W przypadku onkologii chirurgiczne metody leczenia wciąż odgrywają bardzo istotną rolę, a dla wielu pacjentów są jedyną szansą na odzyskanie zdrowia. Stosuje się je także w celu zmniejszenia cierpienia chorego i poprawy jakości jego życia, gdy nowotwór jest w bardzo zaawansowanym stadium. Chirurgia jest uznawana za skuteczną i jednocześnie najtańszą formę leczenia, a ponieważ przez cały czas się rozwija, daje dużo możliwości. Jakie chirurgiczne metody leczenia nowotworów są obecnie dostępne? Jak szybko trzeba operować raka?
Leczenie chirurgiczne guzów litych
Operacje onkologiczne są uznawane za najskuteczniejszą metodę leczenia po zdiagnozowaniu guzów litych. Jeżeli ich masa zostanie wycięta w całości, istnieje duża szansa na całkowite wyleczenie. Jak dokładnie wygląda leczenie chirurgiczne nowotworów? Wyróżnia się następujące metody:
Chirurgia radykalna – stosowana w wielu przypadkach, takich jak rak piersi, rak żołądka czy rak odbytnicy. Wyleczenie pacjenta to główny cel, w jakim przeprowadza się leczenie radykalne. Co to jest i na czym polega ta metoda? W czasie operacji wycinany jest guz, a także obszar tkanki zdrowej, która go otacza. Niekiedy resekcja dotyczy całego narządu, a nawet układu chłonnego. Robi się to po to, aby zyskać pewność, że usunięta została cała tkanka nowotworowa. Po wykonaniu operacji przeprowadzane jest badanie histopatologiczne wyciętych tkanek. W sytuacji, gdy wykaże ono np. obecność ognisk nowotworowych w marginesie tkankowym umiejscowionym wokół guza, operacja zostaje uznana za nieradykalną. Wówczas konieczne jest przeprowadzenie kolejnego zabiegu z poszerzonym marginesem chirurgicznym.
Chirurgia paliatywna – jej celem nie jest wyleczenie pacjenta, a poprawa jego ogólnego stanu zdrowia i zwiększenie komfortu. Tego typu operacje są wykonywane po to, aby zmniejszyć odczuwane dolegliwości, które wynikają np. z umiejscowienia guza czy też jego bardzo dużej masy. Operacje paliatywne przeprowadza się w zaawansowanym stadium nowotworów i przypadkach, kiedy guz ma charakter nieoperacyjny. Przykładem takiego sposobu leczenia może być wykonanie zespoleń między określonymi częściami układu pokarmowego.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Zabiegi rekonstrukcyjne – podczas radykalnego wycinania nowotworu usuwany jest też określony margines chirurgiczny zdrowych tkanek, a czasami także regionalny układ chłonny. Co prawda daje to większą szansę na wyleczenie, ale wiąże się z rozległymi ubytkami tkankowymi czy narządowymi. Na ich uzupełnienie pozwala onkologiczna chirurgia rekonstrukcyjna. Wykorzystuje się do tego tkanki miejscowe, odległe lub regionalne, które łączy się z określonymi materiałami (również sztucznymi). Klasycznym przykładem jest zabieg rekonstrukcji piersi. Jednak tego typu działania mogą dotyczyć również innych obszarów ciała, m.in. twarzy i kończyn. Zabiegi mogą zostać przeprowadzone bezpośrednio po tym, kiedy zostanie wykonane radykalne wycięcie guza lub w trybie odroczonym, po zakończeniu leczenia onkologicznego.
Operacje oszczędzające – nie zawsze konieczne jest wycięcie guza razem z całym gruczołem czy narządem. O operacjach oszczędzających najczęściej mówi się w kontekście nowotworów piersi. Wykonuje się je w przypadku raka w niezaawansowanym stadium, spełniającego konkretne warunki (dotyczące m.in. wielkości i lokalizacji guza oraz klinicznej oceny regionalnych węzłów chłonnych). Operacja oszczędzająca polega wówczas na wycięciu guza z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek lub resekcji całego segmentu piersi bądź kwadrantu. Jej elementem może być usunięcie wartowniczego węzła chłonnego lub układu chłonnego dołu pachowego. Operacje oszczędzające wykonuje się również w ramach leczenia np. raka jajników, odbytnicy, sromu czy też krtani i gardła dolnego.
Chirurgia robotyczna – rozwój nowoczesnych technologii umożliwił zastosowanie w onkologii robotów chirurgicznych. Wykorzystuje się je m.in. w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego. Chirurgia robotyczna pozwala na zachowanie zalet chirurgii małoinwazyjnej, takich jak: krótszy pobyt w szpitalu, mniejszy ból pooperacyjny, a także mniejsza utrata krwi. Narzędzia wykorzystywane podczas operacji dokładnie naśladują ruchy ręki chirurga (z eliminacją ryzyka drżenia dłoni) i są ruchome w bardzo dużym zakresie, dlatego dobrze sprawdzają się w wąskich obszarach. Lekarz znajduje się nie przy stole operacyjnym, tylko przy konsoli chirurgicznej, a ramionami robota porusza za pomocą sterowników. Technologie robotyczne gwarantują sprawny przebieg operacji i zachowanie precyzji, jednak wysokie koszty ich zastosowania powodują, że dostęp do nich jest w Polsce ograniczony.
Inne – w onkologii wykonuje się też m.in. zabiegi chirurgiczne pozwalające na zastosowanie innego sposobu leczenia. To np. wszczepienie cewnika do jamy otrzewnej w celu podawania leków przeciwnowotworowych. Zastosowanie znajdują też chirurgiczne zabiegi cytoredukcyjne. Wykonuje się je, aby zmniejszyć tkankę nowotworową lub całkowicie ją usunąć przed wdrożeniem innej metody leczenia skojarzonej z chirurgią. W terapii nowotworów m.in. prostaty, tarczycy, wątroby i piersi niekiedy wykorzystuje się światło lasera. To minimalnie inwazyjna technika, która nie wymaga długiej hospitalizacji i rekonwalescencji. Laserowe usuwanie nowotworu może być traktowane jako jedyny sposób leczenia lub jako uzupełnienie innych terapii (np. chemioterapii). Przeważnie metoda znajduje zastosowanie w usuwaniu zmian łagodnych.
Źródła:
https://journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/17872/14119
https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/view/29281
https://stanfordhealthcare.org/medical-treatments/c/cancer-surgery/types.html
https://www.onkonet.pl/dp_chirurgia_onkologiczna.php
https://journals.viamedica.pl/nowotwory_journal_of_oncology/article/download/36050/26041
