24 marca Europejska Agencja Leków (EMA) zatwierdziła stosowanie pembrolizumabu w leczeniu zaawansowanego raka trzonu macicy. Lek może być stosowany u pacjentek, które otrzymywały uprzednio chemioterapię opartą na platynie i nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego lub radioterapii, a ich nowotwór cechuje się obecnością mutacji w genach naprawy źle sparowanych zasad DNA i niestabilnością mikrosatelitarną (MSI-H/dMMR).
Zastosowanie pembrolizumabu w leczeniu zaawansowanego raka endometrium było zatwierdzone przez EMA już w ubiegłym roku, jednak dopiero pozytywne wyniki badania KEYNOTE-158 pozwoliły na rozszerzenie wskazań do stosowania pembrolizumabu również o przypadki pacjentek z MSI-H/dMMR. Pembrolizumab jest już drugim (po dostarlimabie) immunoterapeutykiem zatwierdzonym w tym wskazaniu w UE.
Mutacje w genach naprawy DNA (dMMR) mogą występować od 17% do nawet 33% przypadków nowotworów trzonu macicy. Ze względu na niewydolność mechanizmów naprawy DNA błędy (w tym przypadku źle sparowane zasady DNA) nie są usuwane. Gromadzą się więc one dużo szybciej niż w komórkach osoby zdrowej, co prowadzi do rozwoju nowotworu. Zazwyczaj leczenie raka endometrium składa się z chirurgicznego usunięcia guza, radioterapii i chemioterapii, najczęściej opartej na platynie. W przypadku zaawansowanej postaci choroby i nastąpieniu progresji po chemioterapii związkami platyny dalsze możliwości leczenia są ograniczone i cechują się niezadowalającą skutecznością. Mamy jednak kolejny przykład na to, że rokowania tych pacjentek może odmienić immunoterapia.
Badanie KEYNOTE-158
W badaniu wzięło udział 90 pacjentek z MSI-H/dMMR trzonu macicy. 51% z nich przed włączeniem do badania przeszło jedną linię leczenia, a 48% – dwie lub więcej. Było to badanie kliniczne II fazy bez grupy kontrolnej (placebo), w którym skuteczność pembrolizumabu badano również w przypadku innych nowotworów MSI-H/dMMR.
Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!
Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!
Całkowitą odpowiedź na leczenie pembrolizumabem zaobserwowano u 12% pacjentek z rakiem endometrium, a częściową – 33%. Spośród 41 pacjentek, które wykazały odpowiedź na leczenie u 68% z nich trwała ona co najmniej 12 miesięcy, a u 44% – co najmniej 24 miesiące. Mediana czasu wolnego od progresji wyniosła 13.1 miesięcy. Mediana czasu całkowitego przeżycia nie została jeszcze osiągnięta.
Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi pembrolizumabu, które zaobserwowano w badaniu KEYNOTE-158, były zmęczenie, świąd skóry, biegunka, osłabienie. Działania niepożądane pembrolizumabu wynikające z aktywacji układu odpornościowego to: nadczynność lub niedoczynność tarczycy, zapalenie płuc, zapalenie jelita grubego czy zapalenie wątroby, jednakże rzadko są one na tyle nasilone, by zagrażać zdrowiu i życiu. Jeden pacjent w badaniu KEYNOTE-158 zmarł w efekcie podjętego leczenia z powodu zapalenia płuc.
Jak działa pembrolizumab?
Pembrolizumab jest przeciwciałem monoklonalnym, które wiąże się z receptorem programowanej śmierci komórki 1 (PD-1). Znajduje się on na powierzchni komórek układu odpornościowego. Na powierzchni komórek nowotworowych znajdują się natomiast białkowe ligandy PD-L1 i PD-L2. Skutkiem połączenia się PD-L1 lub PD-L2 z receptorem PD-1 jest hamowanie odpowiedzi immunologicznej wobec rozwijającego się nowotworu. Uniemożliwienie takiego połączenia przez pembrolizumab prowadzi do wzmocnienia przeciwnowotworowej odpowiedzi układu odpornościowego.
Autorka Natalia Tarłowska
Źródła:
