22 kwietnia Europejska Agencja Leków zatwierdziła nowe wskazanie do stosowania terapii CAR-T Yescarta (axicabtagene ciloleucel) – leczenie nawrotowego chłoniaka grudkowego. Terapia może być zastosowania, gdy nastąpiła progresja choroby mimo zastosowania co najmniej trzech opcji terapeutycznych. Decyzja o dopuszczeniu terapii CAR-T w nowym wskazaniu została podjęta na podstawie wyników badania klinicznego II fazy ZUMA-5. Jest to już druga dostępna w UE technologia CAR-T możliwa do zastosowania u pacjentów z chłoniakiem grudkowym.
Chłoniak grudkowy jest nowotworem rozwijającym się w białych krwinkach (głównie limfocytach B), układzie chłonnym i w szpiku kostnym. W przypadku chłoniaka grudkowego w początkowym stadium rozwoju możliwe jest osiągnięcie trwałej remisji. Pacjenci z zaawansowaną postacią choroby nie mają jednak dostępu do terapii ukierunkowanej na wyleczenie. Dostępne opcje terapeutyczne pozwalają wydłużać czas do kolejnego nawrotu. Nie ma ustalonego jednego standardu leczenia w przypadku nawrotu choroby. Dostępne są różne opcje chemioterapii, immunoterapia rytuksymabem oraz autotransplantacja szpiku. Pozytywne wyniki badań klinicznych pokazują, że chorzy z opornym i nawrotowym chłoniakiem grudkowym zyskują nową, skuteczną opcję leczenia – terapię CAR-T.
Czym jest terapia CAR-T?
Metoda CAR-T polega na genetycznej modyfikacji komórek układu odpornościowego – limfocytów T – w taki sposób, by stały się zdolne do rozpoznawania i eliminacji komórek nowotworowych.
Limfocyty T pobrane od pacjenta są poddawane modyfikacjom genetycznym, dzięki którym zyskują na swojej powierzchni chimeryczne receptory antygenowe (CAR). Mają one zdolność do łączenia się z antygenami CD19. Ich obecność jest charakterystyczna dla niektórych nowotworów krwi, w tym chłoniaków wywodzących się z komórek B, jakim jest właśnie chłoniak grudkowy. Połączenie limfocytu CAR-T a antygenem CD19 jest sygnałem dla układu odpornościowego, że ma do czynienia z komórką, którą trzeba zwalczyć. Z wykorzystaniem naturalnych mechanizmów odporności dochodzi do zniszczenia komórek nowotworowych.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Badanie ZUMA-5
W badaniu wzięło udział 153 pacjentów chorujących na chłoniaka grudkowego (123) lub chłoniaka strefy brzeżnej, którzy otrzymali dotychczas co najmniej dwie linie leczenia, w tym przeciwciała anty-CD20 (np. rytuksymab) w połączeniu z chemioterapią. Od pacjentów pobrano ich własne limfocyty T w procesie zwanym leukaferezą. W celu utrzymania kontroli nad chorobą do czasu zmodyfikowania limfocytów pacjentów poddano chemioterapii.
Spośród 123 pacjentów z chłoniakiem grudkowym, którzy przeszli leukaferezę, zmodyfikowane limfocyty otrzymało 120 pacjentów. Analiza skuteczności leczenia mogła być przeprowadzona tylko u pacjentów, którzy wystarczająco długo uczestniczyli w badaniu klinicznym, dlatego zaprezentowane wyniki obejmują 81 pacjentów z chłoniakiem grudkowym. Odpowiedź na terapię CAR-T zaobserwowano u 91% pacjentów, w tym u 60% była to odpowiedź całkowita a u 31% częściowa. Mediana czasu trwania odpowiedzi nie została osiągnięta. Po roku od zaobserwowania pierwszych efektów terapii CAR-T w remisji pozostawało 76% pacjentów. Po 18 miesiącach odsetek ten wynosił natomiast 74%.
Ciężkie działania niepożądane wystąpiły u 86% poddawanych terapii CAR-T. Najczęściej występowały cytopenia (zmniejszenie liczby komórek krwi) oraz infekcje. Zespół uwalniania cytokin wystąpił u 82% pacjentów lecz jedynie u 7% miał postać ciężką. Neurotoksyczność zaobserwowano u 59% pacjentów, a u 19% miała ona postać ciężką. W wyniku działań niepożądanych zmarło 4 pacjentów biorących udział w badaniu.
Czy dostępne są inne terapie CAR-T stosowane w leczeniu chłoniaka grudkowego?
Oprócz Yescarta w UE dostępna jest od niedawna jeszcze jedna terapia CAR-T – Kymriah – która została zatwierdzona przez Europejską Agencję Leków w leczeniu nawrotowego chłoniaka grudkowego 24 marca. W odróżnieniu jednak od Yescarta Kymriah została dopuszczona w przypadku gdy progresja choroby nastąpi po wykorzystaniu co najmniej dwóch linii leczenia. Decyzja EMA została podjęta na podstawie wyników badania klinicznego II fazy ELARA. Wykazano w nim, że odpowiedź na terapię CAR-T uzyskało 86% pacjentów, a w przypadku 69% pacjentów była to odpowiedź całkowita.
Autorka Natalia Tarłowska
Źródła:
