Mówiąc o raku piersi myślimy jedynie o kobietach. Okazuje się jednak, że ten nowotwór złośliwy może także rozwijać się u mężczyzn i stanowi on około 1% wszystkich nowotworów złośliwych piersi i mniej niż 1% nowotworów złośliwych u mężczyzn. Liczba zachorowań na raka piersi u mężczyzn wynosi około 140 przypadków rocznie. Zachorowania na raka piersi wśród mężczyzn utrzymują się od wielu lat na stałym poziomie, natomiast u kobiet obserwuje się wzrost zachorowań na ten nowotwór złośliwy. Co istotne, rokowanie u mężczyzn chorych na raka piersi jest podobne, jak u kobiet.
Przed okresem dojrzewania budowa piersi dziewcząt i chłopców jest podobna. W okresie dojrzewania, żeńskie hormony płciowe, powodują rozrost tkanki gruczołowej piersi. Testosteron „zapobiega” rozrostowi tkanki gruczołowej piersi u mężczyzn. Prawidłowo zbudowana pierś mężczyzny zawiera przewody mlekowe i brak lub niewielką liczbę zrazików (płatów) umiejscowionych w okolicy zabrodawkowej. Stąd też najczęstszą lokalizacją guzów u mężczyzn jest umiejscowienie zabrodawkowe. Podobnie jak we wszystkich tkankach organizmu, również w tkance gruczołowej piersi u mężczyzn może dojść do powstania raka.
Czynniki ryzyka
- Wiek: ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. U mężczyzn przed 35. r.ż. ryzyko zachorowania wynosi 0,1 na 100 tysięcy ludności, natomiast po 85. r.ż. wzrasta do 6,5/100 tysięcy ludności
- Obciążenia genetyczne:
- Mutacja genu BRCA2: ma ona jednak mniejsze znaczenie niż u kobiet i ryzyko zachorowania na raka piersi u mężczyzn z mutacją BRCA2 w ciągu całego życia wynosi 6%
- Mutacja genu BRCA1: rola tej mutacji u mężczyzn chorych na raka piersi jest wciąż dyskusyjna
- Mutacja genów TP3, CHEK2 i PTEN może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi u mężczyzn
- zespół Klinefeltera (rzadka choroba genetyczna).
- Zaburzenia hormonalne prowadzące do podwyższonego stężenia estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) i obniżonego stężenia testosteronu. Mogą one być spowodowane zaburzeniami pracy wątroby, przyjmowaniem leków hormonalnych przez chorych na raka prostaty i transseksualistów, a także otyłością, która sprzyja zaburzeniom hormonów męskich.
- Choroby jąder
- Rak prostaty i jelita grubego zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi
- Zmiany łagodne: występują niezwykle rzadko, jednak rozpoznanie takich zmian zwiększa ryzyko zachorowania
- Czynniki środowiskowe:
- Urazy piersi,
- Praca wykonywana w wysokich temperaturach, np. w hutach, gdzie może dojść do uszkodzenia jąder w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury.
Objawy
U większości mężczyzn chorych na raka piersi pierwszym objawem jest niebolesny guz zlokalizowany za brodawką sutka (85-90%). Wyciek z brodawki, zarówno bezbarwny, jak i krwisty, w większości przypadków oznacza rozwój nowotworu złośliwego. Do innych objawów należą: wciągnięcie brodawki, owrzodzenie brodawki lub skóry piersi, ból bez innych uchwytnych przyczyn, niewielkiego stopnia pogrubienie lub świąd skóry. W wielu przypadkach dochodzi również do powiększenia pachowych węzłów chłonnych po stronie zajętej przez nowotwór piersi, a w dalszych etapach powiększenie węzłów nadobojczykowych i następnie szyjnych.
U 5 do 10% chorych nowotwór rozpoznawany jest w stadium uogólnienia, przy czym, podobnie jak u kobiet, najczęściej występują przerzuty do płuc, wątroby, kości i mózgu. Nowotwór częściej lokalizuje się po stronie lewej, rzadko występuje obustronnie.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Diagnostyka
Podstawą rozpoznania raka piersi, podobnie jak każdego innego nowotworu jest badanie histopatologiczne, do którego materiał uzyskuje się następującymi metodami:
- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) – obecnie uważana za niewystarczająca ze względu na brak możliwości oceny typu raka piersi oraz jego złośliwości histopatologicznej,
- biopsja gruboigłowa lub mammotomiczna– pobranie igłą wycinka tkanki guza do badania mikroskopowego,
- chirurgiczne wycięcie części guza.
Do najważniejszych metod uzupełniających badanie mikroskopowe należą:
- wywiad lekarski,
- badanie lekarskie,
- mammografia (MM),
- ultrasonografia (USG),
- badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego (MR).
W celu oceny stopnia zaawansowania choroby wykonuje się następujące badania:
- RTG klatki piersiowej lub tomografię komputerową klatki piersiowej,
- USG jamy brzusznej lub tomografię komputerową jamy brzusznej,
- tomografię komputerową mózgowia (w przypadku podejrzeń klinicznych przerzutów do mózgowia),
- scyntygrafię kości (specjalistyczne badanie kości za pomocą radioaktywnego pierwiastka),
- a w niektórych przypadkach pozytonową emisyjną tomografię (PET).
Do badań dodatkowych należą również badania morfologii krwi oraz badania biochemiczne oceniające wydolność nerek i wątroby. W przypadku kwalifikacji do niektórych form terapii wykonuje się również badania EKG i ECHO serca.
Leczenie
Zasadniczo leczenie raka piersi u mężczyzn nie różni się od leczenia tego nowotworu u kobiet. W leczeniu raka piersi u mężczyzn stosuje się postępowanie chirurgiczne, radioterapię, hormonoterapię, chemioterapię i terapię celowaną. Większość raków piersi u mężczyzn wykazuje ekspresję receptorów estrogenowych i progesteronowych. W tej grupie standardowym postępowaniem pooperacyjnym jest podawanie tamoksyfenu przez 5–10 lat. U mężczyzn nie zaleca się wyłącznego stosowania inhibitorów aromatazy (letrozol, anastrozol). Jeżeli u chorych występują przeciwwskazaniami do leczenia tamoksyfenem to stosuje się inhibitory aromatazy, jednak zawsze w połączeniu z analogami GnRH. Pozostałe zasady leczenia są identyczne jak dla raka piersi u kobiet.
Zapobieganie
Samobadania oraz regularne badanie wykonywane przez lekarza jest standardowym postępowaniem profilaktycznym jedynie u nosicieli mutacji genu BRCA2.
Autor: Alivia – Fundacja Onkologiczna
Konsultacja merytoryczna: dr hab.n.med. Krzysztof Adamowicz, specjalista onkologii klinicznej, psychoonkolog kliniczny
- onkologia.org.pl/rak-piersi-mezczyzn/
- www.cancer.org/cancer/breast-cancer-in-men/about/what-is-breast-cancer-in-men.html
- www.esmo.org/Oncology-News/FDA-Expands-Approved-Use-of-Palbociclib-for-Metastatic-Breast-Cancer
- www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Onkologia/Specjalistka-palbociclib-jest-jedna-z-bardzo-skutecznych-opcji-leczenia-raka-piersi,169075,1013.html