual-congress-2020
Solomon B et al. Lorlatinib vs Crizotinib in the First-line Treatment of Patients (pts) with Advanced ALK-Positive Non-Small Cell Lung Cancer (NSCLC): Results of the Phase 3 CROWN Study. ESMO Virtual Congress 2020, LBA2 Presidential Symposium I – 19.09.2020, h. 18:30 – 20:10, Channel 1
https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/summaries-opinion/lorviqua-0
