Skojarzenie immunoterapii i chemioterapii przedłuża czas bez progresji choroby pacjentów z zaawansowanym rakiem kanału odbytu

Podczas tegorocznego Kongresu ESMO 2024 przedstawiono wyniki przełomowego badania, które może wyznaczyć nowy standard w leczeniu pacjentów z nieresekcyjnym miejscowo nawrotowym lub przerzutowym rakiem płaskonabłonkowym kanału odbytu (SCAC). 

Badanie III fazy POD1UM-303 wykazało, że dodanie immunoterapii w postaci retifanlimabu do chemioterapii, która jest obecnym standardem leczenia, wyraźnie poprawia wyniki, oferując pacjentom dłuższy czas bez postępu choroby oraz potencjalnie dłuższe życie.

Przełomowe wyniki dla pacjentów

W badaniu wzięło udział 308 pacjentów z nieoperacyjnym rakiem płaskonabłonkowym kanłu odbytu, którzy wcześniej nie byli leczeni systemową chemioterapią. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup. Pierwsza grupa otrzymywała standardową chemioterapię, składającą się z karboplatyny i paklitakselu, natomiast druga grupa otrzymywała dodatkowo retifanlimab – przeciwciało monoklonalne, które blokuje receptor PD-1, wzmacniając odpowiedź immunologiczną organizmu przeciw komórkom nowotworowym.

Mediana czasu przeżycia bez progresji choroby (PFS) u pacjentów otrzymujących retifanlimab wyniosła 9,3 miesiąca, podczas gdy w grupie leczonej samą chemioterapią – 7,4 miesiąca. Współczynnik ryzyka (HR) wyniósł 0,63 (95% CI: 0,47–0,84), co oznacza, że ryzyko progresji choroby było o 37% niższe w grupie z immunoterapią.

Szansa na dłuższe życie

Chociaż badacze mają na razie wstępne dane dotyczące całkowitego przeżycia (OS), obserwowane trendy wskazują na potencjalne wydłużenie życia u pacjentów leczonych retifanlimabem.

Dane dotyczące przeżycia całkowitego (OS) były niedojrzałe w momencie odcięcia danych, ale przy medianie OS wynoszącej prawie 15 miesięcy dla retifanlimabu i 13 miesięcy dla chemioterapii, zaobserwowano silny trend poprawy OS na korzyść ramienia retifanlimabu (grupy leczonej) w porównaniu z ramieniem samej chemioterapii (mediana OS: 29,2 miesiąca w porównaniu do 23,0 miesięcy; HR 0,70; 95% CI 0,49-1,01; p=0,0273).

To oznacza, że pacjenci otrzymujący retifanlimab mieli o 30% mniejsze ryzyko zgonu w porównaniu do tych, którzy byli leczeni wyłącznie chemioterapią. Chociaż różnica nie osiągnęła pełnej statystycznej istotności, to jednak stanowi wyraźny sygnał do dalszych badań.

Bezpieczeństwo i tolerancja leczenia

Ważnym aspektem tego badania było również monitorowanie bezpieczeństwa terapii. Retifanlimab w połączeniu z chemioterapią okazał się dobrze tolerowany przez pacjentów, a profile działań niepożądanych były zgodne z oczekiwaniami dla tego typu terapii. Nie odnotowano znaczącego wpływu retifanlimabu na skuteczność chemioterapii – pacjenci byli w stanie otrzymywać pełne dawki chemioterapii, co jest istotnym czynnikiem dla skuteczności leczenia.

Prof. Dominik Modest z Uniwersytetu Medycznego Charité w Berlinie, komentując wyniki badania, zauważył, że jest to największe dotychczas przeprowadzone randomizowane badanie w tej grupie pacjentów, co czyni wyniki szczególnie istotnymi. Wskazał również, że retifanlimab w połączeniu z chemioterapią może stać się nowym standardem leczenia SCAC, wykraczającym poza dotychczasowe opcje terapeutyczne.

Kolejne kroki

Modest podkreślił, że potrzebne są dalsze badania, które zweryfikują, czy retifanlimab może być skuteczny również w leczeniu wcześniejszych stadiów raka odbytu. Badania te mogłyby skupić się na intensyfikacji immunoterapii w tym kontekście, zwłaszcza że inhibitory punktów kontrolnych układu odpornościowego, takie jak retifanlimab, wykazują zaskakującą aktywność w leczeniu raka kanału odbytu.

Dalsze badania mogą również rozważyć wykorzystanie innych schematów chemioterapii w połączeniu z immunoterapią, w tym trójlekowych kombinacji, które mogłyby jeszcze bardziej poprawić wyniki leczenia.

Podsumowanie

Wyniki badania fazy III POD1UM-303 dają pacjentom z zaawansowanym rakiem kanału odbytu nową nadzieję na skuteczniejsze leczenie. Połączenie retifanlimabu z chemioterapią wykazało wyraźną poprawę wyników w porównaniu z samą chemioterapią, zarówno pod względem czasu wolnego od progresji choroby, jak i potencjalnie długości życia. Terapia była dobrze tolerowana, co sugeruje, że nowa kombinacja leków może wkrótce stać się standardem opieki w leczeniu zaawansowanego SCAC.

Autorka: Martyna Piotrowska

Źródła:

• Addition of immuno to chemo improves PFS in anal canal (esmo.org)
• Rao S i wsp. POD1UM-303/InterAACT 2: Phase 3 study of retifanlimab with carboplatin-paclitaxel (C-P) in patients (Pts) with inoperable locally recurrent or metastatic squamous cell carcinoma of the anal canal (SCAC) not previously treated with systemic chemotherapy (Chemo). ESMO Congress 2024, LBA2. Sympozjum Prezydenckie I – Badania zmieniające praktykę, 14.09.2024, godz. 16:30 – 18:15, Barcelona Auditorium – Sala 2