Pod koniec stycznia 2025 Europejska Agencja Leków (ang. European Medicines Agency, EMA) zaleciła przyznanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego Tivdak przeznaczonego do leczenia nawrotowego lub przerzutowego raka szyjki macicy.
Ten artykuł przeczytasz w 4 minuty.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Czego dowiesz się w tym artykule?
Rak szyjki macicy – potrzebujemy skutecznych terapii
Czym jest lek Tivdak i jak działa?
Jak przebiegało badanie innovaTV 301?
Co wykazało badanie kliniczne?
Czy lek Tivdak powoduje efekty uboczne?
Dodatkowe informacje dla lekarzy
Rak szyjki macicy – potrzebujemy skutecznych terapii
Rak szyjki macicy to czwarta najczęstsza przyczyna śmierci kobiet z powodu nowotworów. Pomimo dostępności skutecznej profilaktyki: cytologii i szczepień przeciwko wywołującemu chorobę wirusowi HPV, nadal jest wiele do zrobienia. Co roku diagnozę raka szyjki macicy usłyszy prawie 600 tysięcy kobiet na świecie, a ponad 300 tysięcy umrze z powodu tej podstępnej choroby. Kiedy rak zostaje rozpoznany w późnym stadium, mniej niż 5% pacjentek przeżywa 5 lat od diagnozy. Kobiety z zaawansowanym rakiem szyjki macicy potrzebują nowych, skuteczniejszych opcji. Jedną z nich – być może już niedługo – będzie efekt wspólnych wysiłków Pfizera i Genmabu.
Czym jest lek Tivdak i jak działa?
Substancją czynną produktu Tivdak jest tisotumab wedotyny – połączenie przeciwciała i leku. Przeciwciało wiąże się z komórkami nowotworowymi, które wytwarzają czynnik tkankowy (ang. tissue factor, TF). Lek wnika do wnętrza komórek, gdzie uwalniana jest monometyloaurystatyna E, która zakłóca sieć mikrotubul aktywnie dzielących się komórek, prowadząc do śmierci komórek raka.
Leki typu ADC to nowa klasa leków, w której znajdują się tzw. koniugaty, czyli połączenia przeciwciał monoklonalnych ukierunkowanych na konkretne cząsteczki z lekami cytostatycznymi. Dzięki temu, produkty ADC precyzyjnie niszczą komórki rakowe. Tivdak na drodze przyspieszonej procedury zatwierdziły już Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.
Jak przebiegało badanie innovaTV 301?
EMA podjęla swoją decyzję o zaleceniu do obrotu tisotumabu wedotyny na podstawie wyników badania innovaTV 301 (NCT04697628). To globalne, randomizowane, otwarte badanie III fazy (na końcowym etapie) oceniające skuteczność i bezpieczeństwo tisotumabu wedotyny w porównaniu z wybraną przez badacza chemioterapią (topotekan, winorelbina, gemcytabina, irynotekan lub pemetreksed).
Do badania włączono 502 pacjentki z rakiem szyjki macicy o histologii płaskonabłonkowej, gruczolakorakowej lub gruczołowo-płaskonabłonkowej, u których doszło do progresji choroby lub przerzutów po nie więcej niż dwóch wcześniejszych ogólnoustrojowych terapiach skojarzonych.
Pacjentki zostały losowo przydzielone do grupy otrzymującej Tivdak w dawce 2 mg/kg dożylnie co 3 tygodnie (n=253) lub chemioterapię wybraną przez badacza (n=249) do momentu nieakceptowalnej toksyczności lub postępu choroby.
Uczestniczki podzielono również na podgrupy pod względem:
- wcześniejszego leczenia bewacyzumabem (tak lub nie),
- wcześniejszej terapii anty-PD-(L)1 (tak lub nie),
- regionu (USA, Europa lub inne)
- oraz stanu sprawności wg skali ECOG (0 lub 1).
Ocenę odpowiedzi guza na leczenie przeprowadzano co 6 tygodni przez pierwsze 30 tygodni, a następnie co 12 tygodni.
Najważniejszymi parametrami, które badano, były:
- przeżycie całkowite (OR),
- czas życia wolny od postępu choroby (PFS),
- obiektywny wskaźnik odpowiedzi na leczenie (ORR),
- a także bezpieczeństwo i jakość życia pacjentek.
Co wykazało badanie kliniczne?
Leczenie tisotumabem wedotyny wydłużyło medianę przeżycia do 11,5 miesiąca, podczas gdy mediana OR w ramieniu chemioterapii wyniosła 9,5 miesiąca. Zastosowanie Tivdaku wydłużyło również czas do postępu choroby (4,2 miesiące kontra 2,9 miesiąca).
2,4% pacjentek całkowicie odpowiedziało na leczenie, podczas gdy w grupie leczonej chemioterapią w ogóle się to nie udało. Częściową odpowiedź zanotowano u 15,4% pacjentek leczonych Tivdak, podczas gdy częściowo odpowiedziało na chemioterapię 5,2% pacjentek z grupy kontrolnej.
Czy lek Tivdak powoduje efekty uboczne?
Jak każdy środek przeciwnowotworowy, lek Tivdak również może powodować działania niepożądane. W badaniu Tivdak powodował zmiany w nabłonku rogówki i spojówce, skutkujące zmianami widzenia, w tym ciężką utratą wzroku i owrzodzeniem rogówki. Z tego względu leczenie wymaga restrykcyjnej kontroli i higieny okulistycznej przed, w trakcie i po leczeniu.
Działania niepożądane dotyczące oczu wystąpiły u 60% pacjentek. Poważne działania niepożądane wystąpiły u 43% pacjentek; najczęstszymi (≥3%) były niedrożność jelit (6%), krwotok (5%), zapalenie płuc (4%), posocznica, zaparcia i gorączka (po 3%). Śmiertelne działania niepożądane wystąpiły u 4% pacjentek otrzymujących lek, w tym wstrząs septyczny, zapalenie płuc, nagła śmierć i niewydolność wielonarządowa (po 1%).
Działania niepożądane prowadzące do trwałego przerwania leczenia wystąpiły u 13% pacjentek, natomiast tymczasowo przerwano podawanie leku u 47% pacjentek. Część chorych wymagała zmniejszenia dawki.
Podsumowanie
Europejska Agencja ds. Leków popiera wprowadzenie na rynek nowej terapii ADC dla pacjentek z zaawansowanym rakiem szyjki macicy. W przypadku zatwierdzenia, tisotumab wedotyny byłby pierwszym ADC dopuszczonym do obrotu w Unii Europejskiej (UE) dla tej grupy chorych. Pełne wskazanie do stosowania brzmi:
Tivdak w monoterapii jest wskazany w leczeniu dorosłych pacjentek z nawracającym lub przerzutowym rakiem szyjki macicy, u których nastąpiła progresja choroby lub po terapii systemowej.
Chcesz wiedzieć, jakie masz możliwości leczenia raka szyjki macicy? Sprawdź w bazie wiedzy o raku.
Dodatkowe informacje dla lekarzy
Mediana wieku pacjentek w badaniu klinicznym innovaTV 301 wynosiła 50 lat (zakres: od 26 do 80 lat), a wyjściowy stan sprawności ECOG wynosił 0 (54%) lub 1 (46%). Sześćdziesiąt trzy procent pacjentek miało raka płaskonabłonkowego, 32% gruczolakoraka, a 5% miało histologię gruczolakoraka. U dziewięćdziesięciu procent pacjentek choroba występowała również poza miednicą; 61% pacjentek otrzymało wcześniej 1 linię leczenia systemowego, a 38% miało wcześniej 2 linie leczenia systemowego. Wszystkie pacjentki otrzymywały wcześniej chemioterapię; 64% otrzymało bewacyzumab, a 27% otrzymało terapię anty-PD-1 lub anty-PD-L1. Pacjentki w ramieniu kontrolnym otrzymywały gemcytabinę (44%), pemetreksed (32%), topotekan (8%), winorelbinę (7%) lub irynotekan (6%).
Autorka: Martyna Piotrowska
Źródła:
Tivdak | European Medicines Agency (EMA)
TIVDAK® (tisotumab vedotin-tftv) | Pfizer Medical Information – US
