W grudniu 2024 roku Europejska Agencja Leków zaleciła rozszerzenie wskazań do stosowania blinatumomabu (Blincyto).
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Ten artykuł przeczytasz w 9 minut, dowiesz się z niego:
- Wskazania do stosowania leku Blincyto
- Rozszerzenie zastosowania Blincyto
- Czym jest białaczka i białaczka z prekursorów komórek B?
- Czym jest lek Blincyto?
- W jakim celu stosuje się Blincyto?
- Jak działa lek Blincyto?
- Jak podaje się lek Blincyto?
- Co wykazały badania kliniczne leku Blincyto?
- Jakie są działania niepożądane leku Blincyto?
- Podsumowanie
- Informacje dla lekarzy
Wskazania do stosowania leku Blincyto
Europejska Komisja zatwierdziła stosowanie Blincyto w monoterapii jako części terapii konsolidującej u dorosłych pacjentów z nowo zdiagnozowaną Ph-ujemną, CD19-dodatnią białaczką z prekursorów komórek B z Ph-ujemną, CD19-dodatnią białaczką z prekursorów komórek B, która jest oporna na leczenie lub nawróciła po co najmniej dwóch wcześniejszych terapiach lub po przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych.
Rozszerzenie zastosowania Blincyto
Rozszerzono również wskazania do stosowania dla pacjentów w wieku od 1 miesiąca, a także u dzieci z pierwszym nawrotem o wysokim ryzyku jako część terapii konsolidującej. Wcześniej lek można było stosować po ukończonym pierwszym roku życia.
Europejska Agencja Leków uznała, że korzyści ze stosowania leku Blincyto przewyższają ryzyko, szczególnie u pacjentów, którzy mają ograniczone opcje terapeutyczne i generalnie złe rokowanie.
Czym jest białaczka i białaczka z prekursorów komórek B?
Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) jest szybko postępującym rodzajem nowotworu krwi, który rozwija się w szpiku kostnym i czasami może rozprzestrzeniać się do innych części ciała.
Ostra białaczka z komórek prekursorów B (ang. B-precursor ALL) jest podtypem ostrej białaczki limfoblastycznej i zaczyna się w niedojrzałych komórkach, które normalnie przekształciłyby się w limfocyty B (inaczej: komórki B).
Komórki, które przeszły transformację nowotworową, mnożą się zbyt szybko i w niekontrolowany sposób. Ostatecznie te nieprawidłowe komórki krwi zastępują zdrowe limfocyty. Białaczka z prekursorów limfocytów B jest najczęstszym typem białaczki limfoblastycznej, stanowiąc około 75% przypadków u dorosłych.
Czym jest lek Blincyto?
Blincyto jest lekiem przeciwnowotworowym stosowanym w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej z komórek prekursorów limfocytów B. Stosuje się go u dorosłych i dzieci, których komórki nowotworowe mają na powierzchni duże ilości białka CD19. Ostra białaczka limfoblastyczna jest chorobą rzadką, a Blincyto został uznany za tzw. lek sierocy (lek stosowany w rzadkich chorobach) 24 lipca 2009 roku.
W jakim celu stosuje się Blincyto?
U dorosłych stosuje się go w przypadkach nawrotowej lub opornej na leczenie białaczki z prekursorów limfocytów B z obecnością lub brakiem chromosomu Philadelphia (nowotwór Ph-dodatni lub Ph-ujemny), a także u dorosłych z Ph-ujemną białaczką w pierwszej lub drugiej remisji z minimalną chorobą resztkową (MRD, ang. minimal residual disease).
U dzieci stosuje się go w białaczce Ph-ujemnej, gdy nie ma poprawy lub choroba powróciła po co najmniej dwóch wcześniejszych terapiach lub po przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych, a także w pierwszym nawrocie o wysokim ryzyku jako część terapii konsolidującej.
Jak działa lek Blincyto?
