Immunoterapia w leczeniu raka żołądka

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Wyniki dwóch badań klinicznych zaprezentowane na tegorocznej konferencji Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO) sugerują, że immunochemioterapia może stać się nowym standardem pierwszej linii leczenia zaawansowanego gruczolakoraka żołądka. Podczas gdy w badaniu CheckMate 649 pacjenci odnieśli wyraźną korzyść terapeutyczną ze stosowania niwolumabu, wyniki ATTRACTION 4 studzą nieco emocje. 

Leczenie raka żołądka

Obecnym standardem leczenia pierwszej linii zaawansowanego, HER2-negatywnego raka żołądka jest chemioterapia oparta na platynie. Mimo wdrożenia odpowiedniego leczenia prognozy dla pacjentów z tym rodzajem nowotworu są niekorzystne. Immunochemioterapia może więc przynieść długo wyczekiwaną zmianę i poprawę rokowania pacjentów.

Jakie były wyniki badań CheckMate 649 i ATTRACTION 4?

W badaniu CheckMate 649 oceniono skuteczność niwolumabu w połączeniu z chemioterapią jako pierwszej linii leczenia pacjentów z zaawansowanym, gruczołowym, HER2-negatywnym rakiem żołądka, połączenia przełykowo-żołądkowego lub przełyku. Efekty tego leczenia porównano z aktualnym standardem terapeutycznym – chemioterapią opartą na związkach platyny (XELOX lub FOLFOX). Łącznie w badaniu wzięło udział 1581 pacjentów. 

Skuteczność niwolumabu w połączeniu z chemioterapią zaobserwowano w całej badanej populacji pacjentów, jednakże efekt ten był największy w przypadku ekspresji PD-L1 na poziomie co najmniej 5 (CPS≥5). Mediana czasu przeżycia tych pacjentów wyniosła 14.4 miesięcy w porównaniu z 11.1 miesiącami u pacjentów nie otrzymujących immunoterapii. Efekt immunochemioterapii był nieco słabszy, choć wciąż istotny, u pacjentów z ekspresją PD-L1 na poziomie co najmniej 1 (CPS ≥ 1). Ich czas przeżycia był o 2.7 miesiąca dłuższy niż w przypadku chemioterapii (14.0 miesięcy vs 11.3 miesięcy). Biorąc natomiast pod uwagę wszystkich badanych pacjentów mediana czasu przeżycia wyniosła 13.8 miesięcy w porównaniu z 11.6 miesiącami. W grupie pacjentów wykazujących ekspresję PD-L1 (CPS ≥ 5) zaobserwowano również wydłużenie czasu wolnego od progresji

Dołącz do nas!

Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!

Skuteczność immunoterapii niwolumabem skojarzonej z chemioterapią częściowo potwierdziły wyniki badania ATTRACTION 4. Osiągnięto w nim wydłużenie czasu wolnego od progresji choroby, jednakże nie zaobserwowano wpływu na czas przeżycia pacjentów z zaawansowanym rakiem żołądka lub połączenia przełykowo-żołądkowego. Choć obydwa badania dotyczyły tego samego leku, istniały między nimi istotne różnice. Podczas dyskusji na konferencji Dr Elizabeth Smyth zwróciła uwagę na czynniki różniące obydwa badania oraz zasugerowała przeprowadzenie dodatkowej analizy wyników ATTRACTION 4. Mogłoby to ostatecznie rozstrzygnąć, czy immunoterapia przyczyniła się do wydłużenia życia badanej grupy pacjentów. Podkreśliła jednak, że niwolumab w połączeniu z chemioterapią to przełomowe podejście w leczeniu raka żołądka i przełyku, szczególnie w przypadku pacjentów ze wskaźnikiem CPS ≥ 5.

Zarówno w badaniu ATTRACTION 4, jak i CheckMate 649 zaobserwowano umiarkowany wzrost toksyczności immunochemioterapii w porównaniu z chemioterapią. Najczęściej jednak występowały skutki uboczne związane z przyjmowaniem chemioterapii: nudności, biegunka, neurotoksyczność obwodowa. Nie zaobserwowano nowych skutków ubocznych niwolumabu.

