Choroba nowotworowa a renta

Osoba chora na raka, która jest niezdolna do pracy, nie musi być pozostawiona sama sobie. Wielu pacjentów może ubiegać się o rentę, która okazuje się istotnym wsparciem finansowym. Jakie warunki trzeba spełnić, aby ją otrzymać? Kto może starać się o tego typu pomoc? Wszystkie informacje o tym, jak wygląda renta w przypadku choroby nowotworowej, znajdują się w poniższym artykule.

Co przysługuje osobie chorej na nowotwór – renta z tytułu niezdolności do pracy

Mianem niezdolnej do pracy określa się osobę, która częściowo lub całkowicie straciła możliwość wykonywania pracy zarobkowej z uwagi na swój stan zdrowia, a przekwalifikowanie nie daje szans na jej przywrócenie. Aby otrzymać z tego tytułu rentę, należy złożyć wniosek do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału ZUS. Orzekaniem o niezdolności do pracy w celu otrzymania renty zajmują się lekarze orzecznicy. Na podstawie złożonych dokumentów i ewentualnych badań mogą oni zakwalifikować chorą osobę jako:

• częściowo niezdolną do pracy – w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem swoich kwalifikacji,
• całkowicie niezdolną do pracy – utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy,
• całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji – nie tylko utraciła zdolność do pracy, ale też samodzielnego funkcjonowania.

Nowotwór a renta z tytułu niezdolności do pracy – kryteria i wysokość świadczenia

Aby pacjentowi została przyznana tego rodzaju renta przy chorobie nowotworowej, musi spełnić następujące warunki:

• zostać zakwalifikowany jako niezdolny do pracy,
• mieć wymagany staż pracy, tzw. składkowy i nieskładkowy,
• mieć ubezpieczenie lub być w okresie do 18. miesięcy od momentu ustania okresu ubezpieczenia.

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy (inaczej to tzw. renta chorobowa) jest co roku waloryzowana. Od 1 marca 2022 roku jest to kwota 1338,44 zł.

Zdarza się, że osoby, u których zdiagnozowany został nowotwór, nie mają pewności, czy spełniają warunek dotyczący wymaganego stażu pracy. Wygląda to następująco:

• 1 rok – w przypadku kwalifikacji jako niezdolny do pracy przed ukończeniem 20. roku życia,
• 2 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 20-22 lat,
• 3 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 22-25 lat,
• 4 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 25-30 lat,
• 5 lat – kwalifikacja jako niezdolny do pracy po ukończeniu 30. roku życia.

Kiedy chory na raka nie ma możliwości odzyskania zdolności do pracy, ZUS przyznaje mu rentę stałą. Gdy istnieje szansa na powrót do aktywności zawodowej, wówczas orzekana jest renta okresowa bądź szkoleniowa.

Renta szkoleniowa ZUS

Jeśli chory na nowotwór spełnia warunki przyznania świadczenia rentowego, a w stosunku do niego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego z uwagi na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może ubiegać się o rentę szkoleniową. Jest ona przyznawana na okres 6 miesięcy. Nierzadko ulega on wydłużeniu, maksymalnie może to być łącznie 36 miesięcy – na czas niezbędny do pełnego przekwalifikowania zawodowego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że okres może ulec też skróceniu, gdy dana osoba uzna, że nie chce zmieniać dotychczasowego zawodu i podejmować kroków pozwalających na otrzymanie innej pracy. Dochodzi do tego również w sytuacji, gdy organ rentowy zostanie powiadomiony o braku możliwości takiego przekwalifikowania.

Wysokość renty szkoleniowej to 75% podstawy wymiaru renty, która przysługuje z tytułu niezdolności do pracy. Nie otrzymują jej osoby osiągające przychód, niezależnie od tego, jaka jest jego wysokość.

Renta socjalna a choroba nowotworowa

Renta socjalna z powodu raka przysługuje pełnoletnim osobom, w przypadku których stwierdzono trwałą niezdolność do pracy. Muszą one przy tym spełniać określone warunki. Socjalna renta na nowotwór jest przyznawana, gdy naruszenie sprawności organizmu powstało:

• przed ukończeniem 18. roku życia,
• podczas nauki w szkole, także wyższej (przed ukończeniem 25. roku życia),
• podczas studiów doktoranckich lub naukowej aspirantury.

To oznacza, że mają szansę otrzymać ją osoby, które stały się całkowicie niezdolne do wykonywania zawodu przed wejściem na rynek pracy. Wysokość tego typu świadczenia to 1338,44 zł brutto (na podstawie danych z marca 2022 roku). Warto wspomnieć, że nawet w przypadku pobierania renty socjalnej można osiągać dodatkowe przychody, jednak zostanie zawieszona, gdy przekroczą 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, czyli 7354,50 zł. Jeśli przychód przekroczy 70% wspomnianej wartości, wówczas renta socjalna zostanie zmniejszona.

Zawsze warto pamiętać o powyższych formach wsparcia finansowego, zwłaszcza gdy okaże się, że za gorszą kondycję zdrowotną odpowiada choroba nowotworowa. Renta, zarówno z tytułu niezdolności do pracy, jak i ta szkoleniowa lub socjalna, zwykle odgrywa bardzo istotną rolę dla pacjentów. Jednocześnie ważne jest to, że w wielu przypadkach nie wyklucza ona możliwości uzyskiwania dodatkowego dochodu.

Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia

Źródła:

• https://faqrak.pl/article/wsparcie-finansowe-w-czasie-leczenia-i-rehabilitacji
• https://www.zus.pl/renta-szkoleniowa
• https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/renty-z-tytulu-niezdolnosci-do-pracy/warunki-wymagane-do-przyznania-renty
• https://www.infor.pl/prawo/renty/renta-socialna/5390927,Dorabianie-do-renty-socjalnej-w-2022-r-nowe-zasady.html
• https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-minimalna-emerytura-i-renta