Rak mózgu może rozwinąć się jako nowotwór pierwotny, jednak znacznie częściej ma on charakter wtórny, a więc jest skutkiem przerzutów choroby z innych części ciała. Cechuje go bardzo duża różnorodność, a towarzyszące mu objawy uzależnione są przede wszystkim od lokalizacji guza. Tak jak każdy inny nowotwór, również ten wykryty we wczesnym stadium daje duże szanse na wyleczenie. Oto podstawowe informacje na temat raka mózgu.
Nowotwór mózgu — rodzaje
Złośliwe nowotwory mózgu (inaczej ośrodkowego układu nerwowego) klasyfikuje się do dwóch grup:
- Pierwotne – ich lokalizacją może być nie tylko mózg, ale i rdzeń kręgowy lub opony móżdżkowo-rdzeniowe. Przeważnie nie dają przerzutów do innych narządów, ale naciekają sąsiednie struktury.
- Wtórne – powstają na skutek przerzutów z innych części ciała, najczęściej z nowotworów płuc i piersi. Jest to związane z niewielką skutecznością chemioterapii w tym obszarze (na co wpływa bariera krew-mózg).
W przypadku pierwotnych nowotworów mózgu najczęściej rozwijają się glejaki. Wywodzą się z gleju, czyli komórek, które są głównym składnikiem tkanki nerwowej. Do tych guzów należą m.in.: gleje wyściółkowe, astrocyty oraz gleje skąpowypustkowe. Najczęściej występującym nowotworem u osób dorosłych jest glejak wielopostaciowy, który cechuje wysoki stopień złośliwości. U starszych mężczyzn często diagnozowany jest też gwiaździak anaplastyczny. Z komórek glejowych wywodzą się ponadto: gwiaździaki włosowatokomórkowe, skąpodrzewiaki oraz gwiaździaki włókienkowe. U kobiet po 50. roku życia nierzadko stwierdzany jest oponiak, zazwyczaj łatwy do usunięcia.
Najczęściej występujący nowotwór złośliwy mózgu u dzieci to rdzeniak, atakujący głównie móżdżek. Powoduje on blokadę przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego, ale odpowiednio dobrana terapia daje szansę na wyleczenie nawet w 60% przypadków. Innym typem guzów są czaszkogardlaki. Diagnozuje się je zazwyczaj u dzieci i osób po 65. roku życia, rozwijają się wolno i nie naciekają sąsiednich tkanek.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Guz mózgu — objawy
Jakie są charakterystyczne objawy guza mózgu? W dużej mierze zależą od dokładnej lokalizacji nowotworu, a także sposobu i tempa jego rozwoju. Często zdarza się, że symptomy nie są charakterystyczne wyłącznie dla tej choroby, dlatego konieczne jest wykonanie wielu badań, aby postawić trafną diagnozę.
Ogólne objawy guza mózgu to głównie:
- wymioty i nudności (najbardziej nasilone rano),
- bóle głowy,
- osłabienie sprawności,
- zaburzenia pamięci,
- zaburzenia snu i świadomości,
- napady padaczkowe (pierwotnie uogólnione).
Gdy guz znajduje się w płacie ciemieniowym, chory może odczuwać dodatkowo zaburzenia czucia. Nowotwory pnia mózgu powodują często opadanie powiek i problemy z widzeniem. Z kolei guz umiejscowiony w płacie czołowym wywołuje takie symptomy jak kłopoty z mową: zamienianie słów czy popełnianie błędów gramatycznych i językowych.
Guz mózgu nierzadko daje też pewne objawy psychiczne. Należą do nich:
- zaburzenia lękowe,
- pobudzenie psychoruchowe,
- zaburzenia depresyjne,
- drażliwość,
- zmiany osobowości,
- zaburzenia odżywiania,
- apatia,
- epizody psychotyczne.
