4 grudnia 2025 r. odbyło się posiedzenie Podkomisji Stałej ds. Onkologii, podczas którego przedstawiciele Ministra Zdrowia oraz Narodowego Funduszu Zdrowia zaprezentowali aktualny stan wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO), przypominając najważniejsze etapy jej tworzenia – od wejścia w życie ustawy w 2023 r., poprzez powołanie Krajowej Rady Onkologicznej, krajowego i wojewódzkich ośrodków monitorujących, aż po kwalifikację ośrodków do poziomów SOLO1–3 w 2024 r.
Omówiono także znaczące inwestycje w infrastrukturę i aparaturę onkologiczną finansowane z KPO oraz Narodowej Strategii Onkologicznej, a także wprowadzenie 18 ujednoliconych ścieżek pacjenta. Podkreślono uruchomienie Narodowego Portalu Onkologicznego oraz trwające prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy, w tym wdrożenie elektronicznej karty DiLO, która ma obowiązywać wyłącznie w wersji cyfrowej od 2027 r. Przedstawiono również działania NFZ związane z kwalifikacją ośrodków, ustalaniem ryczałtów, uruchomieniem infolinii KSO oraz współpracą z Ministerstwem Zdrowia i Krajową Radą Onkologiczną przy tworzeniu wskaźników jakości opieki onkologicznej.
Fundację Alivia reprezentowała Paulina Gadomska-Dzięcioł, która przedstawiła stanowisko organizacji oraz skierowała do Ministerstwa Zdrowia szereg pytań dotyczących opóźnień w realizacji KSO, braku monitoringu jakości oraz planowanych przez NFZ oszczędności mogących zagrozić dostępności diagnostyki.
Kluczowe wyzwania w realizacji Krajowej Sieci Onkologicznej
W wystąpieniu podkreślono, że mimo wcześniejszych deklaracji o transformacyjnym charakterze KSO, wdrażanie kluczowych elementów projektu znacząco się opóźnia. Największe zastrzeżenia dotyczą systemu e-DiLO, który miał umożliwiać rzeczywisty monitoring diagnostyki i leczenia oraz mierzenie jakości pracy ośrodków.
Subskrypcja, która zmienia życie
Twoja pomoc ma moc. Zostań Darczyńcą cyklicznym Onkofundacji Alivia i dodawaj odwagi co miesiąc: automatycznie i z sercem!
Według analiz Fundacji Alivia, pełne wdrożenie e-DiLO we wszystkich placówkach KSO może nastąpić najwcześniej w 2028 r. – co oznacza, że przez najbliższe lata system nie będzie spełniał swojej podstawowej funkcji: umożliwienia efektywnej i rzetelnej oceny ścieżki pacjenta onkologicznego.
„Bez e-DiLO Krajowa Sieć Onkologiczna traci sens” – podkreślała przedstawicielka Alivii. Brak monitoringu jakości i niestosowanie wytycznych terapeutycznych uniemożliwiają budowę realnie poprawionego, skoordynowanego systemu opieki.
Zagrożenia wynikające z planowanych oszczędności NFZ
Fundacja odniosła się również do zapowiadanych przez Ministerstwo Zdrowia mechanizmów oszczędnościowych, które mogą uderzyć w dostępność diagnostyki obrazowej. Przywrócenie limitów na badania takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa – oraz na wizyty u specjalistów – może doprowadzić do powrotu wielomiesięcznych kolejek.Dane z portalu Onkoskaner Alivii wskazują, że dziś pacjenci czekają średnio:
- 89 dni na rezonans magnetyczny (tryb normalny),
- 65 dni (tryb pilny),
- 46 dni na tomografię komputerową (tryb normalny),
- 33 dni (tryb pilny).
Dla porównania – przed zniesieniem limitów w 2018 r. czas oczekiwania na rezonans wynosił średnio aż 201 dni.
Jak podkreśliła Fundacja, powrót limitów może ponownie doprowadzić do dramatycznego zahamowania diagnostyki nowotworowej, zwłaszcza że wielu pacjentów diagnozuje się poza szybką ścieżką onkologiczną.
Pytania skierowane do Ministerstwa Zdrowia
W imieniu Fundacji Alivia Paulina Gadomska-Dzięcioł poprosiła przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia o przedstawienie konkretnych informacji m.in. w zakresie:
- realnych terminów wdrożenia e-DiLO oraz usunięcia barier technicznych i legislacyjnych,
- mechanizmów monitorowania ścieżki diagnostyczno-terapeutycznej pacjentów onkologicznych w ramach KSO,
- terminu publikacji pierwszych raportów satysfakcji pacjentów oraz o jakości diagnostyki w ramach KSO,
- zakresu i harmonogramu nowelizacji ustawy o KSO,
- planowanych szkoleń dla personelu medycznego, w tym koordynatorów,
- działań mających zapewnić równy dostęp do opieki w skali kraju,
- uregulowania funkcji koordynatora opieki onkologicznej, w tym liczby pacjentów przypadających na jednego koordynatora,
- informacji o planowanych limitach badań obrazowych i wizyt specjalistycznych.
Fundacja podkreśliła, że przejrzystość tych procesów i jasne deklaracje są konieczne, aby odbudować zaufanie pacjentów oraz realnie poprawić jakość opieki onkologicznej.
Apel Fundacji Alivia
Na zakończenie wystąpienia Fundacja Alivia zadeklarowała gotowość do współpracy z decydentami i ekspertami w celu wypracowania skutecznych mechanizmów wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej.
„Musimy działać teraz, by zapewnić każdemu pacjentowi dostęp do nowoczesnej i skoordynowanej opieki, której tak bardzo potrzebuje” – podsumowała Paulina Gadomska-Dzięcioł.
