Diagnoza: rak – co dalej z pracą zawodową? Zwolnienie lekarskie i wynagrodzenie

Osoby, u których zdiagnozowano nowotwór, zazwyczaj mają wątpliwości, co będzie dalej z ich karierą zawodową. Takie rozterki pojawiają się w szczególności wśród młodszych pacjentów, dla których praca jest wyjątkowo ważnym aspektem życia. Okazuje się, że zdiagnozowany rak nie musi oznaczać rezygnacji z wykonywania swoich obowiązków, choć dużo zależy od stanu zdrowia i samopoczucia. Jak w tym przypadku wyglądają kwestie związane z pracą, zwolnieniem lekarskim i wynagrodzeniem?

Rak a praca – czy można to pogodzić?

Choroba nowotworowa dla wielu osób jest szokującą diagnozą, jednak bardzo często nie wiąże się z koniecznością rezygnacji z rozwoju kariery zawodowej. Jeśli nie ma przeciwwskazań, pacjent onkologiczny może z powodzeniem wykonywać swoje obowiązki. Nierzadko jest to część terapii, ponieważ dzięki temu możliwe jest zachowanie pozytywnego nastawienia i stałego rytmu dnia. Osoba, która leczy się onkologicznie, a jednocześnie pracuje, może oderwać myśli od negatywnych aspektów choroby. Ma też poczucie, że rak to jedynie epizod i nie musi oznaczać całkowitej zmiany dotychczasowego życia. Dużo zależy tu od ogólnego stanu pacjenta, ale i np. rodzaju wykonywanej pracy – nierzadko dobrym rozwiązaniem okazuje się przejście na tryb zdalny. W sytuacji, gdy mimo szczerych chęci stan zdrowia nie pozwala na wypełnianie obowiązków, jedynym rozwiązaniem staje się zwolnienie lekarskie.

Po usłyszeniu o zdiagnozowanej chorobie nowotworowej znaczna część pacjentów zastanawia się, czy i jak poinformować o tym swojego pracodawcę. Najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest szczera rozmowa. Leczenie onkologiczne nierzadko wiąże się zarówno z obniżoną efektywnością, jak i częstszą nieobecnością w pracy (nawet jeśli osoba chora nie chce całkowicie zrezygnować ze swojej kariery zawodowej). Podczas rozmowy z pracodawcą warto ustalić najważniejsze kwestie, dotyczące m.in. zapewnienia zastępstwa, stopnia aktywności w zakresie wypełniania obowiązków zawodowych czy form wsparcia, zwłaszcza psychicznego.

L4 i nowotwór – wysokość wynagrodzenia

Kiedy osoba chora na nowotwór otrzymuje zwolnienie lekarskie z tytułu niezdolności do pracy, przysługuje jej wynagrodzenie w wysokości 80% pensji. Za czas choroby wypłaca je pracodawca, łącznie za okres 33 dni w roku kalendarzowym. Jeśli pacjent ma ponad 50 lat, obowiązuje krótszy, 14-dniowy okres wypłaty wynagrodzenia.

Odpowiednio od 34. i 15. dnia zwolnienia lekarskiego koszty zaczyna pokrywać Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tego typu świadczenia są wypłacane z ubezpieczenia chorobowego. Należy pamiętać, że zasiłek chorobowy dla chorych na raka razem z wynagrodzeniem za okres niezdolności do pracy może być wypłacany łącznie przez 182 dni. Przysługuje on osobom objętym w ZUS obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, a więc:

• pracownikom,
• członkom rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
• osobom odbywającym służbę zastępczą.

Gdy chory wykonuje pracę nakładczą, na podstawie umowy zlecenie czy też umowy agencyjnej, może skorzystać z prawa do zasiłku chorobowego, jeżeli został objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Dotyczy to również pacjentów onkologicznych prowadzących własną, pozarolniczą działalność gospodarczą oraz współpracujących z takimi osobami.

Nowotwór a świadczenie rehabilitacyjne

Gdy pacjent pobiera zasiłek chorobowy przy chorobie nowotworowej, ale po upływie 182 dni stan zdrowia wciąż nie pozwala mu na powrót do pracy, ma prawo do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Przysługuje ono osobom, w przypadku których dalsze leczenie bądź rehabilitacja daje szanse na odzyskanie zdolności do pracy i może być wypłacane przez maksymalnie 12 miesięcy.

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobom, które są uprawnione do:

• emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
• zasiłku przedemerytalnego,
• zasiłku dla bezrobotnych,
• urlopu na poratowanie zdrowia,
• świadczenia przedemerytalnego.

Warto wiedzieć, jak otrzymać świadczenie rehabilitacyjne. Konieczne jest złożenie wniosku na druku ZUS Np-7, można zrobić to na 6 tygodni przed końcem zwolnienia lekarskiego. W ciągu pierwszych 3 miesięcy wysokość świadczenia wynosi 90% podstawy zasiłku chorobowego (a więc kwoty stanowiącej 80% pensji), później zmniejsza się do 75% podstawy. Co ważne, podczas pobierania takiego wsparcia finansowego osoba chorująca na raka nie może świadczyć pracy – to samo dotyczy okresu pobierania zasiłku chorobowego. Inaczej traci ona prawo do wspomnianych świadczeń. Decyzję dotyczącą przyznania świadczenia rehabilitacyjnego podejmuje lekarz orzecznik ZUS.

Zdiagnozowany nowotwór nie musi oznaczać końca kariery zawodowej, zwłaszcza gdy odczuwane objawy nie są uciążliwe. Niemniej osoba, która tymczasowo jest niezdolna do pracy, nie powinna obawiać się o domowy budżet z uwagi na przysługujące jej świadczenia finansowe.

Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia

Źródła:

• https://www.gowork.pl/blog/20-nowotwor-a-praca-czy-i-jak-informowac-o-chorobie/
• https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-chorobowy/z-ubezpieczenia-chorobowego/prawo-do-zasilku-i-okres-przyslugiwania
• https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-chorobowy/z-ubezpieczenia-chorobowego/komu-przysluguje
• https://faqrak.pl/article/wsparcie-finansowe-w-czasie-leczenia-i-rehabilitacji