21 lipca komitet Europejskiej Agencji Leków (EMA) zatwierdził decyzję o dopuszczeniu do stosowania leku relatlimab (Opdualag) w pierwszej linii leczenia zaawansowanego czerniaka. Lek stosowany w skojarzeniu z niwolumabem wykazał większą skuteczność niż monoterapia niwolumabem i okazał się być bezpieczniejszy niż obecny standard terapeutyczny.
Dzięki zastosowaniu immunoterapii w leczeniu zaawansowanego czerniaka dokonał się prawdziwy przełom. Obecnym standardem leczenia tego nowotworu jest immunoterapia niwolumabem w połączeniu z ipilimumabem. Najnowsze wyniki badania nad tym połączeniem wskazują, że mediana całkowitego czasu przeżycia pacjentów z zaawansowanym czerniakiem wynosi 6 lat. Od września 2020r. terapia ta jest dostępna również dla polskich pacjentów. Choć pozwala ona znacznie wydłużyć życie chorych na czerniaka, poszukiwania nowych, skuteczniejszych i bezpieczniejszych opcji terapeutycznych nie ustają.
Wyniki badania RELATIVITY-047
W badaniu wzięło udział 714 pacjentów z zaawansowanym (stadium III lub IV) czerniakiem. Terapia otrzymywana w ramach badania dla wszystkich pacjentów stanowiła pierwszą linię leczenia zaawansowanej postaci choroby. 60 spośród nich otrzymało uprzednio leczenie adjuwantowe lub neoadjuwantowe (w większości przypadków interferon). 275 pacjentów biorących udział w badaniu miało mutację w genie kodującym białko BRAF. Pacjenci zostali podzieleni w stosunku 1:1 na dwie grupy otrzymujące połączenie relatlimabu z niwolumabem.
Mediana czasu wolnego od progresji choroby wyniosła 10.1 miesięcy w przypadku pacjentów leczonych relatlimabem i niwolumabem w porównaniu z 4.6 miesiącami w grupie otrzymującej niwolumab. Wyniki te są zbliżone do tych uzyskanych w badaniu CheckMate 067, w którym oceniano skuteczność połączenia niwolumabu z ipilimumabem. Dane dotyczące skuteczności nowego połączenia pod względem długości życia pacjentów nie zyskały jeszcze istotności statystycznej na dzień publikacji wyników badania.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Choć obecnie nie da się ocenić, czy relatlimab przynosi większą korzyść niż aktualny standard terapeutyczny, dane dotyczące działań niepożądanych wskazują na korzystniejszy profil bezpieczeństwa nowej terapii. Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi relatlimabu były świąd, zmęczenie, wysypka, ból stawów, niedoczynność tarczycy, biegunka. Ze względu na działania niepożądane terapii udział w badaniu przerwało 14.6% pacjentów. Ciężkie działania niepożądane wystąpiły u 18.9% pacjentów leczonych relatlimabem. Najczęstszymi z nich były podwyższony poziom lipazy trzustkowej, podwyższone próby wątrobowe, zmęczenie. Dla porównania w badaniu CheckMate 067 ciężkie działania niepożądane połączenia niwolumabu z ipilimumabem wystąpiły u 59% leczonych pacjentów.
Jak działają niwolumab i relatlimab?
Niwolumab i relatlimab są przeciwciałami monoklonalnymi. Niwolumab wiąże się z receptorem programowanej śmierci komórki 1 (PD-1) znajdującym się na komórkach układu odpornościowego. Zablokowanie PD-1 przez niwolumab uniemożliwia łączenie się z nim białek PD-L1 i PD-L2, które znajdują się m.in. na powierzchni komórek nowotworowych. Skutkiem połączenia się PD-L1 lub PD-L2 z PD-1 jest hamowanie odpowiedzi immunologicznej wobec rozwijającego się nowotworu. Uniemożliwienie takiego połączenia prowadzi więc do wzmocnienia przeciwnowotworowej odpowiedzi układu odpornościowego.
Relatlimab łączy się z receptorem LAG-3. Podobnie jak PD-1, LAG-3 jest częścią szlaku, którego efektem jest hamowanie reakcji układu odpornościowego na rozwijający się nowotwór. Połączenie relatlimabu z niwolumabem pozwala na wzrost aktywności komórek układu odpornościowego (limfocytów T) odpowiedzialnych za walkę z komórkami nowotworowymi.
Autorka: Natalia Tarłowska
Źródła:
Tawbi, Hussein A., et al. „Relatlimab and nivolumab versus nivolumab in untreated advanced melanoma.” New England Journal of Medicine 386.1 (2022): 24-34
