Zatroszcz się o swój dobrostan psychiczny

Otrzymanie diagnozy choroby nowotworowej, to dla pacjenta i jego bliskich bardzo trudna sytuacje. Chory i jego otoczenie mierzą się z trudnymi emocjami, poczuciem bezradności i bezsilności. W sytuacji otrzymania diagnozy choroby nowotworowej pomóc pacjentowi i jego bliskim może psychoonkolog. 

Kim jest psychoonkolog

Zgodnie z definicją Ministerstwa Zdrowia psychoonkologiem jest osoba, która posiada wykształcenie psychologiczne lub medyczne, ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny oraz ukończyła podyplomowe studia z zakresu psychoonkologii (źródło: Dz.U. 2018 poz. 742 Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 28   marca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia     Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej). 
Psychoonkolog jest osobą, która specjalizuje się w pomaganiu osobom doświadczającym choroby nowotworowej oraz jej bliskim. Jednym z głównych zdań psychoonkologa jest łagodzenie lub usuwanie psychicznych skutków choroby nowotworowej i jej leczenia. Wśród zadań należących do psychoonkologa znajdziemy również działania dotyczące promocji zdrowia i profilaktyki, rehabilitacji psychospołecznej i edukacji personelu medycznego.

Wsparcie psychoonkologa dla osoby chorej

Wsparcie psychoonkologa jest przede wszystkim skierowane do osób chorych onkologicznie.

Otrzymanie diagnozy, rozpoczęcie terapii i długotrwałe leczenie często wiążą się z dużym stresem i koniecznością reorganizacji życia. Choroba i leczenie mogą spowodować utratę poczucia bezpieczeństwa, obniżenie nastroju, a nawet depresję. Nastawienie pacjenta odgrywa ważną rolę na każdym etapie leczenia i dlatego istotne jest, aby oprócz opieki medycznej i wsparcia ze strony bliskich, pacjent miał zapewnione profesjonalne wsparcie psychologiczne. Pomoc psychoonkologa jest również bardzo ważna, gdy wyczerpane zostaną możliwości leczenia. W takim przypadku priorytetem jest poprawa jakości życia pacjenta, pomaganie mu w radzeniu sobie z trudnymi wiadomościami oraz uczenie strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami.

Główne aspekty pracy psychoonkologa z osobą chorą obejmują:

• Wzmacnianie zaangażowania w proces leczenia i terapii.
• Nauka skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem związanym z chorobą i leczeniem.
• Zachęcanie do zdobywania rzetelnej wiedzy na temat własnej choroby.
• Pomoc w rozwijaniu umiejętności występowania we własnej sprawie i podejmowania decyzji dotyczących leczenia.
• Praca nad poprawą nastroju i dostosowaniem do codziennego życia pomimo trudności.
• Przygotowanie pacjenta do przyjmowania i akceptacji trudnych wiadomości związanych z przebiegiem choroby.

Wsparcie psychoonkologa dla bliskich osoby chorej

Rodzina i bliscy osoby chorej na nowotwór również mogą skorzystać ze wsparcia psychoonkologa, ponieważ choroba wpływa też na ich życie. Bliscy osoby chorej doświadczają silnego stresu, lęku o bliską osobę oraz mierzą się z koniecznością dostosowania się do zmian w organizacji codziennego życia. Mogą też mieć trudności w komunikacji z chorym.  Psychoonkolog oferuje wsparcie nawet w najtrudniejszych chwilach, gdy terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów i możliwości leczenia są wyczerpane. Wsparcie w okresie żałoby ułatwia zaakceptowanie straty i proces powrotu do codziennego życia.

Główne aspekty pracy psychoonkologa z bliskimi osoby chorej obejmują:

• Pomoc w akceptacji trudnej sytuacji, która wynika z choroby nowotworowej.
• Wsparcie w komunikowaniu się z pacjentem, umożliwiające lepsze zrozumienie i porozumienie się z nim.
• Promowanie dbania o siebie jako opiekuna, aby móc efektywnie wspierać osobę chorą.
• Motywowanie zarówno chorego, jak i samego siebie do podjęcia leczenia i utrzymania dobrego nastawienia.
• Nauczenie skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem i poprawy nastroju, które pomogą zarówno opiekunowi, jak i pacjentowi.

Kiedy warto sięgnąć po pomoc psychoonkologa

Po pomoc psychoonkologa można sięgnąć na każdym etapie choroby i leczenia onkologicznego, a także po jego zakończeniu. Warto skonsultować się z psychoonkologiem jeśli zauważysz u siebie silny lęk, który utrudnia codzienne funkcjonowanie, obniżenie nastroju, trudności ze snem, gdy doświadczasz natłoku negatywnych myśli, wycofujesz się z kontaktów z ludźmi. Psychoonkolog może być również pomocny, gdy z powodu silnego lęku nie jesteś w stanie rozpocząć leczenia lub przejść do kolejnego etapu leczenia. Do psychoonkologa możesz również zgłosić się, kiedy potrzebujesz wsparcia, przestrzeni do wygadania się i radzenia sobie z onkologiczną codziennością.

Jak skorzystać z pomocy psychoonkologa

Pomoc psychoonkologa dostępna jest w ramach świadczeń gwarantowanych oraz w gabinetach prywatnych. Przede wszystkim warto sprawdzić szpital, w którym się leczysz, niektóre placówki mają całą odrębną poradnię psychoonkologiczną, inne z kolei zatrudniają psychoonkologów, którzy dostępni są na oddziałach i w poradniach onkologicznych. Możesz również zapytać lekarza prowadzącego, pielęgniarkę lub w rejestracji, czy w danej placówce dostępny jest psychoonkolog i czy wymagane jest skierowanie. Często fundacje i organizacje wspierające pacjentów zapewniają również pomoc psychoonkologa. Psychoonkolog jest również dostępny w ramach prywatnych gabinetów psychoonkologicznych. 

Autorka: Milena Dzienisiewicz – psycholog, psychoonkolog, psychoterapeuta. Europejskie Centrum Zdrowia w Otwocku. 

Przeczytaj również:

INSTRUKCJA OBSŁUGI CHOROWANIA – JAK ROZMAWIAĆ Z BLISKIMI O SWOJEJ CHOROBIE

JAK KOMUNIKOWAĆ SIĘ Z CHORYM ONKOLOGICZNIE?

TO WYZWANIE PROSIĆ O POMOC!