Rak wątroby — objawy, diagnostyka i leczenie

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Wątroba jest jednym z ważniejszych narządów w naszym organizmie. Pełni ona wiele funkcji, m.in. odtruwającą, immunologiczną i metaboliczną, ponadto produkuje żółć niezbędną do trawienia tłuszczów, gromadzi zapas witamin oraz wytwarza i magazynuje glukozę. Niestety zdarza się, że zdrowie wątroby jest lekceważone, co prowadzi do rozwoju chorób, w tym nowotworów. Jakie objawy daje rak tego narządu i czy można go wykryć na odpowiednio wczesnym etapie, aby zyskać szansę na całkowite wyleczenie?

Czym jest rak wątroby?

Szacuje się, że nowotwory wątroby stanowią ok. 7% wśród wszystkich chorób z tej grupy. Statystyki pokazują także, że występują one nawet 3 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, a szczyt osiąga po ukończeniu 85. roku życia. Nowotwory tego narządu możemy zaklasyfikować do dwóch grup:

  • pierwotne – znajduje się w niej rak wywodzący się z komórek wątroby lub dróg żółciowych,
  • wtórne – obejmuje guzy, które powstają na skutek przerzutów z innych narządów, przeważnie odbytnicy i okrężnicy, ale też piersi, płuc lub układu moczowo-płciowego.




80-90% pierwotnych nowotworów złośliwych wątroby stanowi HCC, czyli rak wątrobowokomórkowy. Najwyższy wskaźnik zachorowalności obserwowany jest w południowo-wschodniej części Azji, a także krajach afrykańskich położonych na południe od Sahary. Z kolei najniższy notowany jest w centralnej Europie, Stanach Zjednoczonych i Skandynawii. Głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko raka jest marskość pozapalna wątroby, która związana jest z zakażeniem HBV oraz HCV (odpowiednio wirusem zapalenia wątroby typu B i C).

Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!

Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!

Pozostałe przyczyny to:

  • palenie papierosów,
  • nadużywanie alkoholu,
  • hemochromatoza,
  • stosowanie leków antykoncepcyjnych,
  • pierwotna żółciowa marskość wątroby,
  • stosowanie środków anabolicznych.




Jakie są objawy raka wątroby?

Przeważnie rak wątroby nie daje charakterystycznych objawów, co powoduje, że nie zawsze wykrywany jest we wczesnym stadium. Jeśli choroba rozwija się u osoby ze zdiagnozowaną marskością, wówczas jedynymi symptomami mogą być: utrata masy ciała, gorsze samopoczucie i żółtaczka. Należy pamiętać, że rak tego narządu rozwija się szybko i daje przerzuty do innych organów. Ogólne objawy, jakie może dawać nowotwór, to przede wszystkim utrata apetytu (trwająca nawet kilka tygodni), osłabienie i stany podgorączkowe. W bardziej zaawansowanym stadium pojawia się:

  • ból w prawym podżebrzu,
  • wodobrzusze,
  • obrzęki nóg,
  • nudności i wymioty (zwłaszcza fusowate),
  • smoliste stolce.




Niekiedy w przebiegu raka wątroby pojawiają się zmiany skórne, takie jak rogowacenia słoneczne czy zapalenie skórno-mięśniowe. Sam narząd może być twardy, powiększony i zmieniony guzowato.

Diagnostyka raka wątroby

Mimo że nie istnieją typowe objawy, które sugerowałyby rozwój nowotworu złośliwego wątroby na wczesnym etapie, to zauważenie wyżej wymienionych symptomów powinno skłonić przynajmniej do wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli okaże się to konieczne, zleci on niezbędne badania lub wskaże specjalistę, do którego należy się wybrać. Szczególną uwagę na swój stan zdrowia powinny zwracać osoby znajdujące się w grupie ryzyka, czyli m.in. te z rozpoznaną niealkoholową marskością wątroby czy chorujące na WZW typu C.

Diagnostyka nowotworów, również raka wątroby, zawsze rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu z pacjentem. Jednak tylko na podstawie informacji dotyczących zauważonych objawów, ogólnego stanu zdrowia czy przyjmowanych leków nie jest możliwe rozpoznanie choroby. Zwykle wątpliwości nie rozwiewają także proste badania lekarskie i morfologia, dlatego konieczne jest zastosowanie dodatkowych metod diagnostycznych. Jedną z nich jest USG brzucha, ale trzeba mieć na uwadze, że nie jest ono na tyle precyzyjne, aby jednoznacznie określić charakter guza. Jeśli badanie wykaże jego obecność, wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny i tomografię komputerową. W przypadku raka wątrobowokomórkowego dzięki nim możliwe jest już rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Czasami konieczna okazuje się dodatkowo biopsja wątroby, cienko- lub gruboigłowa, wykonywana w znieczuleniu miejscowym i pod kontrolą USG. Uzupełnieniem są badania laboratoryjne, ale nie tzw. próby czynnościowe, czyli m.in. ALT, ASPAT czy stężenie albumin. Ich wyniki mogą być prawidłowe nawet mimo rozwijającego się nowotworu. Z tego powodu w przypadku podejrzenia raka wątroby wykonywane jest badanie stężenia AFP, (alfa-fetoproteiny), które znacznie wzrasta u części pacjentów chorujących na raka wątrobowokomórkowego. Osoby ze zdiagnozowaną marskością wątroby czy zakażeniem WZW typu B bądź C powinny regularnie, co 6 miesięcy, wykonywać badanie USG, ponieważ są w grupie zwiększonego ryzyka rozwoju choroby.

