W lutym 2021 zostały opublikowane wyniki kolejnego badania nad skutecznością połączenia immunoterapii i leku z grupy inhibitorów kinaz (TKI). Wyniki badania klinicznego CLEAR nad połączeniem pembrolizumabu z lenwatynibem zostały zaprezentowane podczas sympozjum Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej oraz opublikowane w renomowanym czasopiśmie New England Journal of Medicine.
Jeśli połączenie to zostanie zatwierdzone przez Europejską Agencję Leków (EMA) pacjenci z zaawansowanym rakiem nerki zyskają kolejną opcję leczenia pierwszej linii tego typu nowotworu. Dotychczas w UE zarejestrowała jedno takie połączenie (pembrolizumab i aksytynib), natomiast amerykańska agencja niedawno zatwierdziła kolejne – niwolumab i kabozantynib. Choć po raz kolejny wykazano, że leczenie tego typu jest efektywne, jego dostępność jest ograniczona ze względu na wysokie koszty terapii.
Na czym polegało i jakie były wyniki badania CLEAR?
W badaniu wzięło udział 1069 pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym (RCC) niepoddawanych uprzednio leczeniu systemowemu. Około trzy czwarte pacjentów włączonych do badania było uprzednio poddanych zabiegowi nefrektomii. Zostali oni podzieleni na trzy grupy – w pierwszej pacjenci otrzymywali lenwatynib i pembrolizumab, w drugiej lenwatynib i ewerolimus a w trzeciej obecny standard terapeutyczny sunitynib (placebo).
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Mediana czasu wolnego od progresji choroby u pacjentów leczonych lenwatynibem i pembrolizumabem wyniosła 24 miesiące w porównaniu z 9 miesiącami w grupie placebo. Korzyść z tego leczenia obserwowano we wszystkich grupach pacjentów – o korzystnym, pośrednim i niekorzystnym rokowaniu (wg. skali IMDC). Odsetek całkowitych lub częściowych odpowiedzi na immunoterapię wyniósł 71% w porównaniu z 36% w przypadku sunitynibu. Mediana czasu trwania odpowiedzi wyniosła 26 miesięcy w przypadku immunoterapii i 15 miesięcy w grupie placebo. Choć u pacjentów otrzymujących lenwatynib i ewerolimus również zaobserwowano wydłużenie czasu wolnego od progresji, leczenie to nie wpływało na wydłużenie życia.
Konieczne jest dalsze prowadzenie badania w celu uzyskania pełnych danych dotyczących przeżycia pacjentów poddawanych różnym terapiom. Obecnie można jednak zaobserwować korzystną tendencję dla połączenia lenwatynibu i pembrolizumabu. Odsetek pacjentów, którzy żyli po roku od rozpoczęcia leczenia wyniósł 79% w porównaniu z 70% w grupie placebo. Terapia lenwatynibem i pembrolizumabem zmiejszała ryzyko śmierci o 34% w porównaniu z sunitynibem.
Ciężkie lecz niezagrażające życiu działania niepożądane wystąpiły u 72% pacjentów otrzymujących immunoterapię w porównaniu z 59% w przypadku sunitynibu.
Jak działają leki pembrolizumab i lenwatynib i w jakim celu się je stosuje?
Pembrolizumab jest przeciwciałem monoklonalnym, które wiąże się z receptorami programowanej śmierci komórki 1 (PD-1). Znajdują się one na komórkach układu odpornościowego. Białkowe ligandy PD-L1 i PD-L2 znajdują się natomiast na powierzchni komórek nowotworowych. Skutkiem połączenia się PD-L1 lub PD-L2 z receptorem PD-1 jest hamowanie odpowiedzi immunologicznej wobec rozwijającego się nowotworu. Uniemożliwienie takiego połączenia przez pembrolizumab prowadzi więc do wzmocnienia przeciwnowotworowej odpowiedzi układu odpornościowego.
Obecnie immunoterapia pembrolizumabem jest stosowana w leczeniu wielu typów nowotworów, w tym zaawansowanego raka nerki. Nie jest to jednak leczenie finansowane przez NFZ.
Lenwatynib blokuje aktywność enzymów zwanych kinazami tyrozynowymi. Są one częścią szlaków sygnałowych związanych z podziałami komórek i wzrostem nowych naczyń krwionośnych. Blokując aktywność tych enzymów w komórkach nowotworowych, lek ogranicza wzrost i rozprzestrzenianie się nowotworu.
Lenwatynib jest lekiem zarejestrowanym na terenie UE jednak w innych niż leczenie raka nerki wskazaniach. Leczenie lenwatynibem nie jest finansowane przez NFZ.
Aktualizacja: 23.08.2021
10 sierpnia amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła terapię lenwatynibem w połączeniu z pembrolizumabem w pierwszej linii leczenia zaawansowanego raka nerki.
Autorka: Natalia Tarłowska
Źródła:
