8 maja amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła lek selperkatynib (Retevmo®) do stosowania w przypadku leczenia trzech rodzajów nowotworów:
– przerzutowego niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP),
– miejscowo zaawansowanego lub przerzutowego raka rdzeniastego tarczycy,
– innych miejscowo zaawansowanych lub przerzutowych nowotworów tarczycy nieodpowiadających na leczenie jodem radioaktywnym.
Podstawowym warunkiem skuteczności selperkatynibu jest obecność mutacji w genie RET. Szacuje się, że zmiany w genie RET występują u około 25% pacjentów z rakiem rdzeniastym tarczycy i około 2.8% pacjentów z NDRP.
Lek Retevmo® został dopuszczony do obrotu przez FDA w procedurze przyspieszonej. Agencja może ją zastosować, gdy nie są jeszcze dostępne wyniki trwających kilka lat badań klinicznych III fazy, lecz dotychczas uzyskane dane wskazują na potencjalnie wysoką korzyść nowej terapii w stosunku do aktualnie dostępnych opcji terapeutycznych. FDA wydało pozytywną opinię dla Retevmo® na podstawie wyników badania klinicznego I/II fazy LIBRETTO-001.
Na czym polegało i jakie były wyniki badania LIBRETTO-001?
Pacjentom podawano selperkatynib dwa razy dziennie w dawce zależnej od masy ciała – 120 mg dla pacjentów ważących mniej niż 50 kg i 160 mg dla tych o masie ciała większej niż 50 kg. Oceny odpowiedzi na leczenie dokonywano na podstawie radiologicznych badań obrazowych. Warto zaznaczyć, że pozytywny wynik w postaci zmniejszenia rozmiarów nowotworu nie zawsze jest równoznaczny z długotrwałymi korzyściami zdrowotnymi badanej terapii takimi jak np. czas wolny od progresji lub całkowity czas przeżycia.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
W badaniu wzięło udział 105 pacjentów z NDRP ze zidentyfikowaną fuzją w genie RET, którzy byli poddawani chemioterapii opartej na platynie. 64% pacjentów wykazało odpowiedź na leczenie, a u 81% z nich terapia dawała pozytywne efekty przez 6 miesięcy lub dłużej. Efektywność terapii selperkatynibem określono również u 39 pacjentów z rakiem płuca, którzy nie byli poddani terapii systemowej – 85% tych pacjentów odpowiedziało na leczenie, a u 58% z nich pozytywne efekty terapii obserwowano przez minimum 6 miesięcy.
W przypadku raka rdzeniastego tarczycy z obecną mutacją w genie RET do badania włączono 143 pacjentów. 55 spośród nich byli uprzednio leczeni kabozantynibem i/lub wandetanibem. Wykazali oni odpowiedź na leczenie selperkatynibem na poziomie 69% z czego 76% to przypadki odpowiedzi trwającej minimum 6 miesięcy. Z kolei 88 pacjentów niepoddanych uprzednio terapii przeciwnowotworowej odpowiedziało na leczenie w 73%, z czego 61% stanowiły przypadki 6-miesięcznej odpowiedzi.
Spośród 27 chorych na zaawansowanego raka tarczycy z fuzją RET 19 po stwierdzeniu oporności na leczenie jodem radioaktywnym było leczonych inną dostępną metodą. 79% spośród nich odpowiedziało na leczenie selperkatynibem, w tym 87% przez minimum pół roku. 8 pozostałych pacjentów przeszło leczenie wyłącznie jodem radioaktywnym, a odsetek odpowiedzi całkowitej i półrocznej wynosiły odpowiednio 100% i 75%.
Jak działa lek selperkatynib?
Selperkatynib jest inhibitorem kinazy tyrozynowej. W wyniku mutacji genu RET powstają kinazy, które są aktywne nawet podczas nieobecności liganda, który aktywuje je w zdrowej komórce. Kinazy tyrozynowe biorą udział w regulacji przenoszenia sygnałów wewnątrz komórki i między nimi, kontrolują wzrost i różnicowanie komórek oraz cykl komórkowy. Nadmierna aktywność kinaz tyrozynowych prowadzi do niekontrolowanych podziałów i rozwoju nowotworu.
Skuteczność selperkatynibu wykazano w przypadku następujących fuzji lub mutacji: CCDC6-RET, KIF5B-RET, RET V804M, RET M918T.
Jakie skutki uboczne ma terapia selperkatynibem?
Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem selperkatynibu były: podwyższony poziom aminotransferaz wątrobowych, glukozy i kreatyniny, obniżony poziom leukocytów, płytek krwi, albumin, wapnia i sodu, suchość w ustach, biegunka, zatwardzenie, nadciśnienie, zmęczenie, duszności, wysypka.
Aktualizacja 11.09.2020:
Na początku września 2020 FDA zatwierdziła kolejny lek celowany dedykowany pacjentom z NDRP i fuzją genu RET – pralsetinib (Gavreto). Odpowiedź na leczenie pralsetinibem zaobserwowano u 57% badanych pacjentów, a u 80% z nich odpowiedź ta trwała co najmniej pół roku. Pacjenci włączeni do badania przeszli uprzednio chemioterapię opartą na platynie. W badaniu wzięła również udział niewielka grupa pacjentów, którzy nie kwalifikowali się do chemioterapii i otrzymali pralseltinib jako pierwszą linię leczenia. Odsetek odpowiedzi na badany lek wyniósł w tej grupie 70%, z czego u 58% pacjentów odpowiedź utrzymywała się przez co najmniej 6 miesięcy.
Aktualizacja 7.01.2020:
10 grudnia 2020 Komitet Europejskiej Agencji Leków wydał pozytywną opinię o dopuszczeniu do obrotu selperkatynibu (Retsevmo). Po wydaniu pozytywnej decyzji przez Komisję Europejską lek będzie dopuszczony do stosowania w leczeniu nowotworów z mutacją RET. Wskazania do stosowania leku w UE będą obejmować:
– leczenie zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuc z fuzją RET, po uprzedniej immunoterapii i/lub chemioterapii związkami platyny
– leczenie zaawansowanego raka tarczycy z fuzją RET, po uprzednim stosowaniu sorafenibu i/lub lenwatynibu
– leczenie raka rdzeniastego tarczycy z mutacją RET, po uprzednim leczeniu kabozatynibem i/lub wandetanibem
Aktualizacja 7.01.2020:
22 kwietnia 2022 Europejska Agencja Leków rozszerzyła wskazania do stosowania selperkatynibu w przypadku pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuc. Obecnie lek może być stosowany u pacjentów z zaawansowanym NDRP z fuzją RET, nieleczonych uprzednio inhibitorem RET. Nie jest więc konieczne wcześniejsze przebycie immunoterapii i/lub chemioterapii związkami platyny.
Autorka: Natalia Tarłowska
https://www.fda.gov/drugs/resources-information-approved-drugs/fda-approves-pralsetinib-lung-cancer-ret-gene-fusions
https://www.mycancergenome.org/content/disease/non-small-cell-lung-carcinoma/
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.9.5.
www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2020/213246s000lbl.pdf
www.ema.europa.eu/en/medicines/human/summaries-opinion/retsevmo
https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/summaries-opinion/retsevmo-0
