Najwyższa Izba Kontroli (NIK) przedstawiła raport, który potwierdza problemy, na które zwracamy uwagę od lat – system opieki onkologicznej w Polsce nie funkcjonuje sprawnie, a pacjenci wciąż napotykają liczne przeszkody w dostępie do diagnostyki i leczenia! Mimo podejmowanych inicjatyw, sytuacja nie ulega poprawie, a oczekiwane zmiany wciąż nie przekładają się na lepszą jakość opieki.
Chaos organizacyjny i brak rzeczywistych efektów
Kontrola NIK objęła Ministerstwo Zdrowia, Centralę Narodowego Funduszu Zdrowia oraz 22 placówki medyczne. Celem było zweryfikowanie skuteczności działań na rzecz poprawy profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów. Wyniki są jednoznaczne: wdrażane strategie, w tym Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych (NPZChN), Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) i Krajowa Sieć Onkologiczna (KSO), nie przyniosły oczekiwanych rezultatów , m.in. w odniesieniu do: poprawy wczesnego wykrywania chorób nowotworowych, standaryzacji opisów rozpoznań patomorfologicznych, określenia mierników jakości leczenia onkologicznego oraz stworzenia nowej struktury organizacyjnej podmiotów leczniczych.
Nierówny dostęp do specjalistów
NIK zwróciła uwagę na drastyczne nierówności w dostępie do lekarzy onkologów i hematologów. W niektórych regionach Polski liczba specjalistów była nawet pięciokrotnie wyższa niż w innych, a w województwie opolskim nie zatrudniono ani jednego onkologa dziecięcego czy hematologa. Niedobory kadrowe obejmują także radioterapeutów i chirurgów onkologicznych, co dodatkowo wydłuża czas oczekiwania na kluczowe procedury medyczne. Pacjenci zmuszeni są do dalekich podróży, co generuje dodatkowe koszty i stres.
Nieskuteczna profilaktyka i stracone szanse
Mimo licznych programów profilaktycznych, nie udało się zwiększyć udziału Polek i Polaków w badaniach przesiewowych. Ministerstwo Zdrowia nie wdrożyło także nowoczesnej metody wczesnego wykrywania raka jelita grubego (FIT), a pilotaż programów zwiększających uczestnictwo w mammografii i cytologii został najpierw odroczony z powodu pandemii COVID-19, a następnie całkowicie zarzucony. NIK oceniła tę decyzję jednoznacznie negatywnie, wskazując na fiasko dotychczasowych działań profilaktycznych.
Dodaj chorym odwagi!
Pomagamy chorym na raka w finansowaniu terapii, konsultacji, badań i dojazdów do ośrodka leczenia, a także edukujemy i reprezentujemy pacjentów w debacie publicznej.
Konieczne natychmiastowe działania
Raport NIK potwierdza nasze dotychczasowe wnioski i obawy, które od lat publikujemy w naszych raportach np. w raporcie podsumowującym realizację NSO oraz w ostatnim raporcie „Badanie potrzeb i doświadczeń
pacjentów onkologicznych”.
Sytuacja wymaga pilnych reform. Konieczne jest natychmiastowe usprawnienie organizacji systemu, zwiększenie liczby specjalistów oraz realne skrócenie czasu oczekiwania na diagnostykę i terapię. W przeciwnym razie polska onkologia pozostanie w stanie kryzysu, a pacjenci nadal będą ponosić konsekwencje systemowej bezradności.
Pełny raport NIK dostępny jest tutaj.
