Nowotwory neuroendokrynne – rodzaje, statystyki, objawy i diagnostyka

Wiedza o raku
31 stycznia, 2022
Alivia

Nowotwory NET, czyli neuroendokrynne, często określa się mianem nietypowych. Nie dają one charakterystycznych objawów, co utrudnia szybką diagnostykę. Ponadto guzy z tej grupy rosną powoli i nierzadko zdarza się, że są wykrywane przypadkowo. Co jeszcze sprawia, że są tak specyficzne? Oto najważniejsze informacje na temat nowotworów neuroendokrynnych.

Rodzaje guzów NET

Nowotwory neuroendokrynne (NET, czyli z angielskiego neuroendocrine tumors) wywodzą się z komórek neuroendokrynnych, a więc takich, które mogą produkować hormony i inne związki aktywne biologicznie. To guzy klasyfikowane do dwóch grup:

Przygotowaliśmy pakiet benefitów oraz darmowych usług, dzięki którym mierzenie się z rakiem będzie łatwiejsze. Daj nam szansę! Kliknij tutaj i przekonaj się, co możemy dla Ciebie zrobić!

Nieaktywne hormonalnie – nie wydzielają hormonów, co sprawia, że nie dają specyficznych objawów klinicznych. Stanowią one ok. 1/3 nowotworów NET.
Czynne hormonalnie – jak sama nazwa wskazuje, to guzy wydzielające hormony. Co prawda często dają pewne symptomy, ale nie są one na tyle jednoznaczne, aby szybko postawić prawidłową diagnozę.

Jak pokazują dane, ok. 70% nowotworów neuroendokrynnych rozwija się w układzie pokarmowym, a ich najczęstsza lokalizacja to jelita, trzustka i żołądek. Guzy mogą też pojawić się w obrębie układu oddechowego, znacznie rzadziej w narządach rodnych, tarczycy, nadnerczach czy prostacie. Przeważnie należące do tej grupy nowotwory dotykają osób po 60. roku życia, choć oczywiście do lekarzy trafiają też młodsi pacjenci.

Jak często występują nowotwory neuroendokrynne?

O nowotworach NET mówi się, że są rzadkie, a więc nie występują tak powszechnie jak np. rak piersi, płuc czy gruczołu krokowego. Ze statystyk wynika, że wskaźnik zachorowalności w przypadku tego typu guzów to ok. 5-8 osób na 100-tysięczną populację. Niemniej w ciągu kilkudziesięciu lat nastąpił wzrost liczby zachorowań i to kilkukrotny. W naszym kraju co roku rejestruje się coraz większą liczbę chorych na nowotwory neuroendokrynne.

Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!

Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!

Guz neuroendokrynny – objawy

Wykrywanie nowotworów neuroendokrynnych nie jest łatwe, zwłaszcza tych, które są nieaktywne hormonalnie. Mimo że pacjenci w Polsce mają dostęp do metod leczenia na bardzo wysokim, europejskim poziomie, prawidłowa i szybka diagnostyka wciąż pozostaje dużym wyzwaniem. Guzy neuroendokrynne mogą się rozwijać, nie dając żadnych objawów, wówczas do ich wykrycia dochodzi przypadkowo, np. podczas przeprowadzania zabiegu z innego powodu. Jednak nawet w sytuacji, gdy nowotwór daje pewne symptomy, diagnostyka sprawia sporo problemów. Pacjenci zgłaszają się z nimi do innych specjalistów, takich jak kardiolodzy, gastroenterolodzy, pulmonolodzy czy endokrynolodzy. Tym samym są oni najpierw leczeni np. na astmę, zespół jelita drażliwego, chorobę wrzodową lub stany lękowe.

Objawy guzów NET nie są specyficzne. Te wydzielające hormony, które najczęściej są zlokalizowane w układzie pokarmowym, w większości dają symptomy mające postać tzw. zespołu rakowiaka. Są one do siebie zbliżone, niezależnie od dokładnej lokalizacji. Przeważnie pacjenci zgłaszają:

duszności,
zawroty głowy,
napadowe zaczerwienienia twarzy,
wodniste biegunki,
kurczowe bóle brzucha,
niepokój,
kołatanie serca,
obrzęki i skurcze mięśni.

Niekiedy dochodzi do tego złe samopoczucie, brak apetytu, utrata masy ciała czy ogólne osłabienie. Gdy guzy NET rozwijają się w płucach i oskrzelach, mogą im towarzyszyć bóle w klatce piersiowej, nawracające infekcje dolnych dróg oddechowych czy krwioplucie. Nie są to na tyle charakterystyczne objawy, aby od razu skojarzyć je z chorobą nowotworową.

Chorujesz na raka i potrzebujesz środków na leczenie? A może szukasz porady dietetyka lub konsultacji z psychologiem? Mamy to, czego potrzebują pacjenci. Pozwól sobie pomóc! Kliknij i poznaj nasze możliwości!

Jak wygląda diagnostyka nowotworów NET?

Szybkie wykrycie nowotworów neuroendokrynnych jest dla lekarzy dużym wyzwaniem. Jak już zostało wspomniane, najpierw diagnostyka bardzo często prowadzona jest w kierunku innych, powszechniej występujących chorób. Z tego powodu guzy NET mogą zostać wykryte nawet po kilku latach, kiedy są już w bardziej zaawansowanym stadium. Niektóre są zauważane zupełnie przypadkowo. Przykładem są nowotwory neuroendokrynne przewodu pokarmowego, dostrzegane np. podczas operacji w obrębie jelit.

W diagnostyce wykorzystuje się badania typowe dla chorób onkologicznych:

USG,
rezonans magnetyczny,
tomografię komputerową,
endoskopię.

Jednak nie są one wystarczające, w początkowych stadiach guza takie badania obrazowe mogą go nie wykryć. Dlatego stosuje się również badanie PET lub scyntygrafię receptorów somatostatynowych. Ponadto istotną rolę odgrywa diagnostyka biochemiczna mająca na celu sprawdzenie, czy guzy NET wydzielają hormony, a jeśli tak, to jakie.

Nowotwór neuroendokrynny – rokowania

Guzy NET rosną powoli i w porównaniu do innych typów nowotworów przeważnie dają lepsze rokowania. Dotyczy to też nowotworów w bardziej zaawansowanych stadiach rozwoju. Wskaźniki przeżycia pacjentów po postawieniu diagnozy wynoszą nawet więcej niż 10 lat. W Polsce można skutecznie leczyć guzy neuroendokrynne. W 2015 roku w Katowicach powstał pierwszy w naszym kraju i całej Środkowo-Wschodniej Europie specjalistyczny ośrodek, tzw. Europejskie Centrum Doskonałości Leczenia Nowotworów Neuroendokrynnych.

Podstawą leczenia jest operacja, choć na etapie choroby przerzutowej całkowite usunięcie guza nie jest możliwe. W zależności od typu nowotworu, jego stopnia zaawansowania i złośliwości, a także lokalizacji, stosuje się też inne metody. To m.in. celowana terapia izotopowa, termoablacja czy klasyczna chemioterapia.

Nawet stosunkowo późne wykrycie guza neuroendokrynnego nie oznacza braku możliwości prowadzenia skutecznego leczenia. Zastosowanie nowoczesnych metod pozwala na znaczne wydłużenie życia pacjentów.

Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia

Źródła: