Na tegorocznym kongresie Europejskiego Towarzystwa Hematologicznego (EHA) przedstawiono wyniki dwóch badań klinicznych III fazy, w których oceniono skuteczność wenetoklaksu w połączeniu z azacytydyną lub niskodawkową chemioterapią cytarabiną u pacjentów z ostrą białaczką szpikową, którzy nie kwalifikowali się do intensywnej chemioterapii.
Ostra białaczka szpikowa jest w większości przypadków diagnozowana u dorosłych pacjentów. Średni wiek pacjenta podczas diagnozy to 68 lat, co może stanowić istotne ograniczenie podczas wyboru terapii. Pacjenci będący powyżej 60 roku życia lub z niewydolnością serca, nerek czy też wątroby mogą nie kwalifikować się do intensywnej chemioterapii cytarabiną, której celem jest całkowite usunięcie ze szpiku kostnego komórek nowotworowych. Dostępne dla takich pacjentów formy terapii nieintensywnej to: chemioterapia niskodawkowa, podawanie czynników wzrostu, leków hipometylujących (azacytydyna) czy też oddziałujących na układ odpornościowy.
Na czym polegało i jakie były wyniki badania VIALE-C?
W badaniu wzięło udział 431 pacjentów, którzy nie kwalifikowali się do intensywnego leczenia indukcyjnego ze względu na stan zdrowia lub wiek powyżej 75 lat. Mediana wieku włączonych do badania osób wynosiła 76 lat. 286 pacjentów zostało losowo przydzielonych do grupy otrzymującej wenetoklaks w dawce 400 mg dziennie i azacytydynę w dawce 75 mg/m2 w dniach od 1 do 7 28-dniowego cyklu. 145 pacjentów stanowiło grupę kontrolną otrzymującą wyłączenie azacytydynę. W grupie pacjentów poddanych terapii eksperymentalnej mediana ilości otrzymanych cykli wynosiła 7 a w grupie placebo 4.5 cykli.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Mediana czasu całkowitego przeżycia pacjentów otrzymujących azacytydynę i wenetoklaks wyniosła 14.7 miesiecy w porównaniu z 9.6 miesiącami w grupie placebo. Odsetek pacjentów otrzymujących wenetoklaks, u których nastąpiła całkowita remisja, wynosił 36.7% i 66.4% w przypadku całkowitej remisji i niepełnej regeneracji hematologicznej (CR+CRI), w porównaniu z odpowiednio 17.9% i 28.3% pacjentów z grupy placebo.
Odsetek pacjentów, którzy wykazali całkowitą odpowiedź na leczenie, wynosił 55% w przypadku nosicieli mutacji w genie TP53 i 75.4% w przypadku nosicieli mutacji w genie IDH1/2. Odsetek ten wynosił odpowiednio 0% i 36.4% w przypadku pacjentów poddawanych terapii azacytydyną.
Na czym polegało i jakie były wyniki drugiego badania?
W badaniu wzięło udział 210 pacjentów, spośród których żaden nie mógł być poddanych chemioterapii intensywnej z powodu podeszłego wieku lub przyczyn zdrowotnych. 58% włączonych do badania pacjentów było powyżej 75 roku życia, a 20% było uprzednio leczonych środkami hipometylującymi.
142 pacjentów otrzymywało wenetoklaks w połączeniu z niskodawkową chemioterapią cytarabiną (LDAC), a 68 pacjentów stanowiło grupę porównawczą otrzymującą placebo i LDAC. Wenetoklaks był przyjmowany doustnie, codziennie w 28-dniowych cyklach. Dawka początkowa wenetoklaksu wynosiła 100 mg i była podwajana co 4 dni aż do osiągnięcia właściwej dawki 600 mg. Wszyscy pacjenci otrzymywali LDAC w dawce 20 mg/m2 raz dziennie przez 10 pierwszych dni cyklu.
Mediana czasu przeżycia pacjentów leczonych wenetoklaksem i LDAC wyniosła 8.4 miesięcy, w porównaniu z 4.1 miesiącami pacjentów leczonych tylko LDAC. Stosunek liczby pacjentów z całkowitą remisją do liczby pacjentów z całkowitą remisją i niepełną regeneracją hematologiczną (CR/CRI) wyniósł 48% w grupie eksperymentalnej i 13% w grupie placebo. Całkowitą remisję osiągnęło 27% pacjentów otrzymujących wenetoklaks w połączeniu z LDAC i 7% pacjentów otrzymujących tylko LDAC. 37% pacjentów otrzymujących leczenie eksperymentalne nie musiało być poddawanych transfuzji czerwonych krwinek i płytek krwi, w porównaniu z 16% pacjentów z grupy placebo.
Skuteczność terapii oceniono również w grupach pacjentów będących nosicielami mutacji TP53, IDH1/2, FLT3 oraz NPM1. Pacjenci będący nosicielami tych mutacji w większym stopniu wykazywali odpowiedź na leczenie wenetoklaksem i LDAC oraz żyli dłużej. Wyjątkiem była jednak mutacja FLT3, w przypadku której nie zaobserwowano większego odsetka pacjentów z całkowitą remisją ani wydłużenia czasu przeżycia.
W grupie pacjentów otrzymujących leczenie eksperymentalne mediana czasu trwania terapii wynosiła 3.9 miesięcy podczas których pacjenci przeszli średnio 4 cykle terapii, a w grupie placebo 1.7 miesięcy i 2 cykle. Najczęściej pojawiającymi się poważnymi działaniami niepożądanymi związanymi z terapią wenetoklaksem i LDAC były: gorączka neutropeniczna (32% vs 29%), neutropenia (46% vs 16%), trombocytopenia (45% vs 37%), anemia (25% vs 22%). Choć wymienione działania niepożądane występowały częściej u pacjentów leczonych wenetoklaksem, odsetek pacjentów którzy musieli przerwać leczenie z powodu złej tolerancji terapii był porównywalny w obydwu grupach – 24% vs 25%. Pozostałe często występujące działania niepożądane związane z terapią eksperymentalną to mdłości, hipokaliemia, biegunka, zaparcia, wymioty, zapalenie płuc, obrzęki obwodowe.
Jak działa i w jakim celu stosuje się wenetoklaks?
Wenetoklaks jest inhibitorem białka Bcl-2. Białka te zapobiegają apoptozie, więc ich nadmierna ilość i aktywność przyczynia się do oporności na chemioterapeutyki i umożliwia przeżycie komórek nowotworowych. Wenetoklaks wiążąc się z białkiem Bcl-2, hamuje jego aktywność, a więc powoduje śmierć komórki nowotworowej i przyczynia się do spowolnienia progresji choroby.
Wskazania do stosowania wenetoklaksu na terenie UE obejmują monoterapię lub leczenie skojarzone z obinutuzumabem lub rytuksymabem pacjetów z przewlekłą białaczką limfocytową*
Czy wenetoklaks jest dostępny dla polskich pacjentów?
Leczenie wenetoklaksem jest finansowane przez NFZ wyłącznie w przypadku pacjentów spełniających kryteria programu lekowego „Leczenie chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową wenetoklaksem lub wenetoklaksem w skojarzeniu z rytuksymabem”**. Tutaj znajdziesz listę placówek realizujących ten program lekowy.
Autorka: Natalia Tarłowska
* Informacja aktualna w dniu 20.07.2020. Najnowsze informacje o wskazaniach do stosowania leku Venclyxto® w Unii Europejskiej znajdują się tutaj: www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/venclyxto
** Informacja aktualna w dniu 10.06.2020. Najnowsze informacje o programach lekowych dla chorób onkologicznych znajdują się tutaj: www.gov.pl/web/zdrowie/choroby-onkologiczne
Źródła:
Wei, Andrew Henry, et al. „Venetoclax plus LDAC for patients with untreated AML ineligible for intensive chemotherapy: phase 3 randomized placebo-controlled trial.” Blood Journal (2020)
