Nowotwór przełyku jest ósmym najczęściej występującym nowotworem na świecie. Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania wyróżnia się m.in. palenie tytoniu oraz picie wysokoprocentowego alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku? Czy guz w gardle zawsze musi oznaczać najgorszy scenariusz?
Rak przełyku – definicja
Rak przełyku to nowotwór złośliwy. Jego najczęściej występującą postacią jest rak płaskonabłonkowy, stanowiący ok. 90% wszystkich przypadków. Wywodzi się on z komórek nabłonka płaskiego, które wyścielają narząd. Pozostałe 10% to rak gruczołowy, który powstaje najczęściej w dolnym odcinku przełyku. Wywodzi się on z komórek pełniących funkcję gruczołową.
Przyczyny powstawania raka przełyku
Do głównych przyczyn powstawania raka przełyku zalicza się: palenie tytoniu, picie wysokoprocentowego alkoholu, a także niewłaściwą dietę. Jednak nie są to jedyne czynniki zwiększające ryzyko zachorowania. Należą do nich również:
- przełyk Barretta,
- achalazja,
- zespół Plummera-Vinsona i zespół Howela-Evansa,
- oparzenie przełyku chemicznymi substancjami,
- otyłość (dotyczy raka gruczołowego).
W przypadku takich chorób jak rak przełyku wiek też odgrywa istotną rolę (rzadko występuje u osób poniżej 55. roku życia). Ponadto częściej diagnozuje się go u mężczyzn.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Objawy raka przełyku
We wczesnym stadium rak przełyku daje objawy, które nie są specyficzne i można pomylić je z chorobą refluksową. Przeważnie chorobę wykrywa się dość późno, kiedy pojawia się guz przełyku powodujący zwężanie lub zamykanie światła narządu. Wówczas odczuwalne są takie symptomy jak:
- dysfagia (zaburzenia połykania kęsów pokarmowych),
- odynofagia (odczuwalny ból przy połykaniu),
- nudności i wymioty,
- bóle w nadbrzuszu i za mostkiem.
Pacjenci nierzadko zauważają też u siebie ogólne objawy:
- utratę masy ciała lub nawet skrajne wychudzenie,
- spadek łaknienia,
- krwawienie z przewodu pokarmowego,
- duszność i kaszel (podobne objawy daje rak krtani).
Diagnozowanie raka przełyku
Raka przełyku we wczesnym stadium wykrywa się rzadko, przeważnie podczas rutynowego badania endoskopowego (o którym powinny pamiętać m.in. osoby z przełykiem Barretta). Najczęściej pacjenci zgłaszają się do lekarza w momencie, gdy pojawiają się u nich uciążliwe symptomy, zwłaszcza trudności w przełykaniu. Wówczas przeprowadzana jest ezofagoskopia (badanie endoskopowe przełyku) i gastroskopia. Co wykrywa lekarz? Jeśli pojawia się podejrzenie nowotworu, konieczne jest poszerzenie diagnostyki o badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem.
Aby określić stadium zaawansowania nowotworu, wykonuje się dodatkowo:
- bronchofiberoskopię (w przypadku guzów zlokalizowanych w górnej lub środkowej części przełyku),
- tomografię komputerową,
- PET-CT (badanie szczególnie przydatne w sytuacji, gdy jednoznaczne stwierdzenie nowotworu nie jest możliwe w inny sposób).
Stopnie zaawansowania raka przełyku
W celu oceny stopnia zaawansowania raka przełyku lekarze stosują powszechnie system klasyfikacji TNM:
- T – wielkość guza i zajęcie okolicznych tkanek,
- N – zajęcie węzłów chłonnych,
- M – przerzuty do innych narządów.
Istotną rolę odgrywa też opis stopnia zaawansowania raka przełyku. Poniżej znajdują się uproszczone dane:
- 0 – stadium przedinwazyjne, guz nie nacieka i jest otoczony torebką,
- IA – guz jest niewielki i nie nacieka błony mięśniowej, ale dociera do błony podśluzowej,
- IB – guz nacieka błonę mięśniową,
- IIA – guz nacieka błonę otaczającą przełyk, dociera do granic narządu,
- IIB – guz jest niewielki jak w stopniu IB, ale dodatkowo pojawiają się zmiany w 1-2 regionalnych węzłach chłonnych,
- IIIA – guz rozrasta się i nacieka sąsiednie struktury lub pojawiają się zmiany w coraz większej liczbie węzłów chłonnych,
- IIIB – guz jest duży i nacieka błonę otaczającą przełyk, ponadto zajętych jest kilka węzłów chłonnych,
- IIIC – naciek sąsiadujących narządów i zajęcie minimum 3 węzłów chłonnych lub ponad 7 (nawet gdy guz nie jest duży),
- IV – stwierdzone odległe przerzuty, wielkość guza czy naciek węzłów chłonnych są bez znaczenia.
Leczenie raka przełyku
Wybór sposobu leczenia uzależniony jest od lokalizacji i stopnia zaawansowania choroby, a także od ogólnego stanu pacjenta. We wczesnym stadium, jeśli jest to nowotwór operacyjny, przeważnie stosuje się jedno z dwóch podstawowych rozwiązań:
- przedoperacyjna chemioterapia i resekcja przełyku,
- chirurgiczna resekcja przełyku (jeśli to konieczne, razem z częścią żołądka), usunięcie regionalnych węzłów chłonnych i odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego.
Jeżeli pacjent nie kwalifikuje się do operacji ze względu na choroby współistniejące, ale jego stan jest dobry, często rozważa się chemioradioterapię. W przypadku guza granicznie resekcyjnego możliwe jest zastosowanie chemioterapii lub chemioradioterapii, aby miejscowo kontrolować chorobę. Co istotne, nawet gdy zdiagnozowany zostaje nowotwór nieoperacyjny, możliwe jest wdrożenie różnych metod leczenia. To m.in. wspomniana wcześniej, skojarzona chemio- i radioterapia, immunoterapia czy terapia paliatywna. Do tej ostatniej kwalifikowani są pacjenci z przerzutami odległymi i stwierdzonym naciekaniem tchawicy, serca oraz dużych naczyń. Leczenie paliatywne obejmuje głównie brachyterapię (stosowanie promieniotwórczych izotopów umieszczanych bezpośrednio w przełyku), laseroterapię, elektrokoagulację, mechaniczne poszerzanie światła przełyku, teleradioterapię i założenie samorozprężalnego stentu.
Rokowania w raku przełyku
Z uwagi na to, że rak przełyku przeważnie wykrywany jest w zaawansowanym stadium, rokowania nie są najlepsze. Szacuje się, że 5 lat w takim przypadku przeżywa maksymalnie 15% pacjentów, z kolei we wczesnym stadium jest to nawet 90%. Szanse na przeżycie takiego okresu zmniejszają się przy zajęciu przez nowotwór błony śluzowej i regionalnych węzłów chłonnych. Co w sytuacji, gdy zdiagnozowany zostanie nieoperacyjny rak przełyku? Rokowania nie są korzystne także wtedy, dlatego warto zwracać uwagę na wszystkie niepokojące symptomy (takie jak np. długo utrzymująca się zgaga, pieczenie za mostkiem czy trudności w przełykaniu) i w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
http://onkologia.org.pl/rak-przelyku-2/
https://onkolmed.pl/rak-przelyku-przyczyny-objawy-i-leczenie
Autor: Fundacja Onkologiczna Alivia
