Dodanie immunoterapii do chemioterapii zmniejsza o połowę ryzyko nawrotu choroby i zgonu u pacjentów z rakiem jelita grubego w stadium III z deficytem naprawy niesparowanych zasad.
Podczas sesji plenarnej tegorocznego kongresu ASCO zaprezentowano długo oczekiwane wyniki badania ATOMIC, które mogą zmienić standard leczenia u pacjentów z rakiem jelita grubego w stadium III, z deficytem mechanizmu naprawy niesparowanych zasad (dMMR, ang. deficient mismatch repair).
W badaniu wykazano, że połączenie immunoterapii (atezolizumabu) z klasyczną chemioterapią mFOLFOX6 (obejmuje przyjmowanie trzech substancji: kwasu folinowego, fluorouracylu i oksaliplatyny) podczas leczenia pooperacyjnego zmniejszyło ryzyko nawrotu choroby i śmierci o 50% w porównaniu do samej chemioterapii.
„Nasze badanie pokazuje, że dodanie immunoterapii – przeciwciała anty–PD-L1, atezolizumabu – do chemioterapii FOLFOX istotnie poprawia przeżycie wolne od choroby (DFS) w porównaniu z samą chemioterapią” – powiedział dr Frank A. Sinicrope z Mayo Clinic, główny autor badania. Jak dodał, wyniki najprawdopodobniej spowodują, że to połączenie stanie się nowym standardem leczenia w tej grupie pacjentów.
Czym jest dMMR, jak działa atezolizumab i dlaczego to ważne?
Około 10–15% nowotworów jelita grubego w III stopniu zaawansowania wykazuje tzw. deficyt mechanizmów naprawy niesparowanych zasad DNA (dMMR). Nowotwory jelita grubego z dMMR charakteryzują się błędami pojawiającymi się podczas replikacji lub rekombinacji DNA. Błędy te nie są naprawiane w sposób, w jaki powinny przez komórkowe systemy naprawcze organizmu.
Nowotwory z dMMR są bardziej immunogenne, ale też częściej oporne na klasyczną chemioterapię, co oznacza trudniejsze leczenie i większe ryzyko nawrotu.
Atezolizumab jest inhibitorem punktu kontrolnego, który blokuje działanie białka o nazwie PD-L1. Białko to znajduje się na powierzchni zarówno komórek odpornościowych, jak i komórek nowotworowych i zapobiega atakowaniu komórek nowotworowych przez układ odpornościowy. Po zablokowaniu PD-L1 układ odpornościowy może rozpoznać i zaatakować komórki nowotworowe.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Immunoterapia jest skuteczną opcją leczenia w stadium IV u pacjentów z dMMR, ale do tej pory nie była dostępna jako leczenie na wcześniejszych etapach zaawansowania choroby, a leczenie adjuwantowe opierano na danych ekstrapolowanych z badań nad nowotworami bez defektów naprawy DNA.
Co wykazało badanie ATOMIC?
Do badania klinicznego III fazy włączono 712 pacjentów po operacji raka jelita grubego (stadium III, dMMR). Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup:
- Atezolizumab + mFOLFOX6 (355 pacjentów) – w której otrzymali 12 cykli skojarzonego leczenia, a następnie 13 cykli samego atezolizumabu.
- mFOLFOX6 (357 pacjentów) – 12 cykli klasycznej chemioterapii.
Mediana obserwacji wyniosła 37,2 miesiąca. Trzyletnie przeżycie wolne od choroby (DFS) określa ile % pacjentów po trzech latach od diagnozy nie miała oznak choroby. W grupie leczonej atezolimumabem DFS wynosiło 86,4%, podczas gdy w grupie leczonej wyłącznie chemioterapią – 76,6%.
Połączenie immunoterapii i chemioterapii zmniejszyło ryzyko nawrotu i zgonu aż o 50%. Co ważne, efekty utrzymywały się we wszystkich podgrupach pacjentów, niezależnie od wieku czy ryzyka klinicznego.
Choć dane dotyczące przeżycia całkowitego (OS) nie są jeszcze dojrzałe (mediana obserwacji OS: 42,5 miesiąca), eksperci uznają wyniki za przełomowe. – „To pierwsze badanie dostarczające danych o skuteczności immunoterapii stosowanej jako leczenie uzupełniające (adjuwantowe) w raku jelita grubego z dMMR” – podkreśliła dr Myriam Chalabi z Netherlands Cancer Institute. – „Jeśli zostanie zatwierdzona, kombinacja atezolizumabu z FOLFOX poszerzy wachlarz dostępnych opcji leczenia.”
Czy terapia atezolizumabem i chemioterapią ma działania uboczne?
Tak, leczenie onkologiczne może wiązać się ze skutkami ubocznymi. W badaniu odnotowano więcej poważnych działań niepożądanych w grupie z atezolizumabem (71,7% kontra 62,1% w grupie chemioterapii), w tym zmęczenie, nudności, jadłowstręt, spadek liczby białych krwinek i zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.
Jednak profil toksyczności był zgodny z dotychczasową wiedzą, a objawy możliwe do opanowania. Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości ciężkich działań niepożądanych o charakterze immunologicznym.
Co to oznacza dla pacjentów?
Dla osób z rakiem jelita grubego w stadium III i obecnością dMMR pojawiła się skuteczna strategia leczenia pooperacyjnego, która może zmniejszyć ryzyko nawrotu i zwiększyć szanse na trwałe wyleczenie.
Immunoterapia przestaje być zarezerwowana wyłącznie dla przypadków przerzutowych.
“Wyniki mają zastosowanie w przypadku pacjentów z zespołem Lyncha – najczęstszym dziedzicznym zespołem raka jelita grubego oraz w przypadku większej grupy spontanicznych przypadków raka jelita grubego z dMMR.” – dodał dr Sinicrope.
Dr Chalabi zwróciła uwagę, że badanie rozpoczęto w 2017 roku – zanim pojawiły się dane sugerujące, że skrócenie chemioterapii z 6 do 3 miesięcy może być równie skuteczne. Zasugerowała, że warto w przyszłości zbadać skuteczność przy krótszym czasie stosowania cytostatyków, które mogą hamować działanie atezolimumabu lub samej immunoterapii.
Chcesz wiedzieć więcej o możliwościach leczenia raka jelita grubego lub poznać najnowsze doenisienia z ASCO 2025? Przeczytasz o tym w artykułach z naszej bazy wiedzy o raku.
Autorka: Martyna Piotrowska
Źródła:
