W kontekście terapii onkologicznych często wymienia się terminy, z którymi większość pacjentów nie miała dotychczas styczności. W rozmowach o możliwych sposobach walki z rakiem pojawiają się takie określenia jak leczenie systemowe, adjuwantowe i neoadjuwantowe. Co oznacza każde z nich? Poniżej znajdują się niezbędne wyjaśnienia.
Leczenie systemowe
Leczenie czy też terapia systemowa nowotworów polega na podawaniu leków działających na cały organizm chorego. Ma to na celu całkowite wyeliminowanie komórek nowotworowych. Metodami stosowanymi w ramach leczenia systemowego są:
- hormonoterapia – wykorzystuje leki hormonalnie czynne,
- chemioterapia – wykorzystuje cytostatyki, czyli leki prowadzące do śmierci komórek nowotworowych,
- immunoterapia – wykorzystuje leki mające wpływ na układ immunologiczny,
- leczenie celowane – wykorzystuje leki oddziałujące na określony receptor znajdujący się na komórce nowotworowej lub blokujące przekazywanie informacji wewnątrz niej. Przeważnie są to inhibitory kinazy tyrozynowej oraz przeciwciała monoklonalne.
Leczenie systemowe to przeciwieństwo terapii miejscowych, takich jak radioterapia czy chirurgia. Odgrywa ono istotną rolę zwłaszcza w przypadku guzów wieku wczesnodziecięcego, ziarniczych i nieziarniczych chłoniaków, a także białaczek (ponieważ są to nowotwory pierwotnie rozsiane). Terapia systemowa może być stosowana samodzielnie, postępuje się tak często m.in. przy zdiagnozowaniu szpiczaka mnogiego, nowotworów germinalnych czy mięsaka prążkowanokomórkowego płodowego.
Leczenie adjuwantowe
Leczenie adjuwantowe nowotworów jest uzupełnieniem terapii zasadniczej. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa adiuvare oznaczającego pomagać. Metody z tej grupy znajdują zastosowanie po chirurgicznym wycięciu zmiany. Pozwalają one na wyeliminowanie ryzyka mikroprzerzutów, wznowy miejscowej czy przerzutów odległych, a więc wpływają na poprawę rokowań pacjentów. W ramach terapii adjuwantowej można wykorzystać m.in. wspomnianą już chemioterapię, hormonoterapię lub radioterapię, choć niekiedy wdraża się też immunoterapię czy leczenie ukierunkowane molekularnie.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Leczenie adjuwantowe ma na celu wydłużenie czasu wolnego od choroby, a tym samym życia chorego. Tego typu terapia ma zastosowanie m.in. w przypadku raka żołądka, piersi, jajnika, czerniaka i mięsaka kościopochodnego. Zanim zostanie ona wdrożona, konieczne jest usunięcie zmiany. Leczenie w postaci chemioterapii czy radioterapii adjuwantowej służy do zniszczenia tych komórek nowotworowych, których nie udało się wyciąć.
Leczenie neoadjuwantowe
Terapia neoadjuwantowa to leczenie mające na celu przygotowanie pacjenta do wycięcia guza. Po zdiagnozowaniu nowotworu chory otrzymuje leki, za sprawą których dochodzi do zmniejszenia zmiany, jak również do eliminacji mikroprzerzutów. Leczenie neoadjuwantowe znajduje zastosowanie m.in. w sytuacjach, gdy wykryty guz jest na tyle duży, że jego resekcja nie jest możliwa od razu. Pozwala ono też na przeprowadzenie operacji w mniej rozległy sposób, zachowując funkcję narządu, który został zaatakowany przez nowotwór. Niekiedy tego typu terapia wpływa ponadto na zmniejszenie zaawansowania choroby w klasyfikacji TNM (tumour, node, metastasis – guz, węzeł chłonny, przerzut).
Najczęściej w leczeniu neoadjuwantowym stosuje się hormonoterapię lub chemioterapię, rzadziej radioterapię. Może się zdarzyć, że w wyniku wdrożenia tego typu metod zmiana zniknie całkowicie. Terapia jest wykorzystywana po zdiagnozowaniu m.in. raka trzustki, piersi, jajnika, pęcherza moczowego, gruczołu krokowego, szyjki macicy czy nowotworów głowy i szyi. Po przebytej operacji pacjent jest poddawany leczeniu adjuwantowemu, aby zniszczyć te ogniska nowotworowe, które mogły przetrwać mimo zastosowania pozostałych terapii.
Leczenie systemowe, adjuwantowe oraz neoadjuwantowe to pojęcia opisujące metody terapii nowotworów, różniące się m.in. czasem, w jakim zostaną wdrożone. Z uwagi na rozwój medycyny znajdują one zastosowanie w walce z coraz większą liczbą chorób nowotworowych, co dla pacjentów jest szansą na odzyskanie zdrowia.
Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia
Źródła:
https://www.onkonet.pl/dp_infoslecz.php
http://e-onkologia.am.wroc.pl/docs/LECZENIE%20SYSTEMOWE_POWIKLANIA_JAKOSC%20ZYCIA.pdf