Na kongresie ESMO 2021 zaprezentowano aktualne wyniki badania CheckMate 649. Połączenie immunoterapii z chemioterapią w dalszym ciągu daje większą korzyść terapeutyczną niż sama chemioterapia. Aktualna mediana całkowitego czasu przeżycia u pacjentów z CPS≥5 wyniosła 14.4 miesięcy w porównaniu z 11.1 miesiącami w przypadku chemioterapii.
Ponadto zaprezentowane zostały wyniki leczenia pacjentów, którzy w ramach badania CheckMate 649 otrzymywali dobrze znane i wykorzystywane w leczeniu innych nowotworów połączenie niwolumabu z ipilimumabem oraz chemioterapię. Taki schemat leczenia nie przyniósł jednak korzyści terapeutycznej.

Jak działa lek niwolumab i w jakim celu się go stosuje?

Niwolumab jest przeciwciałem monoklonalnym, które wiąże się z receptorem programowanej śmierci komórki 1 (PD-1) znajdującym się na komórkach układu odpornościowego. Białka PD-L1 i PD-L2, które mają zdolność łączenia się z PD-1, znajdują się m.in. na powierzchni komórek nowotworowych. Skutkiem połączenia się PD-L1 lub PD-L2 z receptorem PD-1 jest hamowanie odpowiedzi immunologicznej wobec rozwijającego się nowotworu. Uniemożliwienie takiego połączenia prowadzi więc do wzmocnienia przeciwnowotworowej odpowiedzi układu odpornościowego.

Obecnie niwolumab jest zarejestrowany przez Europejską Agencję Leków w leczeniu różnych nowotworów. Oficjalne wskazania do stosowania leku nie obejmują leczenia raka żołądka lub przełyku. Pozytywne wyniki prowadzonych badań klinicznych mogą jednak prowadzić do rozszerzenia wskazań rejestracyjnych

Aktualizacja 01.10.2021

16 września Europejska Agencja Leków zatwierdziła stosowanie niwolumabu w połączeniu z chemioterapią w leczeniu pierwszej linii HER-2 negatywnego zaawansowanego raka żołądka, połączenia przełykowo-żołądkowego lub gruczolakoraka przełyku. Zgodnie z wynikami badania CheckMate 649 leczenie może być zastosowane w przypadku nowotworów wykazujących ekspresję PD-L1 na poziomie CPS≥5.

Autorka: Natalia Tarłowska

Źródła:

Presidential Symposium III ESMO Virtual Congress 2020 https://www.esmo.org/newsroom/press-office/esmo2020-gastric-oesophageal-cancer-immunotherapy-checkmate649-attraction4-keynote590

Zapisz się, aby otrzymywać najświeższe informacje ze świata onkologii!

Fundacja Onkologiczna Alivia powstała w kwietniu 2010 roku. Założycielem jest Bartosz Poliński – starszy brat Agaty, u której 3 lata wcześniej, w wieku 28 lat, został zdiagnozowany zaawansowany rak. Rodzeństwo namówiło do współpracy innych.

W momencie diagnozy rokowania Agaty były niepomyślne. Rodzeństwo zmobilizowało się do poszukiwania najbardziej optymalnych metod leczenia. Nie było to łatwe – po drodze musieli zmierzyć się z niewydolnym systemem opieki onkologicznej, trudnościami formalnymi i problemami finansowymi. Szczęśliwie, udało się im pokonać te przeszkody. Agacie udało się również odzyskać zdrowie i odmienić fatalne rokowania. Doświadczenia te, stały się inspiracją do powołania organizacji, która pomaga pacjentom onkologicznym w trudnym procesie leczenia.

Fundacja naświetla problem występowania chorób nowotworowych. Propaguje także proaktywną postawę wobec choroby nowotworowej i przejęcie inicjatywy w jej leczeniu: zdobywanie przez chorych i bliskich jak największej ilości danych na temat danego przypadku, podejmowania decyzji dotyczących leczenia wspólnie z lekarzem. Podpowiada również sposoby ułatwiające szybkie dotarcie do kosztownych badań w ramach NFZ (onkoskaner.pl), informacji o nowotworach złośliwych i ich leczeniu, jak również publikuje w języku polskim nowości onkologiczne ze świata na swojej stronie, jak i na profilu Alivii na Facebook’u.

W krytycznych sytuacjach fundacja pomaga organizować środki finansowe na świadczenia medyczne dla chorych, które nie są finansowane z NFZ. Zbiórkę funduszy umożliwia Onkozbiórka, które Alivia prowadzi dla potrzebujących.