Erdafitynib zatwierdzony jako terapia pacjentów z rakiem pęcherza

27 czerwca 2024 r. EMA pozytywnie zaopiniowała przyznanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego Balversa, przeznaczonego do leczenia raka urotelialnego z mutacjami FGFR3.

W Europie wskaźnik zachorowań na raka urotelialnego sięga prawie 225 000 pacjentów rocznie, a w 2022 roku zdiagnozowano aż 10% więcej pacjentów niż dwa lata wcześniej. Do 20 procent pacjentów z przerzutującym UC (mUC) posiada mutacje receptorów FGFR.

Niestety, rokowania dla pacjentów z przerzutującym rakiem dróg moczowych nie napawają optymizmem, bo tylko 8% osób zdiagnozowanych w późnym stadium choroby przeżywa pięć lat lub dłużej. Dopuszczenie do obrotu erdafitynibu daje szanse na zauważalną poprawę wyników pacjentów.

Czym jest i jak działa erdafitynib?

Substancją czynną leku Balversa jest erdafitynib, inhibitor kinazy tyrozynowej receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR). Receptory z tej rodziny białek odgrywają kluczową rolę w kilku procesach biologicznych, w tym w naprawie tkanek, odpowiedzi zapalnej i prawidłowym przebiegu metabolizmu. 

Fuzje lub mutacje w genach kontrolujących FGFR (znane jako zmiany FGFR1-4) mogą prowadzić do rozwoju i progresji niektórych nowotworów, zwiększając wzrost i przeżywalność komórek nowotworowych. Hamowanie aktywności FGFR skutecznie przeciwdziała rozwojowi nowotworu z ekspresją FGFR.

Erdafitynib jest pierwszą terapią celowaną, która otrzymała pozytywną rekomendację EMA w populacji pacjentów z rakiem dróg moczowych z mutacjami FGFR3.

Badanie THOR

Pozytywna opinia EMA jest poparta danymi z randomizowanego, kontrolowanego, otwartego, wieloośrodkowego badania III fazy THOR (NCT03390504). Badanie oceniało skuteczność i bezpieczeństwo erdafitynibu w porównaniu z chemioterapią u pacjentów z zaawansowanym lub przerzutującym rakiem urotelialnym z wybranymi mutacjami FGFR, u których nastąpiła progresja w trakcie lub po jednej lub dwóch wcześniejszych terapiach, z których co najmniej jedna obejmowała środek anty-PD-(L)1.

W badaniu porównywano erdafitynib w dwóch kohortach: 

• erdafitynib w porównaniu ze standardową chemioterapią (do wyboru przez badacza docetaksel lub winflunina) po co najmniej jednej linii leczenia obejmującej lek anty-PD-(L)1 (kohorta 1)
• oraz erdafitynib w porównaniu z pembrolizumabem po jednym wcześniejszym leczeniu niezawierającym leku anty-PD-(L)1 (kohorta 2).

Badanie składało się z:

• etapu badań przesiewowych, 
• fazy leczenia (od randomizacji do progresji choroby, niedopuszczalnej toksyczności, wycofania zgody lub decyzji badacza o przerwaniu leczenia) 
• oraz obserwacji po leczeniu (od zakończenia leczenia do śmierci uczestnika, wycofania zgody, zakończenia badania obserwacyjnego dla odpowiedniej kohorty, w zależności od tego, co nastąpiło wcześniej).

Najważniejszym parametrem ocenianym w badaniu było przeżycie całkowite. Sprawdzano również czas wolny od postępu choroby, odsetek odpowiedzi, czas trwania odpowiedzi, wyniki zgłaszane przez pacjentów, bezpieczeństwo i farmakokinetykę.

Wyniki z pierwszej kohorty przedstawiono na dorocznym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) w 2023 r., a wyniki z drugiej kohorty zaprezentowano na kongresie Europejskiego Towarzystwa Onkologii Medycznej (ESMO) w 2023 r.

Całkowite przeżycie w leczeniu erdafitynibem: ponad rok

W czerwcu 2023 r. przerwano badanie na podstawie zalecenia niezależnego komitetu monitorującego. Ze względu na widoczne korzyści wszystkim pacjentom otrzymującym chemioterapię (docetaksel lub winflunina) zaoferowano możliwość przejścia na erdafitynib.

Korzyścią ze stosowania leku Balversa jest jego wyższość pod względem całkowitego przeżycia i przeżycia wolnego od progresji w porównaniu z chemioterapią. Mediana całkowitego przeżycia wynosiła ponad rok w momencie odcięcia danych, co oznacza znaczny wzrost w porównaniu z osobami w ramieniu chemioterapii (12,1 miesiąca kontra 7,8 miesiąca).

Leczenie erdafitynibem poprawiło również medianę przeżycia wolnego od progresji choroby w porównaniu z chemioterapią do 5,6 miesiąca w porównaniu z 2,7 miesiąca i ogólny odsetek odpowiedzi wynoszący 35,3 procent w porównaniu z 8,5 procent.

Po zakończeniu analiz leczenie trwa, a zakwalifikowani pacjenci wciąż odnoszą korzyści.

Działania niepożądane erdafitynibu

Najczęstsze działania niepożądane to hiperfosfatemia, biegunka i zapalenie jamy ustnej. Poważne zdarzenia niepożądane związane z leczeniem zaobserwowano u 13,3 procent pacjentów, którzy otrzymali erdafitynib i 24,1 procent pacjentów randomizowanych do przyjmowania chemioterapii.

Zdarzenia niepożądane trzeciego lub wyższego stopnia zaobserwowano u 45,9 procent pacjentów otrzymujących erdafitynib i 46,4 procent pacjentów otrzymujących chemioterapię.

Wśród pacjentów, którzy otrzymywali erdafitynib, 8,1 procent doświadczyło efektów ubocznych, które były podstawą do przerwania leczenia. Dla porównania w grupie pacjentów leczonych chemioterapią z powodu działań niepożądanych przerwano terapię 13,4 procent osób.

Działania niepożądane prowadzące do zgonu odnotowano u jednego pacjenta przyjmującego erdafitynib i sześciu pacjentów otrzymujących chemioterapię.

Podsumowanie

Nowy spersonalizowany lek poprawi wyniki leczenia pacjentów z rakiem dróg moczowych z mutacjami w genie czynnika wzrostu fibroblastów. Aktualnie erdafitynib jest oceniany w kolejnych trzech badaniach klinicznych.

Pełne wskazanie do stosowania brzmi:

Balversa w monoterapii jest wskazana w leczeniu dorosłych pacjentów z nieresekcyjnym lub przerzutującym rakiem urotelialnym (UC) z mutacjami FGFR3, którzy wcześniej otrzymali co najmniej jedną linię terapii zawierającej inhibitor PD-1 lub PD-L1 w leczeniu nieresekcyjnego lub przerzutującego guza.

Dowiedz się więcej o raku pęcherza moczowego i możliwościach leczenia tej choroby z bazy wiedzy o raku.

Autorka: Martyna Piotrowska

Źródła:
CHMP adopts positive opinion for BALVERSA® (erdafitinib) for the treatment of adult patients (jnj.com)
Balversa | European Medicines Agency (EMA) (europa.eu)
Homepage | BALVERSA® (erdafitinib)
BALVERSA® (erdafitinib) (janssenscience.com)