Rak prącia nie należy do często występujących nowotworów złośliwych. Zdiagnozowanie go nie jest bardzo trudne, a zazwyczaj dotyka mężczyzn po 60. roku życia. Wyróżnia się kilka czynników zwiększających ryzyko rozwoju tej choroby, jednym z nich jest zakażenie HPV. Jak wygląda leczenie raka prącia? Czy daje charakterystyczne objawy?
Rak prącia – co to jest?
Rak prącia dotyczy członka – ważnej części męskiego układu moczowo-płciowego. Według statystyk nie jest to często diagnozowana choroba. W Polsce każdego roku dowiaduje się o niej ok. 200 pacjentów. Choć zazwyczaj mają 60 lat lub więcej, wykrycie jej u młodszej osoby nie jest niemożliwe. Rak prącia stanowi 0,4-0,6% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn – dotyczy to Europy i Stanów Zjednoczonych.
Prącie (członek, penis) odpowiada za wyprowadzanie na zewnątrz moczu oraz nasienia. To męski narząd kopulacyjny, który ma inną długość w trakcie wzwodu, a inną w stanie spoczynku. Jego budowa jest skomplikowana, tworzą go różne tkanki. Wewnątrz prącia znajdują się dwa ciała jamiste, które wypełniają naczynia krwionośne, a także ciało gąbczaste (przebiega przez nie cewka moczowa). Męski członek składa się z trzech głównych odcinków, którymi są:
- żołądź,
- trzon,
- korzeń.
Najczęściej występującym nowotworem złośliwym prącia jest rak płaskonabłonkowy, który stanowi nawet 95% przypadków. Do pozostałych należą m.in. rak podstawnokomórkowy, łojowy oraz drobnokomórkowy typu neuroendokrynnego.
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Przyczyny raka prącia
Za jeden z podstawowych czynników ryzyka rozwoju raka prącia uznaje się nieodpowiednią higienę osobistą. Co ciekawe, w krajach i społecznościach, gdzie ze względów kulturowych bądź religijnych praktykowane jest obrzezanie, nowotwór jest diagnozowany znacznie rzadziej. Wynika to z faktu, że usunięcie napletka ułatwia zachowanie właściwej higieny.
Inne czynniki ryzyka to:
- infekcja HPV (dokładnie HPV 16, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego typu 16),
- palenie papierosów,
- wiek,
- zakażenie HIV,
- wczesna inicjacja seksualna,
- duża liczba partnerek seksualnych,
- stulejka i przewlekłe stany zapalne.
Według szacunków obrzezanie może nawet 5-krotnie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka prącia.
Rak prącia – objawy
Bardzo często pierwszym objawem nowotworu złośliwego prącia jest zmiana – płaska lub wrzodziejąca. Może mieć szaro-białą bądź czerwoną barwę i przypominać plamkę. Miejsce, w którym powstaje zmiana, to zwykle napletek lub żołądź. Wraz z upływem czasu guzek staje się większy i bardziej uwypuklony, może również pojawić się pieczenie czy okresowe krwawienie.
Dla raka prącia charakterystyczne jest wczesne pojawienie się przerzutów w pachwinowych węzłach chłonnych – najpierw powierzchownych, a później również głębokich. Niekiedy dopiero tego typu zmiany, a więc guzy wyczuwalne w pachwinie, skłaniają mężczyzn do wizyty u lekarza.
Chorobie mogą towarzyszyć też inne symptomy, takie jak:
- trudności w oddawaniu moczu,
- zaczerwienienie,
- brązowa, błyszcząca narośl,
- niewielkie krostki,
- wysypka aksamitna.
Wszelkie niepokojące objawy warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem. Nie zawsze świadczą o nowotworze, niemniej zawsze warto zachować czujność.
Diagnostyka raka prącia
Diagnostyka nowotworu złośliwego prącia rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu z pacjentem i podstawowego badania lekarskiego. Jeśli pojawi się podejrzenie raka prącia, niezbędne stanie się jego zweryfikowanie. W tym celu wykonywane są:
- Biopsja – z wykrytej zmiany pobierany jest niewielki wycinek, który następnie bada histopatolog.
- USG jamy brzusznej – pozwala na ocenę występowania odległych przerzutów.
- RTG klatki piersiowej – podobnie jak USG jamy brzusznej, służy do sprawdzenia obecności odległych przerzutów.
- TK lub MR – wykonuje się je zależnie od klinicznych wskazań.
Istotną rolę odgrywa też ocena regionalnych, a więc pachwinowych oraz biodrowych węzłów chłonnych. W tym celu przeprowadza się badanie USG. To pozwala na sprawdzenie stopnia zaawansowania choroby.
Metody leczenia
Mimo że rak prącia to rzadko występujący nowotwór, rozwój medycyny pozwala na wykorzystanie różnych metod leczenia. Gdy jest on przedinwazyjny, zastosowanie znajduje:
- brachyterapia,
- krioterapia,
- laseroterapia,
- usunięcie jedynie żołędzi.
W sytuacji, gdy choroba zostanie zdiagnozowana w późniejszym stadium rozwoju, podstawą jest nierzadko leczenie radykalne. Jednak wszystkie dostępne rozwiązania zawsze należy szczegółowo omówić z pacjentem. W pierwszej kolejności dąży się do tego, aby usunąć pierwotnego guza – może to wymagać częściowej lub całkowitej amputacji prącia. Jeśli to konieczne, usuwane są także regionalne węzły chłonne. Dobór metody leczenia jest uzależniony od wielkości zmiany, ale też jej położenia względem żołędzi oraz ciał jamistych.
Penektomia, czyli częściowa lub całkowita amputacja prącia, to najskuteczniejszy sposób leczenia dla nowotworu, który głęboko wrósł w narząd. Ponadto zastosowanie znajduje radioterapia oraz chemioterapia. Druga z wymienionych metod może przyczynić się do zmniejszenia stopnia zaawansowania choroby, aby móc przeprowadzić leczenie operacyjne.
Rak prącia – rokowania
Przy braku przerzutów rokowania dla pacjentów z rakiem prącia wyglądają bardzo dobrze. Szanse na 5-letnie przeżycie w ich przypadku to nawet ponad 90%. Stadium zaawansowania choroby ma w tej kwestii istotne znaczenie. Nieleczeni mężczyźni w większości umierają w ciągu 2 lat.
Rak prącia to rzadki nowotwór złośliwy, który wykryty dostatecznie wcześnie daje bardzo duże szanse na wyleczenie. Warto stosować się do zaleceń dotyczących profilaktyki, aby zminimalizować ryzyko rozwoju tej choroby. Należą do nich przede wszystkim: prawidłowa higiena osobista, rezygnacja z palenia papierosów i unikanie zakażenia HPV.
Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia
Źródła:
- https://journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/40685/28012
- https://onkologia.org.pl/pl/nowotwor-pracia-czym-jest
- http://ptumazowsze.org.pl/assets/prezentacjaomptu-typy-histopatologiczne-raka-pracia.pdf
- https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/101260,rak-pracia
- https://www.medme.pl/anatomia/pracie-budowa-prawid%C5%82owy-wyglad-i-rozmiar-bol-i-choroby
- https://www.cancer.net/cancer-types/penile-cancer/statistics