Pojęcie diety antynowotworowej nie zawsze jest dobrze rozumiane wśród pacjentów onkologicznych. Czym jest ta dieta i czy leczy raka? W tym artykule spróbujemy nieco rozjaśnić ten temat.
Według aktualnej wiedzy medycznej, ryzyko rozwoju raka zwiększają niewłaściwe nawyki naszego współczesnego życia. Palenie tytoniu, niedostateczna ilość ruchu, nadmiar alkoholu, otyłość i niewłaściwa dieta są czynnikami, których powinniśmy unikać. Niestety, niemal 30% nowotworów rozwija się wskutek złej diety.
To, co jemy wpływa znacząco na stan naszego zdrowia. Możemy komponować naszą dietę z produktów, które są “paliwem napędowym” do rozwoju komórek nowotworowych, a możemy też wybierać produkty, które hamują rozwój tych komórek.
Czym jest “zła dieta”?
Niewłaściwa dieta to taka, która bazuje na produktach wspomagających rozwój chorób, w tym nowotworowych. Niestety, tradycyjna kuchnia polska, obfitująca w tłuszcze, sól i cukry proste wpisuje się w tę definicję . Podobnie jak kuchnia amerykańska czy europejska, w której dominują fast-foody i produkty wysokoprzetworzone.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia produkty takie jak: słodzone napoje gazowane czy żywność wysokoprzetworzona sprzyjają rozwojowi nadwagi i otyłości, a te z kolei są czynnikami wysokiego ryzyka, jeśli chodzi o rozwój komórek nowotworowych. Ryzykowne jest również spożywanie nadmiernej ilości czerwonego mięsa (wołowiny, wieprzowiny, cielęciny). Zalecana maksymalna ilość takiego mięsa w diecie to 500 gramów tygodniowo. Do rozwoju komórek rakowych przyczyniają się także produkty, które zawierają duże ilości tłuszczów nasyconych.
Co to jest dieta antynowotworowa?
Badania dowodzą, że istnieją produkty, które zawierają substancje o właściwościach wstrzymujących rozwój komórek rakowych. Na takich produktach bazuje właśnie dieta antyrakowa. Jest to dieta, którą poleca się w celu zapobiegania zachorowaniu na raka u osób zdrowych. Polecana jest więc osobom, które chcą poprawić jakość swojego odżywiania i oddalić wizję zachorowania na raka.
Jednak trzeba też pamiętać, że organizm ludzki jest złożonym mechanizmem, na który wpływa wiele czynników. Dlatego nie można jednoznacznie stwierdzić, że stosowanie takiej diety w stu procentach uchroni przed zachorowaniem. Może jednak znacząco wpłynąć na poprawę zdrowia.
Produkty w diecie antynowotworowej
Jak już wspomniano wyżej, niektóre produkty spożywcze zawierają w sobie cenne związki, które blokują działanie mechanizmów koniecznych do wzrostu komórek nowotworowych. Przede wszystkim są to produkty roślinne, czyli warzywa i owoce.
Rośliny w przyrodzie nie mają możliwości ucieczki przed atakującymi szkodnikami i zmiennymi czynnikami pogodowymi. Z tego względu niektóre z nich wytwarzają specjalne substancje: związki fitochemiczne, które pełnią w roślinie funkcje obronne. Związki te mają również właściwości antyoksydacyjne, które chronią roślinę przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. Są to substancje bioaktywne, które działają zapobiegawczo i leczniczo u ludzi.
Rośliny o największym potencjale antynowotworowym to m.in:
- warzywa krzyżowe (brokuł, kapusta, brukselka, kalafior),
- warzywa strączkowe (groch, soczewica, fasola itp),
- warzywa bogate w karotenoidy (marchewka, pomidor, bataty, dynia, cukinia itp),
- warzywa czosnkowate (czosnek, cebula, por, szczypiorek),
- owoce jagodowe (jagody, maliny, truskawki, jeżyny, żurawina itp),
- owoce cytrusowe (cytryny, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty itp),
- kurkuma,
- soja,
- zielona herbata,
- imbir,
- zioła (m.in. rozmaryn, oregano, bazylia, tymianek, pietruszka, majeranek).
Ze względu na te szczególne korzyści zdrowotne, dieta antyrakowa bazuje głównie na warzywach i owocach. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by zjadać dziennie 3 porcje warzyw i 2 porcje owoców, natomiast korzystne będzie zwiększenie tych porcji nawet do 10 dziennie. W diecie antynowotworowej istotny jest fakt, że produkty odzwierzęce stanowią tu dodatek, a nie główny składnik posiłku.
Oprócz produktów roślinnych, dieta antynowotworowa zawiera również inne składniki, które mają duży potencjał w przeciwdziałaniu rozwoju komórek nowotworowych. Są to m.in:
- produkty zawierające bakterie probiotyczne (m.in. jogurt naturalny, kefir, kiszonki),
- produkty wieloziarniste (m.in. chleb wieloziarnisty, makaron wieloziarnisty, płatki owsiane),
- produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 (m.in. ryby, olej lniany, oliwa z oliwek, jaja ekologiczne),
- gorzka czekolada.
Czy dieta antynowotworowa leczy raka?
Opierając się na medycynie, która bazuje na dowodach naukowych należy podkreślić, że nie ma diet leczących raka. Dieta antyrakowa również nie jest lekiem na raka. Może natomiast być istotnym czynnikiem wspomagającym leczenie. Współczesna nauka dowodzi, że połączenie medycznej terapii onkologicznej z odpowiednią dietą wpływa korzystnie na proces leczenia. W niektórych rodzajach nowotworów taką dietą będzie właśnie dieta antynowotworowa, którą stosuje się zwykle jako profilaktykę zachorowań. Jednak zanim pacjent podejmie się zmiany diety, powinien skonsultować się z dietetykiem klinicznym lub specjalistą żywienia, ponieważ dieta może różnić się w zależności od typu nowotworu i etapu leczenia.
Autorka: Natalia Wiszniewska
Konsultacja ekspercka: Agnieszka Piskała-Topczewska – Dietetyk, Specjalista ds. Żywienia
Źródła:
1. “Dieta w chorobie nowotworowej”, lek. Aleksandra Kapała, Wydawnictwo Buchmann, 2016.
2. “Antyrak – nowy styl życia”, dr David Servan-Schreiber, Wydawnictwo Albatros, 2017
3. “World Cancer Report”, World Health Organisation, 2020
4. http://onkologia.org.pl/dieta/ , Krajowy Rejestr Nowotworów
5. “Znaczenie wybranych związków pochodzenia roślinnego w diecie zapobiegającej chorobom nowotworowym”, E. Kałędkiewicz, E. Lange, Borgis – Postępy Fitoterapii 1/2013, s. 42-47
