Zaawansowany rak prostaty jest chorobą nieuleczalną. Podejmowane leczenie ma na celu wydłużenie życia pacjenta i poprawę jego jakości. Dostępnymi opcjami terapeutycznymi są obecnie chemioterapia docetakselem oraz terapia antyandrogenowa abirateronem lub enzalutamidem. W kolejnej linii leczenia wskazana jest natomiast chemioterapia kabazytakselem. Z zaprezentowanych na tegorocznej konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) wyników badania klinicznego VISION wynika, że dzięki osiągnięciom medycyny nuklearnej pacjenci z zaawansowanym rakiem prostaty mogą zyskać kolejną opcję leczenia.
Medycyna nuklearna zajmuje się leczeniem i diagnozowaniem chorób przy użyciu izotopów promieniotwórczych. Jednocześnie zastosowane w badaniu VISION leczenie radioizotopowe było terapią celowaną (specyficzną dla nowotworu). Radiofarmaceutyk lutet-PSMA (Lu-PSMA-617) łączy się bowiem ze swoistym antygenem gruczołu krokowego (PSMA) – białkiem które występuje na powierzchni komórek nowotworowych prostaty. Lutet wnika do komórek nowotworowych, co wystawia je na działanie promieniowania jonizującego. Dzięki wybiórczemu łączeniu się z białkiem PSMA toksyczny efekt działania lutetu jest ograniczony do komórek nowotworowych.
Terapia Lu-PSMA jest eksperymentalna, nie została jeszcze zatwierdzona przez europejską ani amerykańską agencję ds. leków. Pozytywne wyniki badania VISION mogą jedna doprowadzić do jej rejestracji w leczeniu zaawansowanego raka prostaty. Skuteczność terapii potwierdzono również w badaniu II fazy TheraP. Wykazano w nim, że leczenie radioizotopowe Lu-PSMA wydłuża czas wolny od progresji choroby w porównaniu z kabazytakselem. Dane dotyczące długości życia leczonych pacjentów nie są jeszcze w pełni znane ze względu na zbyt krótki czas trwania badania TheraP.
Jakie były wyniki badania VISION?
W badaniu wzięło udział 831 pacjentów z zaawansowanym, opornym na kastrację rakiem prostaty, z co najmniej jednym przerzutem wykrytym w pozytonowej tomografii emisyjnej z oznakowaniem PSMA (PSMA- PET). U badanych pacjentów nastąpiła progresja choroby mimo zastosowania terapii antyandrogenowej oraz jednej lub dwóch linii chemioterapii opartej na taksanach. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do dwóch grup badanych – 277 z nich otrzymywało Lu-PSMA, a pozostali pacjenci stanowili grupę kontrolną otrzymującą podstawową opiekę zaleconą przez lekarza prowadzącego. Ze względu na nieznane bezpieczeństwo połączenia z Lu-PSMA niedozwolone były jednak chemioterapia, immunoterapia, leczenie radem-223 oraz terapie eksperymentalne. Stanowi to wadę badania VISION, ponieważ mimo uzyskania pozytywnych wyników, nie ocenioni skuteczność Lu-PSMA w porównaniu z obecnie dostępnymi opcjami terapeutycznymi.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
W badaniu VISION wykazano, że dołączenie do standardowego leczenia radiofarmaceutyku Lu-PSMA wydłuża czas wolny od progresji choroby oraz życie pacjentów chorych na zaawansowanego raka prostaty. Mediana czasu wolnego od progresji choroby wyniosła 8.7 miesięcy w grupie pacjentów leczonych Lu-PSMA w porównaniu z 3.4 miesiącami placebo. Mediana czasu całkowitego przeżycia wyniosła natomiast odpowiednio 15.3 miesięcy vs 11.3 miesięcy.
Badana terapia Lu-PSMA wiązała się jednak z większym odsetkiem skutków ubocznych. U około 25% pacjentów wystąpiła supresja szpiku kostnego objawiająca się u 13% anemią a u 8% obniżeniem poziomu płytek krwi. Pacjenci otrzymujący Lu-PSMA doświadczali również zmęczenia, suchości w ustach, wymiotów.
Aktualizacja 28 listopada 2022:
13 października komitet Europejskiej Agencji Leków (EMA) zatwierdził stosowanie radiofarmaceutyku Pluvicto w leczeniu zaawansowanego raka prostaty. Terapia może być zastosowana u pacjentów, u których obecny jest swoisty antygen gruczołu krokowego (PSMA) i którzy byli uprzednio poddani terapii antyandrogenowej oraz chemioterapii opartej na taksanach.
Autorka: Natalia Tarłowska
Źródła:
https://www.esmo.org/guidelines/genitourinary-cancers/prostate-cancer
https://www.urotoday.com/conference-highlights/
https://ascopost.com/news/june-2021/
https://www.urotoday.com/conference-highlights/asco-2021/
https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/summaries-opinion/pluvicto
