Kiszonki i inne produkty fermentowane to samo zdrowie!

Poddawanie żywności procesowi kiszenia – czyli fermentacji – w przeszłości służyło przede wszystkim do jej konserwacji oraz ułatwianiu trawienia. Jak się okazało, proces fermentacji przyniósł ludziom znacznie więcej korzyści, niż można się było  spodziewać. Obecnie produkty fermentowane są bardzo popularne w kuchniach całego świata, zarówno ze względu na smak, jak i korzyści zdrowotne. 

Najpopularniejsze produkty fermentowane

To oczywiście kiszona kapusta i ogórki, ale także mleczne napoje fermentowane (jogurt, kefir, maślanka, kumys, biojogurt), tempeh, kimchi czy miso. Lepiej poznane korzyści zdrowotne z jedzenia kiszonek sprawiają, że coraz więcej produktów jest poddawanych procesowi fermentacji. Na popularności zyskują między innymi czosnek, rzodkiewki, kalafior czy cytryna. 

Korzyści z fermentowanego jedzenia 

Kiszonki pozytywnie wpływają na florę bakteryjną, której prawidłowy skład ma znaczenie dla wielu parametrów zdrowia. Ich obecność w diecie pozwala rozwijać się korzystnym szczepom bakterii, które kolonizują końcowy odcinek przewodu pokarmowego. Wpływając na florę jelit, kiszonki przyczyniają się do zwiększenia naturalnych mechanizmów odpornościowych organizmu.

Kolejnym pozytywnym efektem jedzenia produktów fermentowanych jest zwiększenie biodostępności żelaza, dlatego wskazane są one u osób z niedoborami tego składnika lub spożywających duże ilości żelaza ze źródeł roślinnych.

Ponadto produkty fermentowane są bogate w błonnik oraz zawierają niewielką ilość kalorii, dlatego mogą pomóc w profilaktyce niektórych rodzajów nowotworów. Dodatkowo spożywanie produktów fermentowanych może zmniejszać ryzyko raka żołądka, ponieważ ograniczają rozwój bakterii Helicobacter pylori. W najnowszych badaniach sugeruje się również, że jedzenie produktów fermentowanych może korzystnie wpłynąć na przebieg leczenia u pacjentów otrzymujących immunoterapię. 

Żywność fermentowana jest też źródłem wielu witamin, na przykład witaminy C, dlatego produkty te są bardzo cenne, szczególnie w okresie zimowym. W badaniach naukowych potwierdzono między innymi, że wśród kobiet regularnie spożywających kiszonki zmniejsza się ryzyko osteoporozy, a wśród mężczyzn spada ryzyko rozwoju chorób serca, ponieważ produkty fermentowane mają korzystny wpływ na lipidogram. 

Komu żywność fermentowana nie jest zalecana?

Warto pamiętać, że pomimo wielu korzyści, które dają produkty poddane fermentacji, mogą one również być znaczącym źródłem soli, (np. ogórki kiszone, kapusta). Szczególnie u osób z nadciśnieniem tętniczym należy ją ograniczać. Produkty fermentowane mogą być również źródłem problemów trawiennych u osób wrażliwych, ponieważ wpływają na przyspieszenie perystaltyki jelit. 

Tolerancja produktów kiszonych może się zmieniać, dlatego wprowadzając ich większe ilości do diety, należy obserwować organizm i reagować odpowiednio do jego potrzeb. Choroba nowotworowa nie jest przeciwwskazaniem do spożywania produktów fermentowanych pod warunkiem, że pacjent dobrze reaguje na ten typ żywności. 

Przeczytaj więcej o żywności wspomagającej odporność pacjentów onkologicznych.

Autorka: Elwira Gliwska

Źródła: 

Nair, Mydhily RB, et al. „Fermented foods: are they tasty medicines for Helicobacter pylori associated peptic ulcer and gastric cancer?.” Frontiers in microbiology 7 (2016): 1148.

Lee, Karla A., et al. „Role of the gut microbiome for cancer patients receiving immunotherapy: Dietary and treatment implications.” European Journal of Cancer 138 (2020): 149-155.

Marco, Maria L., et al. „Health benefits of fermented foods: microbiota and beyond.” Current opinion in biotechnology 44 (2017): 94-102.

Şanlier, Nevin, Büşra Başar Gökcen, and Aybüke Ceyhun Sezgin. „Health benefits of fermented foods.” Critical reviews in food science and nutrition 59.3 (2019): 506-527.

Gille, Doreen, et al. „Fermented food and non-communicable chronic diseases: a review.” Nutrients 10.4 (2018): 448.

Bell, Victoria, et al. „One health, fermented foods, and gut microbiota.” Foods 7.12 (2018): 195.