Substancją czynną leku Blincyto jest blinatumomab, który jest przeciwciałem zaprojektowanym tak, aby łączyć się z białkiem CD19 znajdującym się na komórkach B, w tym komórkach białaczki, oraz z białkiem CD3 na limfocytach T (inny rodzaj białych krwinek).
Działa jak most między limfocytami T, a komórkami B, co pobudza uwalnianie przez limfocyty T substancji zabijających zmienione nowotworowo komórki B.
Blinatumomab to przykład terapii celowanej – immunoterapii, która działa na konkretny cel molekularny, dzięki czemu jest bardziej ukierunkowana na niszczenie raka niż chemioterapia.
Jak podaje się lek Blincyto?
Blincyto podaje się we wlewie dożylnym (kroplówce) w sposób ciągły podczas czterotygodniowego cyklu leczenia. Każdy cykl poprzedzony jest dwutygodniową przerwą w leczeniu. Dawka leku zależy od masy ciała pacjenta. Leczenie powinno być rozpoczynane i nadzorowane przez lekarza doświadczonego w leczeniu nowotworów krwi.
Przed rozpoczęciem leczenia Blincyto pacjenci powinni otrzymać leki zapobiegające gorączce i reakcjom na wlew, a także chemioterapię podawaną do rdzenia kręgowego w celu zapobiegania rozsiewowi białaczki do ośrodkowego układu nerwowego.
Co wykazały badania kliniczne leku Blincyto?
Badania nad Blincyto przeprowadzano z udziałem osób dorosłych oraz w grupie dzieci, ponieważ ten nowotwór przeważnie rozwija się u osób młodych i u dzieci.
Dorośli
W badaniach u dorosłych z nawrotową lub oporną na leczenie białaczką z prekursorów komórek B, u 43% pacjentów z Ph-ujemną białaczką doszło do poprawy po dwóch cyklach leczenia Blincyto. U większości pacjentów, u których nastąpiła poprawa, nie stwierdzono obecności komórek nowotworowych. Średni czas do nawrotu choroby wynosił około sześciu miesięcy, co mogło umożliwić niektórym pacjentom przejście przeszczepu komórek macierzystych.
W drugim badaniu u pacjentów z Ph-dodatnią białaczką z prekursorów komórek B, którzy byli wcześniej leczeni co najmniej dwoma inhibitorami kinazy tyrozynowej, poprawa nastąpiła u 36% pacjentów.
U dorosłych z nowo zdiagnozowaną Ph-ujemną białaczką z prekursorów komórek B pacjenci, którym podawano Blincyto w ramach terapii konsolidującej, żyli dłużej niż pacjenci otrzymujący samą terapię konsolidującą.
Po 5 latach przeżyło około 82% pacjentów otrzymujących Blincyto z terapią konsolidującą, w porównaniu z około 63% pacjentów otrzymujących samą chemioterapię konsolidującą. Badanie III fazy E1910 potwierdziło, że dodanie Blincyto do wielofazowej chemioterapii konsolidującej znacząco zmniejszyło ryzyko zgonu w porównaniu z samą chemioterapią. Przy medianie obserwacji wynoszącej 4,5 roku, 5-letnie przeżycie całkowite wynosiło 82,4% w grupie Blincyto plus chemioterapia i 62,5% w grupie chemioterapii.
W badaniu pacjentów z minimalną chorobą resztkową (MRD), u około 78% z nich nie wykryto komórek nowotworowych po leczeniu Blincyto.
Dzieci
Badanie z udziałem 70 dzieci w wieku 1 roku i powyżej z Ph-ujemną białaczką z prekursorów komórek B, wykazało, że u 33% pacjentów leczenie Blincyto doprowadziło do remisji choroby.
Inne badanie przeprowadzone w grupie 108 dzieci powyżej 28 dni życia z nawrotową, wysokiego ryzyka Ph-ujemną białaczką z prekursorów komórek B wykazało, że gdy Blincyto stosowano w ramach terapii konsolidującej, znacznie mniej pacjentów doświadczyło nawrotu lub nie odpowiadało na chorobę (33% pacjentów), niż w przypadku pacjentów otrzymujących standardową chemioterapię konsolidującą (57%).
