Rak piersi jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących u kobiet. Przez wiele lat radykalna operacja wydawała się bardzo rozsądnym rozwiązaniem. W ciągu ostatnich kilku dekad pojawiły się jednak dane wskazujące, że bardziej rozległa operacja niekoniecznie zmniejsza ryzyko nawrotów miejscowych w przypadku tego raka.
Czynniki ryzyka powstania miejscowej wznowy mogą pełnić ważną rolę w podejmowaniu decyzji o wyborze metody leczenia u pacjentek z rakiem piersi. Decyzję tę można zoptymalizować po określeniu grup chorych obciążonych wysokim ryzykiem wznowy. Obecnie odbywa się to głównie na podstawie czynników klinicznych, histopatologicznych oraz kilku wskaźników immunohistochemicznych (status receptora estrogenu, progesteronu i HER2). Prowadzi się też badania nad ekspresją genów, które mogą wyjaśnić różnice w rokowaniu, ryzyku wystąpienia miejscowego nawrotu oraz w odpowiedzi na zastosowanie różnych metod leczenia (uzupełniającego leczenia systemowego i radioterapii). Ze względu jednak na zmienność podtypów raka piersi i masy nowotworu pozostałej po operacji dokładne określenie ryzyka wznowy jest złożone.
Badania prowadzone w ostatnich latach wskazują, że tym co ma wpływ na pojawienie się nawrotu jest biologia nowotworu oraz zastosowane leki a radykalna operacja często nie zmniejsza ryzyka wznowy.
Doktor Morrow omówił 10-letnie wskaźniki wznowy miejscowej oparte na receptorze estrogenu (ER), receptorze progesteronu (PR) i statusie HER2. Pacjenci z nowotworami typu ER / PR – dodatnie, HER2 – ujemne mieli znacznie mniejsze prawdopodobieństwo wznowy niż pacjenci z potrójnie ujemnym typem choroby.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Biologia nowotworu wpływa nie tylko na wskaźnik pojawienia się wznowy miejscowej ale także określa czas, w jakim może się pojawić. W bardziej agresywnych podtypach wskaźnik wznowy miejscowej osiąga wartości szczytowe po pięciu latach z niewielkimi zmianami lub bez zmian później.
U pacjentów, którzy przeszli operację oszczędzającą pierś przed wprowadzeniem na rynek leku trastuzumabu, wznowa miejscowa w ciągu 3 lat pojawiała się u 7% pacjentek. Liczba ta spadła do 1% u pacjentów w późniejszym badaniu, którzy otrzymywali trastuzumab; prawie identyczny spadek wznów obserwowano u pacjentów poddanych mastektomii.
Dr Morrow zwraca też uwagę, że kiedyś przeprowadzano operacje usunięcia guza bez zachowania marginesów, a badania obrazowe były słabej jakości. Ryzyko nawrotu zależało od tego, ile tkanki nowotworowej pozostawiono i mastektomia w tych czasach faktycznie zmniejszała ryzyko miejscowej wznowy. Obecnie jednak, ryzyko nawrotu znacznie się zmniejszyło dzięki zastosowaniu lepszych leków. Większe ryzyko nawrotu dotyczy obecnie osób mających bardziej agresywne typy raka piersi a bardziej rozległa operacja nie wpływa na zmniejszenie ryzyka wznowy.
Autor: Agata Ernst
- www.clinicaloncology.com/Breast-Cancer/Article/11-18/Finding-the-Drivers-of-Locoregional-Recurrence-Of-Breast-Cancer/53316
- Didkowska J,, Wojciechowska U. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2013 roku. Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa 2015.
- podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/014/077/original/46-55.pdf?1475241408