Nowotwór wątroby — rokowania i leczenie

Jeżeli rak wątroby zostanie wykryty we wczesnym stadium, rokowania są pomyślne. Znaczenie ma w tej kwestii też obecność i lokalizacja ewentualnych przerzutów oraz odpowiedź organizmu na podjętą terapię. Zarówno w przypadku nowotworów pierwotnych, jak i wtórnych, podstawą jest leczenie operacyjne. Stosowane metody radykalne to:

  1. Operacja – wycięcie zmiany nowotworowej z marginesem zdrowej tkanki. To sposób dający największe szanse na wyleczenie, jednak nie stosuje się go u każdego pacjenta. Nie zawsze możliwe jest usunięcie wszystkich zmian, zwłaszcza gdy guzów jest kilka, naciekają okoliczne struktury lub pozostawiony zdrowy miąższ wątroby nie zagwarantuje prawidłowego funkcjonowania organizmu.
  2. Przeszczep – rozwiązanie stosowane u bardzo niewielkiej liczby pacjentów z rakiem wątrobowokomórkowym. Muszą oni spełnić bardzo precyzyjnie określone wymagania.
  3. Radioablacja – alternatywa dla wymienionych wyżej metod, znajdująca zastosowanie u osób ze zmianami, których wielkość nie przekracza 2 cm.




Nie są to jedyne sposoby leczenia raka wątroby. W zależności od stadium nowotworu wykorzystuje się też m.in.:

  • chemioterapię systemową,
  • chemoembolizację tętniczą,
  • radioterapię,
  • krioablację.




Bardzo często poszczególne techniki leczenia łączy się, aby uzyskać lepsze wyniki. Po zakończeniu terapii ważne jest systematyczne wykonywanie badań kontrolnych, gdyż nowotwór wątroby to choroba, której towarzyszy duże ryzyko nawrotu. Jednak nawet jeśli do tego dojdzie, nowoczesna medycyna pozwala na zastosowanie wielu możliwości kontynuowania walki.

Niezależnie od wieku, w ramach działań prewencyjnych chroniących wątrobę, warto zadbać o dobrze zbilansowaną dietę i aktywność fizyczną, a także unikać używek. Należy pamiętać też o tym, że przy odpowiednio wczesnym wykryciu nowotworu tego narządu leczenie operacyjne daje szanse na całkowity powrót do zdrowia. 









Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia





Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50948,watroba-budowa-i-funkcje

http://onkologia.org.pl/nowotwory-watroby-przewodow-zolciowych-wewnatrzwatrobowych-c22/

https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/162524,nowotwory-zlosliwe-watroby

https://onkolmed.pl/jakie-objawy-wskazuja-ze-rak-watroby-jak-i-gdzie-go-leczyc

Zapisz się, aby otrzymywać najświeższe informacje ze świata onkologii!

Fundacja Onkologiczna Alivia powstała w kwietniu 2010 roku. Założycielem jest Bartosz Poliński – starszy brat Agaty, u której 3 lata wcześniej, w wieku 28 lat, został zdiagnozowany zaawansowany rak. Rodzeństwo namówiło do współpracy innych.

W momencie diagnozy rokowania Agaty były niepomyślne. Rodzeństwo zmobilizowało się do poszukiwania najbardziej optymalnych metod leczenia. Nie było to łatwe – po drodze musieli zmierzyć się z niewydolnym systemem opieki onkologicznej, trudnościami formalnymi i problemami finansowymi. Szczęśliwie, udało się im pokonać te przeszkody. Agacie udało się również odzyskać zdrowie i odmienić fatalne rokowania. Doświadczenia te, stały się inspiracją do powołania organizacji, która pomaga pacjentom onkologicznym w trudnym procesie leczenia.

Fundacja naświetla problem występowania chorób nowotworowych u osób młodych. Propaguje także proaktywną postawę wobec choroby nowotworowej i przejęcie inicjatywy w jej leczeniu: zdobywanie przez chorych i bliskich jak największej ilości danych na temat danego przypadku, podejmowania decyzji dotyczących leczenia wspólnie z lekarzem. Podpowiada również sposoby ułatwiające szybkie dotarcie do kosztownych badań w ramach NFZ (onkoskaner.pl), informacji o nowotworach złośliwych i ich leczeniu, jak również publikuje w języku polskim nowości onkologiczne ze świata na swojej stronie, jak i na profilu Alivii na Facebook’u.

W krytycznych sytuacjach fundacja pomaga organizować środki finansowe na świadczenia medyczne dla chorych, które nie są finansowane z NFZ. Zbiórkę funduszy umożliwia Onkozbiórka, które Alivia prowadzi dla potrzebujących.