Stwierdzenie, że powyższe problemy są spowodowane nowotworem mózgu, nie jest łatwe. Uwzględnia się przy tym wcześniejszy stan psychiczny pacjenta. Nagłe pojawienie się poważnych zaburzeń u osoby, która do tej pory nie przejawiała podobnych problemów i odchyleń, może być powodem do niepokoju oraz sygnałem, że być może przyczyną zmiany jest właśnie guz mózgu. Ogólne objawy wczesne, które mu towarzyszą, wymagają szczegółowej diagnostyki.
Jak wykrywane są nowotwory mózgu?
W diagnostyce guzów mózgu stosuje się przede wszystkim badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. Dają one możliwość wczesnego wykrycia choroby i tym samym zwiększają szanse na wyleczenie, pokazują dokładną lokalizację zmiany oraz pozwalają na ocenę jej stanu. Czasami konieczne jest wykonanie badań uzupełniających: neurologicznych, słuchowych, okulistycznych, błędnika czy markerów nowotworowych. Nierzadko lekarze zlecają ponadto morfologię, elektroencefalografię, a nawet badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Aby postawić pełną, pewną diagnozę, wykonuje się biopsję, która daje możliwość pobrania materiału do oceny histopatologicznej.
Leczenie guzów mózgu
Decyzja o leczeniu nowotworów mózgu uzależniona jest od rodzaju, lokalizacji i stopnia zaawansowania guza. W przypadku niewielkich zmian i początkowych stadiów rozwoju czasami stosuje się tylko obserwację, aby sprawdzić, czy choroba postępuje. Należy pamiętać, że przy tego typu nowotworach wykorzystywane jest leczenie skojarzone: chirurgiczne, radioterapia i chemioterapia. Zdarzają się sytuacje, gdy zastosowanie znajdują wszystkie te metody, ale niekiedy wdraża się tylko wybrane. Terapię zawsze trzeba dopasować indywidualnie do pacjenta, biorąc pod uwagę jego ogólny stan zdrowia i stopień złośliwości guza.
Gdy nowotwór nie jest bardzo złośliwy, leczenie chirurgiczne często okazuje się wystarczające, choć niekiedy łączy się je z radioterapią. Pozwala to na wyeliminowanie ewentualnych komórek nowotworowych pozostałych po operacji oraz zapobiega odrastaniu guza. Nieco inaczej wygląda postępowanie po zdiagnozowaniu bardziej złośliwych nowotworów. Gdy nie ma możliwości całkowitego usunięcia komórek raka bez naruszania tkanki mózgowej, radioterapia staje się koniecznością. Zabieg operacyjny jest wskazany nawet wtedy, gdy stopień zaawansowania i rodzaj nowotworu nie dają szans na całkowite wyleczenie. Poprzez zmniejszenie guza można znacząco poprawić jakość życia pacjenta, a dodatkowo je wydłużyć.
Należy podkreślić, że nie wszystkie zmiany kwalifikują się do operacji. Ponadto czasami guzy odrastają i opierają się leczeniu, wówczas wdrażana jest terapia chemioterapeutykami. Rozwój medycyny pozwala na stosowanie i sprawdzenie efektywności również innych metod, takich jak gamma knife. To nowoczesna technika radiochirurgiczna umożliwiająca bezinwazyjne leczenie, wykorzystująca promienie kobaltowe.
Wciąż poszukiwane są kolejne formy terapii nowotworów mózgu, aby dać chorym możliwość podjęcia jeszcze skuteczniejszej walki z chorobą. Choć wyróżnia się wiele rodzajów guzów, to często ich całkowite usunięcie zapewnia wyleczenie.
Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia
Źródła:
https://zdrowegeny.pl/poradnik/rak-mozgu-przyczyny-objawy-badania-leczenie
https://www.zwrotnikraka.pl/przyczyny-rodzaje-guzow-mozgu/
https://onkolmed.pl/guz-mozgu-rodzaje-przyczyny-objawy-leczenie
https://zywieniemaznaczenie.pl/guz-mozgu-objawy-rodzaje-i-rozpoznanie-raka-mozgu/
