W dniu 23 lutego 2023 r. Europejska Agencja Leków (EMA) wydała pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego Tibsovo, przeznaczonego do leczenia dorosłych pacjentów z nowo zdiagnozowaną ostrą białaczką szpikową (AML) oraz do leczenia dorosłych pacjentów z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem dróg żółciowych.
Substancją czynną leku Tibsovo jest ivosidenib, lek przeciwnowotworowy, który hamuje zmutowany enzym IDH1 – dehydrogenazę izocytrynianową-1. Białko to przekształca alfa-ketoglutaran (α-KG) w 2-hydroksyglutaran (2-HG), co blokuje różnicowanie się komórek i promuje nowotworzenie zarówno w nowotworach hematologicznych, jak i niehematologicznych.
Mechanizm działania ivosidenibu nie jest w pełni poznany, poza jego zdolnością do obniżania stężenia 2-HG i przywracania różnicowania komórkowego we wszystkich wskazaniach.
Dwie choroby, jeden molekularny cel
AML to nowotwór krwi i szpiku kostnego charakteryzujący się szybką progresją choroby. Jest najczęstszą ostrą białaczką u dorosłych i dotyczy 5/100 000 mieszkańców Europy, czyli ponad 20 000 nowych przypadków rocznie. Pięcioletnie przeżycie dla osób powyżej 60 roku życia wynosi 20%.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Cholangiocarcinoma, rak dróg żółciowych, jest rzadkim i agresywnym nowotworem, często związanym z historią medyczną, taką jak marskość lub infekcja wirusem zapalenia wątroby. W Europie każdego roku diagnozuje się około 10 000 nowych przypadków tego nowotworu. Pięcioletnie przeżycie wynosi 9%, ale 0% w przypadku przerzutów.
Jedynie operacja jest szansą na wyleczenie pacjenta z rakiem dróg żółciowych, ale tylko ograniczona liczba osób może z tej opcji skorzystać, a ryzyko nawrotu pozostaje wysokie. Chemioterapia i immunoterapia są standardowymi terapiami dla pacjentów z cholangiocarcinoma, którzy nie kwalifikują się do operacji lub u których nastąpiła progresja choroby po operacji.
Aż 8% pacjentów z ostrą białaczką szpikową i 15% pacjentów z wewnątrzwątrobowym rakiem dróg żółciowych ma mutację w genie enzymu IDH1. Spersonalizowane leczenie Tibsovo daje nadzieję na przezwyciężenie nowotworów, mimo niekorzystnego rokowania i ograniczonych opcji leczenia.
Dłuższy czas przeżycia pacjentów z białaczką, nawet do dwóch lat
Pozytywna opinia CHMP oparta jest na danych klinicznych z badań III fazy AGILE (AML) i ClarIDHy (CCA).
Dane z globalnego badania III fazy AGILE pokazują, że Tibsovo jest pierwszą terapią celowaną specyficzną dla mutacji IDH1, która wykazuje poprawę przeżycia wolnego od zdarzeń (EFS) i przeżycia całkowitego (OS) w połączeniu z azacytydyną w porównaniu z azacytydyną plus placebo.
Leczenie Tibsovo w skojarzeniu z azacytydyną wydłużyło czas przeżycia do 24,0 miesięcy w porównaniu z 7,9 miesięcy w ramieniu placebo i azacytydyny.
Wydłużenie czasu wolnego od progresji choroby pacjentów z rakiem dróg żółciowych
W randomizowanym, wieloośrodkowym, prowadzonym z podwójnie ślepą próbą badaniu III fazy ClarlDHy wzięli udział pacjenci z rakiem dróg żółciowych, którzy nie mogą przejść operacji.
Korzyści ze stosowania monoterapii produktem Tibsovo w miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym raku dróg żółciowych to poprawa czasu wolnego od progresji choroby w porównaniu z placebo. Ten średni czas wynosił 2,7 miesiąca dla tych, którzy otrzymali ivosidenib i 1,4 miesięcy dla tych, którzy otrzymali placebo.
Badacze zmierzyli również czas od rozpoczęcia leczenia do momentu śmierci uczestnika, czyli całkowity czas przeżycia. Średni czas wynosił 10,3 miesiąca dla grupy ivosidenibu i 7,5 miesiąca dla uczestników z grupy placebo. Mimo że przeżycie całkowite było dłuższe w grupie ivosidenibu, wynik nie był na tyle znaczący, że możemy go uznać za nieprzypadkowy.
Działania niepożądane Tibsovo
Jak każdy lek, szczególnie silny lek chemioterapeutyczny, Tibsovo może powodować działania niepożądane. W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano liczne skutki uboczne, których trzeba mieć świadomość, rozpoczynając leczenie.
Najczęstsze działania niepożądane leczenia skojarzonego w AML to wymioty, neutropenia, małopłytkowość, wydłużenie QT w elektrokardiogramie i bezsenność.
Najczęstsze działania niepożądane w leczeniu wewnątrzwątrobowego raka dróg żółciowych to zmęczenie, nudności, ból brzucha, biegunka, zmniejszenie apetytu, wodobrzusze, wymioty, niedokrwistość i wysypka.
Podsumowanie
Obecnie lek Tibsovo jest wskazany:
- w połączeniu z azacytydyną w leczeniu dorosłych pacjentów z nowo rozpoznaną ostrą białaczką szpikową (AML) z mutacją dehydrogenazy izocytrynianowej-1 (IDH1) R132, którzy nie kwalifikują się do otrzymania standardowej chemioterapii indukcyjnej,
- w monoterapii dorosłych pacjentów z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem dróg żółciowych z mutacją IDH1 R132, którzy byli wcześniej leczeni co najmniej jedną linią terapii systemowej.
Autorka tekstu: Martyna Piotrowska
Źródła:
Tibsovo: Pending EC decision | European Medicines Agency (europa.eu)