U dzieci w wieku od 1 miesiąca do 1 roku dane wykazały, że stężenia leku we krwi były podobne do tych obserwowanych u starszych dzieci i dorosłych.
Jakie są działania niepożądane leku Blincyto?
Do najczęstszych działań niepożądanych (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 osób) należą infekcje, gorączka, reakcje związane z wlewem, bóle głowy, neutropenia z gorączką, zaparcia, nudności, biegunka, wymioty, niedokrwistość, obrzęki, zmniejszenie liczby neutrofili, leukocytów i płytek krwi, zmiany w wynikach badań czynności wątroby, drżenia, bóle pleców, dreszcze, niskie ciśnienie krwi, obniżony poziom immunoglobulin, zespół uwalniania cytokin, przyspieszone bicie serca, bezsenność, bóle kończyn i brzucha, kaszel i wysypka.
Do najpoważniejszych działań niepożądanych należą ciężkie infekcje, neutropenia z gorączką lub bez gorączki, zdarzenia neurologiczne, zespół uwalniania cytokin i zespół rozpadu guza. To ostatnie jest potencjalnie zagrażającym życiu powikłaniem spowodowanym rozpadem komórek nowotworowych.
Jak tylko zauważysz niepokojące objawy u siebie lub Twojego dziecka, powiedz o nich lekarzowi prowadzącemu.
Kobiety karmiące piersią nie powinny stosować leku Blincyto.
Podsumowanie
Pacjenci z ostrą białaczką w szczególnie trudnej sytuacji mogą liczyć na nową opcję leczenia. Blincyto został już zatwierdzony w Europie w monoterapii w ramach terapii konsolidacyjnej u dorosłych pacjentów z nowo zdiagnozowaną Ph-ujemną CD19-dodatnią białaczką.
W Polsce lek jest dostępny w programie lekowym B.65 – NFZ refunduje leczenie pacjentów, którzy się do takiego programu zakwalifikują.
Pełne wskazania do stosowania brzmią:
- BLINCYTO jest wskazany jako monoterapia w leczeniu dorosłych z nawrotową lub oporną na leczenie ostrą białaczką limfoblastyczną (ALL) z prekursorów komórek B CD19 dodatnich. Pacjenci z ALL z prekursorów komórek B z dodatnim chromosomem Philadelphia powinni mieć za sobą nieskuteczne leczenie co najmniej dwoma inhibitorami kinazy tyrozynowej (TKI) i nie dysponować alternatywnymi możliwościami leczenia.
- BLINCYTO jest wskazany w monoterapii w leczeniu osób dorosłych z ALL z komórek B prekursorowych ujemnych pod względem chromosomu Philadelphia CD19-dodatnich w pierwszej lub drugiej całkowitej remisji z minimalną chorobą resztkową (MRD) większą lub równą 0,1%.
- Produkt BLINCYTO jest wskazany w monoterapii w leczeniu pacjentów pediatrycznych w wieku co najmniej 1 miesiąca z ALL z komórek B prekursorowych ujemnych pod względem chromosomu Philadelphia CD19-dodatnich, opornych na leczenie lub z nawrotem choroby po otrzymaniu co najmniej dwóch wcześniejszych terapii lub z nawrotem choroby po wcześniejszym allogenicznym przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych.
- Produkt BLINCYTO jest wskazany w monoterapii w leczeniu pacjentów pediatrycznych w wieku co najmniej 1 miesiąca z pierwszym nawrotem ALL z komórek B prekursorowych wysokiego ryzyka ujemnych pod względem chromosomu Philadelphia CD19-dodatnich w ramach leczenia konsolidującego.
- BLINCYTO jest wskazany do stosowania w monoterapii jako część terapii konsolidującej w leczeniu dorosłych pacjentów z nowo zdiagnozowaną ALL z prekursorów komórek B ujemnych pod względem chromosomu Philadelphia CD19-dodatnich.
Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj do bazy wiedzy o raku.
Informacje dla lekarzy
Badania u osób dorosłych
Przeprowadzono dwa główne badania u dorosłych z nawrotową lub oporną na leczenie ostrą białaczką limfoblastyczną z prekursorów limfocytów B. Pacjenci otrzymywali Blincyto przez okres do pięciu cykli leczenia. Lek nie był porównywany z innym leczeniem.
Główną miarą skuteczności był odsetek pacjentów, u których nastąpiła poprawa po dwóch cyklach leczenia, mierzona jako ustąpienie objawów białaczki oraz normalizacja lub poprawa liczby komórek krwi.
Pierwsze badanie obejmowało 189 dorosłych pacjentów z Ph-ujemną białaczką z prekursorów limfocytów B . Wykazano, że u 43% (81 ze 189) pacjentów otrzymujących Blincyto nastąpiła poprawa. U większości pacjentów, u których nastąpiła poprawa, nie stwierdzono obecności komórek nowotworowych. Pacjenci żyli średnio około sześciu miesięcy przed nawrotem raka, co mogło umożliwić odpowiednim pacjentom przeszczepienie komórek macierzystych.
Drugie badanie przeprowadzono u pacjentów z Ph-dodatnią białaczką z prekursorów limfocytów B, którzy byli wcześniej leczeni co najmniej dwoma inhibitorami kinazy tyrozynowej (TKI). Wyniki wykazały, że u 36% (16 z 45) pacjentów nastąpiła poprawa.
Trzecie badanie dotyczyło dorosłych w wieku od 30 do 70 lat z nowo zdiagnozowaną, Ph-ujemną białaczką z prekursorów komórek B. Badanie wykazało, że pacjenci otrzymujący Blincyto jako część terapii konsolidacyjnej żyli dłużej niż pacjenci otrzymujący samą terapię konsolidacyjną. Po terapii indukcyjnej i intensyfikacyjnej, 286 pacjentów bez oznak raka otrzymało Blincyto z terapią konsolidacyjną lub samą terapię konsolidacyjną. Około 82% pacjentów otrzymujących Blincyto jako część terapii konsolidacyjnej żyło po 5 latach, w porównaniu z około 63% pacjentów otrzymujących samą chemioterapię konsolidacyjną. Badanie III fazy E1910, wykazało, że dodanie Blincyto do wielofazowej chemioterapii konsolidacyjnej znacząco zmniejszyło ryzyko zgonu w porównaniu z samą chemioterapią. Z medianą czasu obserwacji wynoszącą 4,5 roku, 5-letnie przeżycie całkowite wyniosło 82,4% w grupie Blincyto plus chemioterapia (n=112) i 62,5% w grupie chemioterapii (n=112)4 .
Badanie przeprowadzone u dzieci
Przeprowadzono również badania u dzieci z Ph-ujemną białaczką z prekursorów B:
Badanie obejmowało 70 dzieci w wieku 1 roku i powyżej z Ph-ujemną chorobą i wykazało, że u 33% pacjentów leczenie Blincyto doprowadziło do remisji choroby.
Inne badanie u 108 dzieci powyżej 28 dni życia z nawrotową, wysokiego ryzyka Ph-ujemną białaczką z prekursorów limfocytów B wykazało, że gdy Blincyto stosowano jako część terapii konsolidacyjnej, 33% pacjentów doświadczyło zdarzeń (takich jak nawrót po odpowiedzi na leczenie lub brak odpowiedzi), w porównaniu z 57% pacjentów otrzymujących standardową chemioterapię konsolidacyjną.
W głównym badaniu u 116 pacjentów z minimalną chorobą resztkową (MRD), w którym Blincyto nie był porównywany z innym leczeniem, wykazano, że u około 78% pacjentów nie stwierdzono wykrywalnych komórek nowotworowych po leczeniu Blincyto.
Autorka: Martyna Piotrowska
Źródła:
Blincyto | European Medicines Agency (EMA)
EMA Recommends Extension of Indications for Blinatumomab
