Przewlekła choroba przeszczep przeciw gospodarzowi (cGVHD, z ang. chronic graft-versus-host disease) to niepożądana reakcja organizmu zachodząca u biorcy przeszczepu allogenicznego (tzn. od innego dawcy) pod wpływem wprowadzonych, antygenowo obcych limfocytów T. Stanowi najpoważniejsze powikłanie przeszczepu komórek macierzystych z krwi lub szpiku kostnego – szczególnie groźne w przypadku współistniejącej obniżonej odporności biorcy na skutek chemio- czy radioterapii. Dochodzi do niej u 30-70% pacjentów wtedy, gdy limfocyty T przyjęte od dawcy rozpoznają organizm biorcy jako obcy, atakując zdrowe komórki poszczególnych tkanek. Uszkodzeniu ulegają najczęściej skóra, błona śluzowa jamy ustnej, przewód pokarmowy, wątroba, oczy i płuca.
Leczenie pacjentów z cGVHD polega zazwyczaj na przyjmowaniu kortykosteroidów, które mają na celu supresję ich układu odpornościowego. Nadzieją dla chorych, którzy nie reagują na tę formę terapii pozostaje ibrutinib (Imbruvica), zatwierdzony ostatnio przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków.
Ibrutinib jest lekiem przeciwnowotworowym stosowanym dotychczas w leczeniu chłoniaka z komórek płaszcza, przewlekłej białaczki limfocytowej, makroglobulinemii Waldenströma i chłoniaka strefy brzeżnej.
Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania ibrutinibu w leczeniu cGVHD zbadano u 42 pacjentów, u których objawy utrzymywały się pomimo standardowego leczenia kortykosteroidami. Większość z nich obejmowała usta (86%), skórę (81%) oraz przewód pokarmowy (33%). Ponadto w przypadku ponad 50% pacjentów dwa lub więcej narządów było dotkniętych tą chorobą. Zastosowana w terapii doustnej dawka wynosiła 420mg ibrutinibu raz dziennie, w skojarzeniu z trwającymi równolegle terapiami kortykosteroidami i innymi lekami immunosupresyjnymi – aż do pogorszenia się cGVHD, nawrotu złośliwego nowotworu lub niedopuszczalnego poziomu toksyczności. W rezultacie 67% chorych zaobserwowało poprawę objawów, natomiast u 48% pacjentów nastąpiła częściowa lub całkowita trwała odpowiedź trwająca co najmniej od pięciu miesięcy lub dłużej. Ponadto większość badanych mogła zredukować dawki przyjmowanych kortykosteroidów do minimalnego poziomu.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Niestety do najczęstszych działań niepożądanych zaliczono: uczucie zmęczenia, siniaki, biegunkę, małopłytkowość, skurcze mięśni, obrzęki i owrzodzenia jamy ustnej, nudności, krwotoki, anemię oraz zapalenie płuc. Natomiast poważne działania niepożądane obejmowały: zakażenia, niskie stężenie krwinek, nieregularne tętno, nadciśnienie tętnicze oraz nowo powstałe nowotwory. 24% pacjentów przerwało leczenie w wyniku wystąpienia działań niepożądanych, natomiast u 26% skutkowało to zmniejszeniem dawki leku. Ibrutinibu nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia rozwijającego się płodu lub noworodka.
Autor: Agnieszka Wesołowska
