Rak wątrobowokomórkowy (HCC, z ang. hepatocellular carcinoma) jest najczęściej występującym typem nowotworu wątroby. Każdego roku rozpoznawany jest u ponad 700 tys. ludzi na całym świecie i w większości przypadków powoduje go zakażenie wirusem HBV lub HCV. HCC bardzo często diagnozowany jest w zaawansowanym stadium, gdy możliwości terapii są już ograniczone, a roczna przeżywalność pacjentów wynosi około 44%. Prognozy te są jeszcze krótsze w przypadku chorych, którzy nie tolerują leczenia lub choroba postępuje pomimo terapii.
Najnowsze wyniki I/II fazy badań klinicznych, opublikowane w czasopiśmie The Lancet, wskazują na wysoki potencjał nivolumabu (Opdivo) w leczeniu zaawansowanego raka wątrobowokomórkowego, również u pacjentów leczonych dotychczas sorafenibem (Nexavar). Autorzy pracy podkreślają, że monoterapia nivolumabem zapewniała wczesne, stabilne i długotrwałe odpowiedzi, a skuteczność obserwowano bez względu na stan zakażenia wirusowego zapalenia wątroby typu B lub C, czy obecność receptora PD-1 (inhibitora odpowiedzi immunologicznej).
Nivolumab to w pełni ludzkie przeciwciało monoklonalne, które hamuje wiązanie receptora PD-1 z jego ligandem PD-L1.
W przedstawionym badaniu klinicznym zarejestrowano 262 dorosłych pacjentów, w zaawansowanym stadium raka wątrobowokomórkowego – 70% z nich zostało poddanych wcześniejszej terapii sorafenibem. Dodatkowo po 25% pacjentów było zakażonych wirusem HBV lub HCV, natomiast pozostała połowa nie wykazywała śladów infekcji.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Pacjenci otrzymywali nivolumab dożylnie w dawce 0,1-10 mg/kg, co 2 tygodnie w fazie eskalacji dawki, a następnie 3 mg/kg również w dwutygodniowych odstępach czasowych. Średni czas obserwacji wynosił 13,3 miesięcy. Łącznie 19% pacjentów odpowiedziało na przeciwciało skierowane wobec receptora PD-1, niezależnie od jego ekspresji na komórkach nowotworowych. Przeżywalność po 9 miesiącach wynosiła więcej niż 70%. Natomiast po 18 miesiącach od rozpoczęcia leczenia przeżyła prawie połowa pacjentów (46%).
Tylko u niewielkiego odsetka pacjentów leczenie zostało przerwane z powodu toksyczności terapii, a ogólny profil bezpieczeństwa stosowania nivolumabu był obserwowany na poziomie podobnym, jak w przypadku leczenia innych typów nowotworów. Mniej niż 3% pacjentów wykazało podwyższony poziom parametrów pracy wątroby ALT/AST. Częstość występowania działań niepożądanych związanych z leczeniem najprawdopodobniej nie była związana z dawką nivolumabu. Ponadto w badaniu tym nie osiągnięto maksymalnej tolerowanej dawki leku. Jedynie w przypadku 3 pacjentów (6%) wystąpiły ciężkie działania niepożądane bezpośrednio związanie z leczeniem.
Dla chorych z zaawansowanym stadium raka wątrobowokomórkowego sorafenib to obecnie jedyny zatwierdzony lek, a skuteczność terapii pozostaje niezadowalająca. Leczenie nivolumabem, który przeszedł do kolejnej fazy badań klinicznych, daje szansę na lepsze rokowanie pacjentom na całym świecie.
Autor: Agnieszka Wesołowska
- www.esmo.org/Oncology-News/FDA-Accepts-for-Priority-Review-Application-for-Nivolumab-in-Previously-Treated-Hepatocellular-Carcinoma
- www.ascopost.com/issues/march-25-2017/nivolumab-shows-benefit-in-advanced-hepatocellular-carcinoma/
- www.onclive.com/conference-coverage/liver-2017/nivolumab-provides-durable-responses-in-sorafenibexperienced-hcc-patients
- www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(17)31046-2/abstract
