Przebyta choroba nowotworowa zwykle jest dla pacjentów dużym doświadczeniem. Wnosi ona wiele zmian, nie tylko fizycznych, ale i w sferze psychiki czy emocji. Chorzy muszą mieć przy tym świadomość, że nowotwór może powrócić. Co zrobić, gdy tak się stanie?
Dołącz do nas!
Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!
Nawrót nowotworu – rodzaje wznowy
Gdy dojdzie do nawrotu choroby nowotworowej, lekarze określają jego rodzaj. Uwzględnia się przy tym miejsce pojawienia się raka. Zdiagnozowana może być wznowa:
- odległa – kiedy powstały przerzuty do narządów znajdujących się daleko od miejsca, w którym choroba rozwinęła się pierwotnie,
- regionalna – gdy nowotwór obejmuje węzły chłonne bądź okolicę miejsca, gdzie występował pierwotnie,
- lokalna – nowotwór pojawia się w tym samym miejscu, gdzie wystąpił pierwotnie lub bardzo blisko niego.
Biorąc pod uwagę łatwość leczenia, najlepiej wygląda to w przypadku nawrotu lokalnego. Niemniej wszystko zależy od konkretnego przypadku. Dlatego tak ważna jest rozmowa z lekarzem na temat dostępnych metod.
Wykrycie wznowy nowotworu
Wznowy nowotworu, podobnie jak przerzuty odległe, zwykle pojawiają się w ciągu 3-5 lat od momentu zakończenia leczenia. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań kontrolnych. Dzięki nim można mieć pewność co do swojego zdrowia i dostatecznie wcześnie wykryć nawrót choroby, jeśli do niego dojdzie.
Zależnie od rodzaju nowotworu, z którym walczył pacjent, zalecane są systematyczne badania takie jak:
- morfologia i biochemia krwi,
- badanie ginekologiczne (m.in. po przebytych nowotworach kobiecego układu płciowego),
- mammografia (w przypadku raka piersi),
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny,
- biopsja,
- USG,
- kolonoskopia, gastroskopia (w przypadku nowotworów układu pokarmowego).
Po leczeniu należy też prowadzić samodzielną obserwację. W zależności od sytuacji obejmuje ona np. samobadanie piersi, sprawdzanie operowanych miejsc (aby mieć pewność, że nie pojawiły się nowe guzki) czy kontrolowanie moczu, stolca, wydzieliny górnych dróg oddechowych.
Wznowa nowotworu – co wtedy zrobić?
Czasami pacjenci dowiadujący się o wznowie nowotworu myślą, że doszło do niej, ponieważ zrobili coś źle. Niektórzy uważają również, że to efekt np. źle dobranego leczenia. Należy pamiętać, że rak powraca, ponieważ doszło do namnażania się komórek nowotworowych, których nie udało się doszczętnie zniszczyć poprzez chemioterapię czy radioterapię lub usunąć w czasie zabiegu chirurgicznego. Co więcej, część tych komórek mogła tworzyć zmiany już w czasie badań kontrolnych, ale były one na tyle niewielkie, że nie udało się ich wykryć.
Osoba, u której zdiagnozowany zostanie nawrót choroby nowotworowej, ponownie trafia na leczenie. To, jakie metody będą zastosowane, jest uzależnione od przypadku. To np.:
- chemioterapia,
- radioterapia,
- leczenie chirurgiczne,
- hormonoterapia.
Zazwyczaj łączy się kilka rodzajów terapii, aby uzyskać możliwie najlepsze rezultaty. Przy wyborze leczenia istotną rolę odgrywa zarówno typ nowotworu, jak i metody zastosowane przy pierwotnej diagnozie czy ogólny stan zdrowia pacjenta.
Trudne emocje towarzyszące powrotom nowotworów
Mimo że osoby ze zdiagnozowanym nawrotem raka mają już sporą wiedzę na temat swojej choroby, bardzo trudno jest uniknąć stresu na myśl o konieczności ponownej walki o zdrowie. Z tego powodu wskazane jest skorzystanie z pomocy profesjonalistów, przykładowo psychologa czy też psychoonkologa. Dzięki temu można uzyskać wsparcie i porady, jak poradzić sobie z trudnymi emocjami. To nie tylko stres, ale również lęk, bezradność, a nawet gniew.
Poza wizytą u psychologa lub innego specjalisty warto znaleźć też np. grupę wsparcia, a także szczerze porozmawiać z bliskimi. Doświadczanie napięcia w tego typu sytuacjach jest zupełnie naturalne, nie powinien to być powód do wstydu. Często pacjenci słyszą, aby robili to, co zwykle ich rozluźniało. Ułatwia to prowadzenie stosunkowo normalnego życia i poprawę samopoczucia, co odgrywa bardzo ważną rolę w perspektywie walki z chorobą (nie tylko nowotworową).
Wznowa nowotworu – współpraca z zespołem medycznym
Każdy pacjent może aktywnie uczestniczyć w postępowaniach zespołu medycznego, który się nim opiekuje. Rozmowa, zadawanie pytań, wychodzenie z inicjatywą – wszystko to pozwala na odzyskanie poczucia kontroli. Nie należy się też obawiać zasięgnięcia drugiej opinii medycznej. Czasami osoby chore obawiają się, że będzie to np. oznaka braku szacunku dla zespołu medycznego. Jednak warto podkreślić, że nierzadko sami lekarze proszą o taką opinię innego specjalistę, aby móc zaproponować efektywną terapię. Z perspektywy pacjenta taki krok to możliwość sprawdzenia, czy w jego przypadku dostępne są inne metody leczenia. Zyskuje więc szerszą wiedzę i przy podejmowaniu decyzji chory ma poczucie, że rozpatrzył każdy dostępny wariant.
Wiedzę na temat raka uzyskaną w trakcie pierwszej diagnozy warto potraktować jako swoją mocną stronę. Wznowa nowotworu nie jest łatwym doświadczeniem, jednak pacjent powinien pamiętać, że już raz udało mu się wygrać z chorobą.
Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia
Źródła:
https://journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/40684/28011
